73. rocznica Sonderaktion Krakau - aresztowania pracowników naukowych UJ i innych uczelni Krakowa przez Niemców

W 73. rocznicę Sonderaktion Krakau - aresztowania pracowników naukowych Uniwersytetu Jagiellońskiego i innych uczelni Krakowa przez hitlerowców - obchodzono we wtorek w Krakowie Uniwersytecki Dzień Pamięci.

6 listopada 1939 r. hitlerowcy, w ramach Sonderaktion Krakau, aresztowali na UJ i wywieźli do obozów koncentracyjnych 183 profesorów i wykładowców krakowskich uczelni.

Na pamiątkę tego wydarzenia od 1999 r. obchodzony jest Uniwersytecki Dzień Pamięci. We wtorek rano delegacje wykładowców i studentów odwiedziły krakowskie cmentarze, gdzie złożyły wieńce na grobach profesorów i pracowników UJ. Na cmentarzu Rakowickim odsłonięto również tablicę epitafijną poświęconą prof. Kazimierzowi Piechowi. Kwiaty złożono także przed tablicami pamiątkowymi w Collegium Novum UJ i pod tablicą pamiątkową w koszarach przy ul. Wrocławskiej 82.

Główne obchody odbyły się w sali nr 56 Collegium Novum - tej samej, do której hitlerowcy w 1939 r. zwabili krakowskich profesorów. W uroczystości wzięły udział m.in. rodziny ofiar Sonderaktion Krakau, krakowski korpus dyplomatyczny, władze regionu oraz władze UJ i partnerskiego Uniwersytetu Ruprechta-Karola w Heidelbergu.

"6 listopada jest tragiczną datą. Sonderaktion Krakau była zaprzeczeniem idei uszanowania ludzkiej godności, wartości ludzkiego życia i wolności uniwersytetu. To ma tragiczny wymiar w pamięci naszego uniwersytetu ( ) My pamiętamy o tej tragicznej przeszłości - nie dla rozpamiętywania, ale dla utwierdzania się w przekonaniu o wartości wolności i swobody funkcjonowania uniwersytetu. Taki sens ma wspominanie tego tragicznego wydarzenia" - powiedział podczas uroczystości prorektor UJ prof. Andrzej Mania.

O współczesnym znaczeniu Sonderaktion Krakau mówił także prorektor Uniwersytetu Ruprechta-Karola w Heidelbergu prof. Thomas Pfeiffer. "Jednoczesne wracanie w przeszłość, patrzenie w dzień dzisiejszy i wybieganie w przyszłość to w moim przekonaniu najlepszy sposób na osiągnięcie dwu celów: podtrzymania pamięci o grozie i okrucieństwach nazistowskiego napadu na Polskę i o związanym z tym terrorze i cierpieniu masy ludzi, a jednocześnie dbania o to, abyśmy dzisiaj i jutro, Polacy i Niemcy, żyli jak sąsiedzi, wolni i zgodni, i abyśmy jako polscy i niemieccy naukowcy mogli wspólnie pracować nad nowymi zdobyczami wiedzy z myślą o dobrej przyszłości" - powiedział Pfeiffer.

Podczas tegorocznych obchodów wręczono po raz dziewiąty nagrodę im. Stanisława Kutrzeby. Otrzymał ją doktorant w Instytucie Europeistyki UJ, absolwent UJ i Wyższej Szkoły Oficerskiej Wojsk Lądowych im. gen. T. Kościuszki we Wrocławiu Kamil Szubart.

Nagroda w dziedzinie ochrony praw człowieka w Europie dla pracownika lub absolwenta UJ została ustanowiona w 2002 r. przez Uniwersytet Ruprechta-Karola w Heidelbergu oraz Instytut Maxa Plancka. Umożliwia ona roczny pobyt i badania na Uniwersytecie w Heidelbergu. Patron Nagrody - Stanisław Kutrzeba - był wybitnym historykiem prawa polskiego i jednym z profesorów uwięzionych podczas Sonderaktion Krakau.

Podczas obchodów zaprezentowano także książkę absolwenta prawa, aresztowanego przypadkowo razem z profesorami, Zygmunta Starachowicza. Jego "Pamiętnik ofiary Sonderaktion Krakau. Wspomnienia z akcji przeciwko profesorom uniwersyteckim w Krakowie (6 - 10 listopada 1939 roku)", odnaleziony przez rodzinę, został wydany kilka dni temu.

W ramach obchodów Uniwersyteckiego Dnia Pamięci wprowadzono także specjalną edycję kolekcjonerskiego biletu wstępu do Muzeum UJ w Collegium Maius. Bilet zawiera informacje o Sonderaktion Krakau oraz grafikę poświęconą temu wydarzeniu. Kolekcjonerski bilet wstępu będzie w obiegu muzealnym od 1 do 30 listopada br.

PAP/Sil