Kartka z kalendarza: dziś mija 108. rocznica strajku gimnazjalistów w Kielcach. Walczyli o polskość

Na fali demonstracji rewolucyjnych w Warszawie, podczas wiecu młodzieży akademickiej i szkolnej 28 stycznia 1905 r. wezwano do bojkotu szkół rosyjskich domagając się polonizacji szkolnictwa w Królestwie Polskim.

W ciągu miesiąca strajki objęły szkoły średnie w wielu miastach Królestwa, m.in. w Sosnowcu, Kaliszu, Łodzi, Częstochowie, Piotrkowie, Radomiu, Kielcach, Łomży, Pułtusku, Siedlcach, Suwałkach.

Ruch młodzieży zjednoczył się i utworzył przedstawicielstwo zwane Kołem Delegatów. Wystosowało ono pismo do Ministerstwa Oświaty z następującymi postulatami: wprowadzenie do szkół języka polskiego jako języka wykładowego i administracyjnego, prawa do zakładania szkół dla mniejszości narodowych w ich językach, zniesienie inspektoratu policyjnego w szkołach, wprowadzenie kontroli rodziców nad doborem kadry nauczycielskiej, zniesienie ograniczeń wyznaniowych, narodowościowych i stanowych w przyjmowaniu uczniów, wprowadzenie prawa kobiet do wyższego wykształcenia oraz swobody zrzeszania się uczniów.

W styczniu 1905 r. w myśl założeń Zarządu Związku Młodzieży Polskiej „Zet” powstał w gimnazjum im. Mikołaja Reja w Kielcach komitet strajkowy złożony z 6 przedstawicieli jednego z dwóch działających w szkole kółek narodowych. Strajk w Kielcach rozpoczął się 3 lutego 1905 r. Po wręczeniu dyrektorowi gimnazjum petycji z żądaniem m.in. wprowadzenia języka polskiego jako wykładowego oraz zatrudnienia polskich nauczycieli historii, 407 z 465 uczniów opuściło mury szkoły.

 

oprac: Tomasz Kwiatek

 

lz