Andrzej Gwiazda dla Stefczyk.info o Świętach w stanie wojennym: niewola nie zwalnia od tradycji

Andrzej Gwiazda dla portalu Stefczyk.info wspomina święta Bożego Narodzenia spędzone w czasie internowania, a później więzienia w latach 1981-83.

W ‘81 byłem w internie. Wyprawiliśmy tam sobie fantastyczne Święta. W myśl zasady, że niezależnie od tego, co się dzieje, to tradycję należy pielęgnować. Święta są wesołe i takie mogą pozostać prawie w każdej sytuacji. W Strzebielinku była wielka zorganizowana akcja. Był wśród nas nawet komandor marynarki wojennej ze złotymi pagonami na ramionach. Z bólem, ale jednak dał się przekonać, by skroić mu te pagony do ubrania choinki. Udało się nakłonić naczelnika do dostarczenia nam drzewek. Mieliśmy je więc pod celą, wszyscy zachorowali na odpowiednie choroby i cały okres przedświąteczny - zwolnieni przez WRONę z obowiązków społeczno-politycznych – poświęciliśmy na rzetelne przygotowanie się do Świąt. Zrobiliśmy nawet świeczkę – z oddestylowanej pasty do butów. (…)

Wszystkie wieczerze wigilijne w więzieniu mieliśmy raczej okazałe. Najtrudniejsza była w ‘82 roku, bo wtedy w internie aresztowano mnie 22 grudnia i przewieziono na Mokotów. Byłem pod celą bez żadnych zapasów, bez oprzyrządowania. Trzeba było to wszystko potem robić od nowa. Ale już na następne święta w ‘83 roku mieliśmy wieczerzę chyba z 12 dań. Z zupy wyjmowało się makaron, suszyło się, żeby zrobić z niego potrawy albo odcedzało się ryż. To był cały więzienny przemysł, z dużym już doświadczeniem. Naprawdę dało się urządzić piękne Święta z tego, co było. Za obrus służyło prześcieradło, sianko wygrzebywaliśmy spod śniegu na spacerniku. Przecież niewola nie zwalnia od zachowywania tradycji.

Zapytany o nadzieję na lepszą przyszłość, stwierdza, że niespecjalnie wówczas ją odczuwano:

Raczej baliśmy się tego zagrożenia zgniłym kompromisem. Tego, że wykorzystają zmęczenie społeczeństwa. Siedząc w więzieniu nie zdawaliśmy sobie jeszcze sprawy z tego, jak ciężką wojnę Jaruzelski wypowiedział narodowi. Nie wiedzieliśmy, że masło i kaszka manna dla dzieci są wydzielane w głodowych ilościach. Nie spodziewaliśmy się, że Jaruzelski zastosował w zasadzie taki biologiczny atak na społeczeństwo.

 

Cała rozmowa z Andrzejem Gwiazdą na Stefczyk.info