Centroprawicowy rząd Petra Neczasa przetrwał głosowanie w parlamencie nad wnioskiem o wotum nieufności, złożonym przez lewicę w reakcji na podpisanie się przez premiera pod kontrowersyjną amnestią, ogłoszoną przez prezydenta Vaclava Klausa.
Burzliwa debata parlamentarna trwała 10 godzin. Za odwołaniem rządu głosowało w 200-osobowej Izbie Poselskiej 92 deputowanych. Gabinet Petra Neczasa poparło 97 posłów, a 11 nie wzięło udziału w głosowaniu. Była to piąta nieudana próba obalenia rządu Neczasa.
"Moralnym hazardem" nazwał amnestię Bohuslav Sobotka, lider Czeskiej Partii Socjaldemokratycznej (CzSSD). Wiceprzewodniczący Izby Poselskiej, socjaldemokrata Lubomir Zaoralek oskarżył rząd o to, że "popierając kontrowersyjną amnestię, naruszył podstawy demokracji i państwa prawa".
Protestując przeciwko amnestii, opuścił salę obrad lider koalicyjnego ugrupowania TOP 09 Karel Schwarzenberg, jeden z dwóch kandydatów w drugiej turze wyborów prezydenckich.
Nie wiedziałem o szczegółach i zakresie amnestii. Ona jest rzeczywiście nieszczęściem
- oświadczył lider TOP 09, zarzucając premierowi, że nie poinformował go o decyzji prezydenta. Opozycja uznała tę wypowiedź za "symboliczny gest propagandowy przed drugą turą wyborów".
Neczas bronił się, argumentując, że zgodnie z konstytucją musiał amnestię podpisać. Poparł go były minister sprawiedliwości Pavel Blażek.
Premier nie ma wyjścia. Musi podpisać amnestię ogłoszoną przez prezydenta, chociaż może się z nią nie zgadzać
- powiedział. W poniedziałek grupa czeskich senatorów zaskarżyła do Trybunału Konstytucyjnego wybrane elementy amnestii, dotyczące osób, wobec których postępowanie toczy się co najmniej 8 lat i którym grozi kara pozbawienia wolności do lat dziesięciu.
Senatorzy podkreślili, że ta grupa to przede wszystkim oszuści finansowi, uwikłani w największe skandale finansowe ostatnich lat, którzy narazili na milionowe straty kilkaset tysięcy Czechów.
Udzielenie amnestii tym ludziom prowadzi do braku zadośćuczynienia finansowego poszkodowanym
- wskazała senator Alena Dernerova, inicjatorka zaskarżenia amnestii.
Przewodniczący Sądu Konstytucyjnego Pavel Rychetsky nie był jednak pewien, czy rozstrzyganie o skutkach prezydenckiej amnestii należy do kompetencji Sądu. Jego zdaniem nie jest jasne, czy senatorowie mają prawo podważać decyzję prezydenta.
W tej kwestii w czeskim prawodawstwie nie ma precedensu
- oświadczył Rychetsky. Przyznał zarazem, że uważa, iż amnestia była przygotowana w sposób dyletancki.
Senatorowie żądali, żeby Vaclav Klaus wyjaśnił im powody ogłoszenia amnestii, ale prezydent odmówił wystąpienia w Senacie. Sekretarz prezydenta Ladislav Jakl oznajmił, że Klaus zdawał sobie sprawę z zakresu amnestii, chociaż nie mógł wiedzieć, jakich osób będzie dotyczyć.
Prezydent ogłosił częściową amnestię w przemówieniu noworocznym z okazji 20. rocznicy powstania niezależnego państwa. Obejmuje ona osoby, wobec których przed 1 stycznia 2013 orzeczono karę do roku pozbawienia wolności, i skazane na karę pozbawienia wolności do 10 lat, które ukończą w tym roku 75 lat. Amnestią objęto także osoby, wobec których postępowanie trwa już co najmniej 8 lat, a którym grozi do 10 lat pozbawienia wolności.
Amnestia objęła m.in. pięciu menedżerów Union Bank, który zbankrutował w 2003 roku, nie wypłacając oszczędności 130 tysiącom klientów. Z amnestii skorzystali również menedżerowie funduszu inwestycyjnego Trend, uwikłani w jedną z największych afer korupcyjnych w historii kraju, których proces ciągnie się od 16 lat.
PAP, mtp
Publikacja dostępna na stronie: https://wpolityce.pl/polityka/148893-10-godzin-dyskusji-czeski-rzad-przetrwal-powodem-burzliwej-debaty-przepisy-o-amnestii
