Bezrobocie w powiecie olsztyńskim wynosi 22,5%. Ciekawe czy tuskobus tu zawita?

Zapowiadane tournée Donalda Tuska po kraju może mu wreszcie otworzyć oczy na wiele problemów. Może dotrze do niego, że unijne fundusze tylko powierzchownie zmieniają Polskę, a ogromne bezrobocie i brak perspektyw nadal duszą mieszkańców mniejszych miast i miasteczek. Zapraszam więc premiera do mojego rodzinnego Biskupca na Warmii, ale lojalnie ostrzegam: z młodymi ludźmi za bardzo sobie nie porozmawia, bo za jego rządów uciekli nad Tamizę lub do Warszawy.

W moim mieście jak w soczewce skupiają się problemy współczesnych Polaków, szczególnie tych młodych. Biskupiec to 11-tysięczne miasteczko w powiecie olsztyńskim, ładne, zadbane, dużo zieleni, jezioro. Ba! Powstały nawet dwie Biedronki i jedno Tesco. Żyć nie umierać, bo na pierwszy rzut oka wszystko gra. Dzięki unijnym środkom zabytkowe centrum błyszczy jak nowe, ulice wyasfaltowano, a wokół Biskupca powstaje bezkolizyjna dwupasmówka. Z kolei w okolicznych wsiach remontuje się drogi, kładzie kanalizację i buduje świetlice. W mieście powstały dwa Orliki. Donald Tusk teoretycznie miałby się czym pochwalić.

Rodzi się jednak pytanie o tempo, kierunek i koszty zmian napędzanych w głównej mierze pieniędzmi z Brukseli. Przykład Biskupca – ale i wielu podobnych miast – pokazuje, że to niestety tylko pozory prawdziwej cywilizacyjnej rewolucji, to taki unijno-rządowy lukier, którym przykryto fundamentalne i ciągle niezałatwione polskie sprawy. Za fasadami nowych budynków i dróg kryją się zaniedbania z przeszłości, które tłumią aspiracje młodych Polaków z mniejszych miejscowości: przede wszystkim brak pracy i ograniczony dostęp do edukacji. Przykłady? Proszę bardzo.

Gros moich najbliższych przyjaciół po pracę wyjechało na Cypr i do w Wielkiej Brytanii, na szczęście ostatecznie wylądowali w Warszawie. Koledzy z olsztyńskiego liceum w większości trafili do stolicy (zresztą ja też) oraz na Wyspy, kilkanaście osób z mojej podstawówki żyje w Albionie. Znajoma co kilka miesięcy jeździ do Holandii pracować przy kwiatach, bo na miejscu jest bezrobotna, a część okolicznych rolników pracuje na polach… pod Brukselą.

Z kolei pracownicy miejscowych zakładów mięsnych pomstują na głodowe pensje, wskazując, że ich właściciel i zarazem b. burmistrz Biskupca najbardziej dba o własną kieszeń. Ale ludzie głośno nie protestują, bo kto chciały dziś stracić pracę? Takie opowieści można by mnożyć. Według najnowszych danych GUS bezrobocie w powiecie olsztyńskim wynosi 22,5%, a w całym kraju 14,2%.

Na przykładzie mojego miasta jak na dłoni widać inne negatywne zjawiska, które toczą Polskę lokalną. Parę lat temu zamknięto linię kolejową do Olsztyna, którą kiedyś pociągi pełne uczniów jeździły do stolicy regionu. W 2011 r. Biskupiec stał się słynny na całą Polskę, kiedy rodzice podnieśli bunt, bo władze miasta uszczęśliwiły ich drastyczną podwyżką opłat za publiczne przedszkole. Mało tego: w 2011 r. nadgorliwi urzędnicy skarbówki i spacyfikowali miejscowy festiwal… pierogów, bo podobno organizatorzy nie mieli odpowiednich zezwoleń. Do tego doszła niedawna likwidacja sądu w Biskupcu. Ponadto, jak w całym kraju, nagminne jest zatrudnianie swoich ludzi w samorządowych placówkach oświatowych czy spółkach komunalnych (gminą i miastem od 2002 r. rządzi PSL). Brak pracy i niskie zarobki nie pomagają także w zwalczaniu alkoholizmu, przestępczości czy tak popularnych wśród młodych narkotyków.

Błędy i zaniedbania rządzących sprawiają, że lokalne społeczności zaczynają się organizować i aktywnie wychodzą z różnymi inicjatywami kulturalnymi, edukacyjnymi czy sportowymi. W obliczu rejterady państwa i słabości samorządów ludzie sami zaczynają troszczyć się o swoje małe ojczyzny.

Nie wierzę, że Donald Tusk odwiedzi moje miasto. Ale mimo to serdecznie i szczerze go zapraszam. Warmia jest piękna, a jej mieszkańcy będą mu mieli wiele do opowiedzenia i pokazania. A szczególnie to, że sami, powoli i z mozołem oraz na przekór Platformie Obywatelskiej, budują prawdziwe społeczeństwo obywatelskie.