Odessa, Dniepropietrowsk i Nieżyn na Ukrainie to nowe miejsca kaźni polskich obywateli, którzy padli ofiarą zbrodni katyńskiej - poinformował PAP prof. Ireneusz Kamiński, pełnomocnik krewnych ofiar NKWD z 1940 r. przed Trybunałem Praw Człowieka w Strasburgu.

Z korespondencji z rosyjskimi władzami w sprawie skargi katyńskiej wynika nieznana dotąd w Polsce wiedza na temat miejsc kaźni osób z tzw. ukraińskiej listy katyńskiej i są to Odessa, Dniepropietrowsk i Nieżyn

- powiedział w środę Polskiej Agencji Prasowej prof. Kamiński z Instytutu Nauk Prawnych PAN po rozprawie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w sprawie skargi katyńskiej.

Do tej pory lista miejsc, gdzie polscy obywatele ginęli z rąk NKWD, obejmowała na terenie Ukrainy Kijów, skąd ciała ofiar grzebano w pobliskiej Bykowni, a także Charków i Chersoń.

Informację tę mecenas podał, odnosząc się do ogłoszonej przez MSZ w środę w Trybunale w Strasburgu informacji, że władze Rosji, prowadząc śledztwo w sprawie Katynia w 2002 r., uzyskały nowe dowody w postaci tzw. ukraińskiej listy katyńskiej. W ocenie MSZ może to pozwolić badać Trybunałowi rosyjskie śledztwo katyńskie, o którego nierzetelność oskarżają Rosję krewni ofiar Katynia. Lista ta zawiera dane 3435 obywateli polskich przetrzymywanych w więzieniach na terenach wschodnich województw II Rzeczypospolitej i rozstrzelanych na podstawie decyzji Józefa Stalina i sowieckiego politbiura z 5 marca 1940 r.

MSZ podał, że w 2002 r. Ukraina przesłała władzom rosyjskim w ramach pomocy prawnej tzw. ukraińską listę katyńską jako materiał dowodowy. W 2004 r. lista ta została formalnie włączona do rosyjskiego śledztwa w sprawie zbrodni katyńskiej. Informacje te wraz z podaniem Odessy, Dniepropietrowska i Nieżyna jako miejsc zabójstw polskich obywateli z rozkazu Stalina w marcu 1940 r. znalazły się w dokumentacji dotyczącej skargi katyńskiej w Europejskim Trybunale Praw Człowieka.

Uzyskanie tzw. ukraińskiej listy katyńskiej było jednym z sukcesów IPN, który od 2004 r. prowadzi śledztwo w sprawie zbrodni katyńskiej. Polscy prokuratorzy uzyskali uwierzytelnioną kserokopię listy od Prokuratury Generalnej Ukrainy. Lista zawiera dane 3435 obywateli polskich, w większości cywilów, przetrzymywanych w więzieniach na tzw. zachodniej Ukrainie (na terenach wschodnich województw II Rzeczypospolitej) i rozstrzelanych na podstawie decyzji Józefa Stalina i jego sowieckiego politbiura z 5 marca 1940 r.

Historyk IPN dr Sławomir Kalbarczyk przypomina w artykule "Ukraińska lista katyńska", że w latach 90. ubiegłego wieku polscy badacze stanęli przed pilnym zadaniem identyfikacji wszystkich ofiar zbrodni katyńskiej.

Zainspirowane poszukiwania w archiwach Ukrainy zakończyły się sukcesem w 1994 r., kiedy to Służba Bezpieczeństwa tego państwa przekazała zastępcy prokuratora generalnego RP, Stefanowi Śnieżce, spis 3435 obywateli polskich zgładzonych w 1940 r. na Ukrainie na mocy marcowej uchwały Politbiura. Formalnie rzecz biorąc, udostępniony dokument to alfabetyczny wykaz akt osobowych rozstrzelanych, wysłanych w listopadzie 1940 r. przez NKWD USRS do centrali NKWD w Moskwie

- napisał historyk.

lw, PAP