Jan Mazurkiewicz „Radosław” urodził się 27 sierpnia 1896 r. we Lwowie. Po wybuchu I wojny światowej wstąpił do Związku Strzeleckiego, z którym przybył 30 sierpnia 1914 r.do Krakowa.

Od 1918 r. działał w Komendzie Naczelnej III Polskiej Organizacji Wojskowej (POW), po odzyskaniu przez Polskę w 1918 r. wstąpił do odrodzonego Wojska Polskiego.

Po wybuchu II wojny światowej, Mazurkiewicz podjął decyzję o utworzeniu Tajnej Organizacji Wojskowej (TOW), samodzielnej organizacji bojowo-dywersyjnej działającej wg wytycznych ZWZ-AK. 16 marca 1943 r. został zastępcą szefa Kedywu KG AK płk. Emila Fieldorfa "Nila", a rok później przejął dowodzenie nad całą organizacją.

W czasie Powstania Warszawskiego Mazurkiewicz dowodził Zgrupowaniem AK "Radosław". Szlak bojowy tej formacji prowadził od Woli przez Muranów, Stare Miasto, Śródmieście, Czerniaków i Mokotów. Po upadku Starówki zgrupowanie walczyło na Czerniakowie. 2 października, w dniu kapitulacji Powstania Warszawskiego, Mazurkiewicz został awansowany do stopnia pułkownika. Dzięki uniknięciu niewoli mógł kontynuować działalność konspiracyjną. Od kwietnia 1945 r. był komendantem obszaru centralnego Delegatury Sił Zbrojnych na Kraj.

Aresztowany 1 sierpnia 1945 r. przez UB został zwolniony we wrześniu dla przeprowadzenia akcji ujawnienia byłych żołnierzy AK. Stanął na czele Centralnej Komisji Likwidacyjnej AK i 8 września tego roku wystąpił z apelem do byłych akowców o wyjście z podziemia. Po jego odezwie przed lokalnymi komisjami likwidacyjnymi ujawniło się ok. 50 tys. żołnierzy. 4 lutego 1949 r. został ponownie aresztowany przez UB. W czasie śledztwa był torturowany fizycznie i psychicznie. Komuniści zarzucali mu wznowienie działalności dywersyjnej i współpracę z obcymi wywiadami. W areszcie był poddawany brutalnym torturom.

Zeznania moje z pierwszych dwóch lat śledztwa zostały na mnie wymuszone albo sfałszowane. Bito mnie i wydzierano włosy. Najwyraźniej o śledztwie z tego okresu mówi trzykrotna moja głodówka i wybicie zębów

-  mówił Mazurkiewicz.

Mimo to, na podstawie spreparowanych dowodów został skazany na karę dożywotniego więzienia. Kolejne lata spędził w więzieniu na warszawskim Mokotowie. Na wolność wyszedł po ogłoszeniu amnestii w 1956 r. Rok później został zrehabilitowany.

"Radosław" został uhonorowany wieloma odznaczeniami państwowymi: Krzyżem Złotym Orderu Virtuti Militari IV klasy, Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari V klasy, Krzyżem Niepodległości z Mieczami, Krzyżem Walecznych (jedenastokrotnie), Krzyżem Armii Krajowej oraz Warszawskim Krzyżem Powstańczym.

Zmarł 4 maja 1988 r. w Warszawie. Spoczął na stołecznych Wojskowych Powązkach.

PAP, mk

 

 

 

 

Do nabycia w Sklepiku.pl m.in:Batalion Ak Kiliński Dokumenty z Powstania Warszawskiego
Maria Anna Wieczorkiewicz, Bartosz Nowożycki

Cenne źródło pozwalające poznać bojową drogę jednego z najsłynniejszych i najdzielniejszych oddziałów Powstania Warszawskiego wsławionego m.in. zdobyciem gmachu Prudientalu, Pasty, Poczty Głównej... Zbiór 102 niepublikowanych dokumentów wytworzonych w toku Powstania Warszawskiego przez komendę batalionu Armii Krajowej "Kiliński" i poszczególne oddziały wchodzące w jego skład.

Przejdź do sklepiku