Wyklęci. Przeklęci, obłożeni klątwą, wykluczeni. Nigdy nie zgodzili się na podporządkowanie ukochanej Ojczyzny sowieckiemu najeźdźcy. Zatwardziali antykomuniści i patrioci. Poszli za głosem serca, by żyć w zgodzie z sumieniem swoim i tych, którzy kiedykolwiek przelewali krew za niepodległość Polski.

Ich los był tragiczny. W kraju zmęczonym kilkuletnią wojną, pod naporem skutecznej propagandy, sprawiającej, że ich ofiara nie była tak oczywista, bezwzględnie tropieni przez Urząd Bezpieczeństwa, zdradzani, poniżani, szkalowani, męczeni, bestialsko mordowani, chowani w masowych, bezimiennych grobach - trwali z bronią w ręku prawie 20 lat od zakończenia wojny. Kiedy w obławie MO i SB ginęli ostatni z nich, świat bawił się przy piosenkach Elvisa Presley'a, Jurij Gagarin krążył wokół planety, Roman Polański odbierał gratulacje za "Nóż w wodzie", Międzynarodowy Festiwal Piosenki w Sopocie wykuwał swoją pozycję, a polskie dzieci po raz pierwszy oglądały w telewizji dobranockę. Gdzie w tej kolorowej rzeczywistości miejsce na "leśnych bandytów", którzy psuli bajkowy porządek PRL? Wykluczeni. Usunięci ze społeczeństwa. Skazani na złowrogą infamię i wieczne zapomnienie. Wyklęci. Tak właśnie musieli się czuć. Byli poza. Nie pasowali.

Dziś, kiedy pamięć o tych bohaterskich Polakach powoli przebija się do naszej świadomości warto zadać sobie pytanie, czy używanie sformułowania "wyklęty" jest adekwatne do ich czynów i postaw? Czy to stygmatyzujące słowo nie jest na rękę tym, którzy w połowie lat 40-tych XX wieku przeklęli polskich żołnierzy, bo ci nigdy nie złożyli broni? Czy określanie tak licznej grupy patriotów, którzy powinni stać się wzorem dla nas, dla naszej młodzieży rzeczywiście przywraca im właściwe miejsce? Bo jeśli oni są "wyklęci", to jacy są ci, którzy na taki heroiczny czyn nigdy się nie zdobyli i zamiast życia w leśnej partyzantce wybrali służbę w strukturach nowopowstałej PRL? Niewyklęci? Lepsi? Zgodni z prawem? Właściwi?

W 1996 Jerzy Ślaski wydał książkę zatytułowaną "Żołnierze wyklęci". Sam był jednym z takich żołnierzy. To słowo, obarczone tak negatywnym ładunkiem bez wątpienia oddawało uczucia zbrojnego podziemia antykomunistycznego i niepodległościowego. Ci ludzie zostali przez PRL wyklęci i czuli się wyklęci. Osamotnieni. Zepchnięci na margines, do lasów. Jak zaszczute wilki u Herberta. Ale czy my, ich potomkowie, ich rodacy powinniśmy w dalszym ciągu podtrzymywać, a tym samym legitymować haniebną decyzję marionetkowego rządu PRL, aby ich wykluczyć, wyrugować, sponiewierać? Czy nie powinniśmy przywrócić im właściwej rangi, zasłużonej pozycji, która będzie miała odzwierciedlenie także w warstwie lingwistycznej? Słowa mają zasadnicze znaczenie. Kształtują naszą rzeczywistość, nasze wyobrażenia o niej. Jeśli ktoś był wyklęty, to może ten, który przeklinał, miał rację? Któż to wie. Powinniśmy określać tych żołnierzy w sposób, który automatycznie pokaże, jak wyglądały strony konfliktu. Kto był kim. Co było służbą Ojczyźnie, a co służbą najeźdźcy.

Musieliśmy czekać sześćdziesiąt lat, by upamiętnić dzień Żołnierzy Wyklętych w naszym kalendarzu. To nie dziwi, gdyż przekleństwo zapomnienia i systemowej niesprawiedliwości rzucone na "wyklętych" dotykało ich rodzin, błogosławiąc jednocześnie ich katów. Jak się dziś okazuje, to dzieci funkcjonariuszy UB, SB, MO, LWP i innych opresyjnych formacji PRL cieszą się dziś dostatnim życiem w gronie elit III RP. Dzieci przeklętych bohaterów nie ma. Dlaczego?

Nie będę oryginalny, bo to określenie pojawia się często przy okazji dyskusji o "wyklętych". I jest ze wszech miar zasadne. Pokazuje, kto był kim i jak należy patrzeć na drugą stronę. Nie ma niejasności. Nie są potrzebne tłumaczenia, opis kontekstu, rys historyczny. Nazwa mówi wszystko.

Niezłomni.

Żołnierze Niezłomni.