Inauguracja obchodów 150. rocznicy wybuchu Powstania Styczniowego w Sokołowie Podlaskim

W niedzielę 20 stycznia w konkatedrze w Sokołowie Podlaskim zainaugurowano obchody Roku Powstania Styczniowego, ogłoszonego przez Senat Rzeczypospolitej Polskiej z okazji 150. rocznicy jego wybuchu. Mszę Świętą w intencji poległych celebrował Biskup Antoni Pacyfik Dydycz. Była ona transmitowana przez Telewizję Trwam na cały kraj.

W uroczystościach wzięli udział parlamentarzyści naszego regionu na czele z Wicemarszałkiem Senatu RP Stanisławem Karczewskim, władze samorządowe różnych, oraz delegacje instytucji, urzędów, mieszkańcy miasta i powiatu. 18 pocztów sztandarowych reprezentowało szkoły i organizacje. Obecni byli chyba wszyscy uczniowie i nauczyciele Szkoły Podstawowej Nr 4, bo przecież bohater Powstania Styczniowego ks. gen. Stanisław Brzóska jest patronem tej placówki.

W wygłoszonej homilii Ksiądz Biskup przedstawił historię wybuchu i przebieg powstania. Przypomniał, że bezpośrednia przyczyną wybuchu był zaplanowany przez zaborcę rosyjskiego pobór do wojska czyli „branka”, która miała objąć dużą liczbę młodych Polaków i doprowadzić ich do zesłania w odlegle tereny imperium rosyjskiego. Mówił o narodowym charakterze powstania i jego szerokim zasięgu, przypomniał bitwy, szczególnie te rozgrywające się na Podlasiu, jak również nazwiska tych powstańców, którzy po wielu latach zostali beatyfikowani lub kanonizowani – św. Albert Chmielowski, św. Rafał Józef Kalinowski, bł. Honorat Koźmiński i Romuald Traugutt, ostatni naczelnik powstania, a obecnie kandydat na ołtarze. Biskup nawiązał też do wydarzeń z maja 2008 roku, kiedy to Prezydent RP śp. Lech Kaczyński w 145 rocznicę powstania odznaczył Orderem Orła Białego ks. gen. Stanisława Brzóskę, podlaskiego bohatera walk powstańczych. Przybliżył postać 17- letniego powstańca Feliksa Bartczuka z Zawad  k. Kosowa, który walczył później w I wojnie i bronił Polski przed nawałą bolszewicką, w czasie II wojny był oficerem AK i szanowany jako weteran w 1946 zmarł,  przeżywszy prawie sto lat. Biskup przypomniał niektóre popowstaniowe represje - zamknięcie klasztorów, likwidacji ponad 1200 majątków ziemskich, zsyłki. „Powstanie było ostatnim pospolitym ruszeniem w obronie Rzeczypospolitej, do którego przystąpiły w różnej formie wszystkie stany społeczne.

Dzięki powstaniu Polska nie tylko została ocalona w swej tożsamości przed zakusami wynarodowienia, podejmowanych przez Rosję i Prusy, ale także polskość stała się atrakcyjna, czego obawiali się nawet zaborcy” – stwierdził. Nawiązując zaś do obecnej sytuacji wyraził żal, że nasi politycy, dziennikarze, historycy nie potrafią z większym szacunkiem mówić o Polsce i jej służyć. Biskup zakończył swoja homilię słowami: „Nie rozdziobały nas kruki i wrony. Bogu niech będą dzięki za to, ze przodkowie bronili naszej tożsamości”.

Po Mszy młodzież z Publicznego Gimnazjum Nr 2 im. Mikołaja Kopernika przedstawiła okolicznościową część artystyczną, przypominając miejsca potyczek oraz postacie powstańców z terenu naszego powiatu. Młodzież przygotował i  montaż słowno-muzyczny poprowadził znany w regionie historyk Jacek Odziemczyk, nauczyciel PG 2 i Zespołu Szkół Nr 1. Warto dodać, że okolicznościowy  charakter Eucharystii podkreślał Order Orla Białego uroczyście wyeksponowany przez uczniów Szkoły Podstawowej Nr 4 w asyście „kosynierów” z Zespołu Szkół Nr 1 w strojach z epoki.

Dalsza część uroczystości odbyła się przed pomnikiem, stojącym w miejscu stracenia ks. gen. Stanisława Brzóski oraz jego adiutanta Franciszka Wilczyńskiego. Mocno już zmarznięci zebrani wysłuchali okolicznościowych wystąpień. Burmistrz Sokołowa Podlaskiego Bogusław Karakula przypomniał okoliczności publicznej egzekucji bohaterskiego kapłana i jego adiutanta.

Z kolei Wicemarszałek Senatu RP Stanisław Karczewski powiedział o żywej w wielu rodzinach tradycji Powstania Styczniowego i zaapelował o podejmowanie wysiłków na rzecz dobra wspólnego, aby zostawić następnym pokoleniom Polskę niepodległą. Senator Waldemar Kraska zaakcentował, że wolność nigdy nie jest dana na zawsze i  wymaga obrony. Na zakończenie uroczystości delegacje władz i różnych środowisk złożyły pod pomnikiem ks. Brzóski wieńce i kwiaty.