Dyskryminacja niektórych kategorii rodzin zastępczych nie narusza Konstytucji RP

W dniu 23 kwietnia 2013 r. wystąpiłem jako pełnomocnik (adwokat) przed Trybunałem Konstytucyjnym i reprezentowałem Grupę Posłów PiS. Wniosek dotyczył zbadania, czy art. 80 ust. 1 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej jest zgodny z Konstytucją RP. Piecza zastępcza najczęściej ustanawiana jest przez sądy na rzecz osób bliskich (rodzeństwo, dziadków, ciocie, wujków).

W dwóch pierwszych przypadkach (rodzeństwo, dziadkowie) świadczenie pieniężne na dziecko wynosi 660 złotych, a w przypadku gdy pieczę zastępczą przyznano cioci, wujkowi – już 1000 złotych. Takie świadczenia otrzymywane są także na rzecz dzieci pozostających pod pieczą zastępczą w rodzinnych domach dziecka i rodzinach zastępczych realizujących pieczę zastępczą niezawodowo lub zawodowo. Argumentacja o dyskryminacji dzieci pozostających pod pieczą zastępczą w rodzinach zastępczych spokrewnionych nie przekonała całego pięcioosobowego składu Trybunału Konstytucyjnego.

Tylko jeden z sędziów podzielił argumentację wnioskodawców i złożył zdanie odrębne. Chodzi o to, że najczęściej piecza zastępcza jest ustanawiana na rzecz dziadków bądź pełnoletnie rodzeństwo (90%). Dlaczego dzieci w takich rodzinach zastępczych są dyskryminowane? Nie przekonała mnie argumentacja Trybunału Konstytucyjnego, że taka dyskryminacja (zróżnicowanie świadczeń) jest zgodna z Konstytucją bo uwzględnia obowiązki alimentacyjne ciążące na dziadkach i rodzeństwie. Należy rozważyć w przyszłości nowelizację art. 80 ust. 1 i przyznać osobom bliskim realizującym pieczę zastępczą świadczenie w takiej samej wysokości jak w innych wypadkach. W rodzinach zastępczych zawodowych osoby realizujące pieczę zastępczą pobierają także wysokie wynagrodzenie.