Białoruś: Wielkie centrum kulturalne w dawnej siedzibie Radziwiłłów

W dawnej rezydencji Radziwiłłów w Nieświeżu na Białorusi powinno powstać wielkie centrum kulturalne na wzór europejski - mówi PAP dyrektor zamkowego muzeum Siarhiej Klimau. W połowie grudnia kolejne pomieszczenia zamku mają być otwarte dla turystów.

Naszym celem "nie jest stworzenie muzeum z martwymi witrynami, ale przywrócenie zamkowi jego funkcji" - zapowiada Klimau, który jest dyrektorem muzeum od niespełna roku.

W przyszłości widzi on Nieśwież jako "wielkie europejskie centrum kulturalne nowej generacji", takie jakie istnieją w zamkach Austrii czy Belgii. Muzeum od dwóch lat organizuje razem z mińskim Teatrem Opery i Baletu wieczory operowe. Chce współpracować z innymi instytucjami, na przykład jednym ze stołecznych teatrów, który wystawia sztuki Urszuli Radziwiłł, żyjącej w XVIII wieku przedstawicielki rodu, autorki utworów scenicznych.

Klimau mówi również o przywróceniu funkcji mieszkalnej i "gastronomicznej" zamku, który jako rezydencja Radziwiłłów służył do przyjmowania gości. Zamek przygotowuje "pełny pakiet turystyczny" - opowiada. Gotowe są do użytku dwa hotele - jeden klasy ekonomicznej w dawnych stajniach, drugi, klasy VIP, w jednym z korpusów budowli. Działa już kawiarnia, do której dojdzie też restauracja.

"Chcemy rozlewać wino z marką (Nieświeża)" - dodaje Klimau i rozwijając dalej pomysł mówi, że byłby to trunek węgierski, taki jaki pili Radziwiłłowie, o nazwach: "Panie Kochanku" (przydomek Karola Stanisława Radziwiłła), czy "Czarna Panna z Nieświeża".

Teraz na zamku działa księgarnia i sklep z pamiątkami, w planach jest nowoczesna sala wystawowa, która "może przyjąć wszelkie projekty wystawiennicze" - opowiada dyrektor. Jak zapowiada, muzeum zamierza doprowadzić w tym roku do końca wszystkie te projekty i w lutym otworzyć wielkie centrum biletowo-informacyjne.

"Prowadzimy intensywną reklamę. Postawiliśmy pięć billboardów w Mińsku, planowane jest ustawienie następnych na trasie (z Mińska); reklama Nieświeża w hotelach. "Mamy wielkie plany rozwoju tego projektu" - podkreśla Klimau. Jak tłumaczy, zamek w Nieświeżu, wpisany na listę światowego dziedzictwa kulturowego UNESCO zabytek klasy zerowej, jest dla Białorusi jej największym muzeum i jednym z najważniejszych projektów kulturalnych.

Klimau przyznaje, że na zamku, którego restauracja trwa od kilkunastu lat, "są problemy z autentyzmem", bo po II wojnie światowej, gdy urządzono tam sanatorium, sale przegradzano na mniejsze pomieszczenia, wyrzucano piece i kominy. "Dzisiaj w zamku jest bardzo wiele rekonstrukcji" - zauważa.

Zastrzega jednak, że on sam nie jest konserwatorem zamku ani specjalistą od historii rodu Radziwiłłów, ale menadżerem, który odpowiada za projekt muzealny. I zaznacza, że teraz muzeum w Nieświeżu jest otwarte przez wszystkie dni w tygodniu. "Ilu turystów przyjedzie, tyle jesteśmy gotowi przyjąć" - zapowiada.

W zeszłym roku odwiedziło Nieśwież 178 tysięcy turystów, do 1 października br. było ich już 200 tysięcy. Z Polski odwiedzających jest "niestety bardzo mało" - przyznaje dyrektor. Podkreśla przy tym, że muzeum wprowadza teraz audioprzewodniki w czterech językach: po rosyjsku, białorusku, angielsku i właśnie po polsku.

Klimau, który jest absolwentem Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, zapowiada projekty wspólne z polskimi instytucjami. Jeden z pomysłów planowanych razem z Pałacem w Wilanowie nazywa się "Historia smaku". "Chcielibyśmy pokazać w Nieświeżu kuchnię Rzeczypospolitej, Wielkiego Księstwa Litewskiego" - zapowiada dyrektor. Współpracę Nieśwież chce też prowadzić z instytucjami z Litwy i Ukrainy. "To nasza wspólna historia" - mówi Klimau.

Zapytany o przyszłość Nieświeża mówi, że na bazie zamku mógłby powstać na przykład holding muzealny, być może łączący wszystkie zamki na Białorusi.

Nieśwież od XVI wieku był własnością litewskiego magnackiego rodu Radziwiłłów i wówczas rozpoczęła się tam budowa zespołu zamkowego. W 2005 roku kompleks zamkowo-parkowy wraz z przyległym kościołem p.w. Bożego Ciała został wpisany przez UNESCO na listę światowego dziedzictwa kultury.

Jak podaje rządowa białoruska agencja BiełTA, w połowie grudnia kolejne odrestaurowane sale będą otwarte dla turystów.(PAP)