Ciekawa propozycja na DZIŚ - RAJD POWSTANIA STYCZNIOWEGO w Puszczy Kampinoskiej. 14 kwietnia 2012 r.

W lutym 1861 r. w Warszawie rosyjskie władze zabiły 5 demonstrantów, w kwietniu ponad 100. Zabroniono noszenia narodowego stroju i śpiewania polskich pieśni, 14 października wprowadzono stan wojenny. Dzień później wojsko wtargnęło do kościołów, w Katedrze aresztowało 1878 osób. Wszystkie kościoły zamknięto. W nocy z 14 na 15 stycznia 1863 r. zarządzono brankę do wojska na 15 lat. Młodych wyciągano z domów siłą. Stolica miała dostarczyć 1950 rekrutów, ale zebrano tylko 559. Wielu uciekło do Puszczy Kam­pinoskiej i lasów serockich.

22 stycznia 1863 konspiracyjny Rząd Narodowy ogłosił powstanie.

Bitwa pod Budą Zaborowską 14.IV.1863

17 stycznia 1863 r. syn powstańca listopadowego i były carski oficer Zygmunt Padlewski (rys. obok) utwo­rzył sztab w Kampinosie. W lasach zgromadziło się ok. 1000 ludzi. Wspierali ich okoliczni mieszkańcy, zwłaszcza dwory dostarczające koni, żywności i broni. Na Wielkanoc zaplanowano atak na Cytadelę, gdzie więziono polskich przywódców. Oddział mjr Walerego Remiszewskiego przedostał się lasami prawie pod Wawrzyszew, ale musiał wycofać się przez Lipków i Truskaw do lasów Zaborowskich, tropiony przez Rosjan.

14 kwietnia pod Budą Zaborowską doszło do bitwy. 500-osobowy oddział carskiej armii pod dowództwem gen. Krüdenera zaatako­wał 250 powstańców uzbrojonych głównie w kosy. Major Remiszewski był chory i nie mógł skutecznie dowodzić. Poległo ok. 50 żołnierzy rosyjskich i ok. 150-200 powstańców. Po bitwie kilkudziesięciu rannych Polaków bestialsko wymordowano. Gdy ułożeni na wozach czekali na transport, rozwścieczeni Rosjanie pozrzucali ich na ziemię i dosłownie rozszarpali bagnetami. Jak podały konspiracyjne „Wiadomości z pola bitwy”, „odarli do naga wszystkich poległych i rannych, tych ostatnich w okrutny dobijali spo­sób, ciała ich jedną stanowiły ranę”.

Remiszewskiemu zadano 17 ran. Pochowano go prawdopodobnie w mogile na zachodnim krańcu Truskawia, przy której dziś stoi krzyż z metalowych rur. Jego przestrzelony zegarek wręczono carowi Aleksandrowi II jako tro­feum. 72 (lub 76) zabitych pochowano niedaleko pola bitwy w zbiorowej mogile, kilkakrotnie dewastowanej przez Rosjan i za każdym razem odbu­dowywanej. W 1915 roku postawiono tu żelazny krzyż z 72 ćwiekami.

Resztki powstańców, wyłapanych pod Górkami i Starą Dąbrową, rozstrze­lano lub powieszono na pobliskiej sośnie. W 1984 roku 170-letnie drzewo runęło. Wyciosano z niego 11 krzyży, pierwszy wręczono Janowi Pawłowi II. W 2001 r. umieszczono tu głaz z epitafium „Być pokonanym, a nie ulec”. Na północ od Granicy rośnie 300-letni niemal 20-metrowy Dąb Powstań­ców, na którym według podania też wieszano jeńców. Kolejna pamiątka to bezimienna mogiła za budynkiem dyrekcji KPN.

„Hucznie, z muzyką i śpiewem wjechał generał Krüdener do Warszawy. Z tyłu, przytro­czeni do koni, szli młodzi chłopcy w pokrwawionych szarych kurtkach powstańczych. Kozacy powiewali triumfalnie przyczepionymi do pik krakuskami pomordowanych. Wielki płacz towarzyszył im na trasie tego „triumfalnego” przejazdu Alejami Jerozo­limskimi do Krakowskiego Przedmieścia” (Maria Kann „Wierna Puszcza”).

Europa uznała Powstanie za wewnętrzną sprawę Rosji. W obronie Polski stanął tylko papież Pius IX.

Najdłużej, do wiosny 1865, walczył oddział księdza gen. Brzóski na Podlasiu.

W 1887 roku syn powstańca, Józef Piłsudski, został zesłany na 5 lat na Sybir, gdzie spotkał zesłańców z Powstania. Poznał ich przeżycia, studiował pamiętniki. Na początku XX wieku prowadził wykłady, publikował artykuły i napisał książkę „22 stycznia 1863” (lustr. Rydz Śmigły). Zauważył, że dobrze zorganizowana walka powstańcza ma sens. Tak Waszyngton wywalczył wolność Stanów Zjednoczonych a Garibaldi Włoch. 6 sierpnia 1914 r. w 50 rocznicę stracenia Romualda Traugutta, ostatniego przywódcy Powstania, ruszyła I Kompania Kadrowa. Towarzyszyła jej odezwa Rządu Narodowego wzorem z 1863 r. W 1919 roku rozkazem Piłsudskiego 3644 żyjących powstańców włączono w szeregi Wojska Polskiego i jako pierwszych odznaczono Virtuti Militari. Otrzymali wojskowe emerytury i mundury w kolorze fioletowym. W 70 rocznicę wybuchu Powstania przyznano im Krzyże Nie­podległości. Żołnierze starsi stopniem pierwsi oddawali im honory. Każda walka o wolność ma sens.

Powstanie trwało - 450 dni

Stoczono bitew - 1 229

Dowódcy Powstania:

gen. Ludwik Mierosławski

gen. Marian Langiewicz

Romuald Traugutt

Liczba konspiratorów - 200 000

Zabici - 30 000

Zesłani na Sybir - 80 000

Skonfiskowane majątki - 4 000

Skasowane klasztory - 109