70 lat temu Niemcy aresztowali Jana Bytnara. "Rudy" mimo tortur nikogo nie zdradził

Czytaj więcej Subskrybuj 50% taniej
Sprawdź
Fot. Cezary Piwowarski/Wikipedia.pl
Fot. Cezary Piwowarski/Wikipedia.pl

W nocy z 22 na 23 marca 1943 roku aresztowany został Jan Bytnar ps. Rudy. Harcerz, żołnierz Grup Szturmowych, mimo tortur niemieckiego Gestapo, zachował milczenie. Został odbity przez członków Szarych Szeregów 26 marca w Akcji pod Arsenałem.

Jan Bytnar ps. Rudy był harcmistrzem, podporucznikiem Armii Krajowej, odznaczonym Krzyżem Walecznych. Bytnar urodził się 6 maja 1921 r. w Kolbuszowej. Jego rodzice byli nauczycielami. Ojciec służył w Legionach Polskich. Jan Bytnar uczył się w warszawskim Państwowym Gimnazjum i Liceum im. Stefana Batorego. Należał wówczas do 23 Warszawskiej Drużyny Harcerskiej tzw. "Pomarańczarni", wraz z dwoma innymi bohaterami Szarych Szeregów Tadeuszem Zawadzkim i Maciejem Aleksym Dawidowskim. Maturę zdał w 1939 roku.

Był członkiem konspiracji od jesieni 1939 r. Do końca tego roku związany był z Polską Ludową Akcją Niepodległościową (PLAN), następnie był członkiem komórki więziennej ZWZ. Od marca 1941 w Szarych Szeregach. W 1942 był komendantem hufca Ochota w Warszawie, przydzielonego do Organizacji Małego Sabotażu "Wawer".

Szybko stał się jednym z czołowych wykonawców akcji "małego sabotażu". Skonstruowane przez Bytnara tzw. wieczne pióro służące do wykonywania napisów i rysunków akcjach "małego sabotażu" było później powszechnie stosowane

- pisał Andrzej Krzysztof Kunert.

Takim piórem Bytnar narysował w 1942 roku, w przeddzień święta 3 maja dużą kotwicę - znak Polski Walczącej - na cokole pomnika Lotnika w Warszawie (w 2010 na cokole umieszczona została replika kotwicy).

Od listopada 1942 r. dowódca hufca "Południe" Grup Szturmowych, będącego jednocześnie plutonem "Sad"  Oddziału Specjalnego "Jerzy" Kedywu Komendy Głównej AK. W 1943 r.  ukończył kurs szkoły podchorążych AK. Brał udział w akcjach Organizacji Małego Sabotażu "Wawer" i dywersyjnej akcji "Wieniec II" a podczas akcji "Bracka" został ranny.

W nocy z 22 na 23 marca 1943 r. został aresztowany. (Ojciec aresztowany razem z nim zmarł  podczas ewakuacji obozu Auschwitz w 1945 r.). Był brutalnie bity podczas przesłuchań w siedzibie Gestapo w alei Szucha.

Podczas przewożenia do więzienia na Pawiaku został 26 marca 1943 roku uwolniony w akcji pod Arsenałem przez oddział Grup Szturmowych Szarych Szeregów. Zmarł 30 marca 1943 roku w Szpitalu Wolskim w wyniku rozległych obrażeń, jakich doznał podczas śledztwa.

Jan Bytnar został w 1943 roku pośmiertnie mianowany harcmistrzem, porucznikiem i odznaczony Krzyżem Walecznych. Jest pochowany w kwaterze Batalionu "Zośka" na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie.

Ze wspomnienia Tadeusza Zawadzkiego "Zośki" o Janie Bytnarze korzystał Aleksander Kamiński pisząc w 1943 roku książkę "Kamienie na szaniec", której jednym z bohaterów jest "Rudy". Na domu w alejach Niepodległości 159 w Warszawie, gdzie Jan Bytnar mieszkał i został aresztowany znajduje się upamiętniająca go tablica.

KL,PAP

Dziękujemy za przeczytanie artykułu!

Najważniejsze teksty publicystyczne i analityczne w jednym miejscu! Dołącz do Premium+. Pamiętaj, możesz oglądać naszą telewizję na wPolsce24. Buduj z nami niezależne media na wesprzyj.wpolsce24.

Zapraszamy do komentowania artykułów w mediach społecznościowych