Nasz wywiad. Dr Maciej Korkuć. "Jasieński był działaczem bolszewickiej partii. Działał na rzecz stalinowskiego systemu"

Nie udało się z ulicą, udało się ze szkołą. Liceum Ogólnokształcące w Klimontowie (woj. świętokrzyskie) nie będzie już nosić imienia Brunona Jasieńskiego. Bo znany poeta "nie jest dla młodzieży autorytetem" - ubolewa "Gazeta Wyborcza". Szkoła będzie teraz nosić imię św. Urszuli Ledóchowskiej, założycielki zakonu urszulanek.

- W rozmowie ze mną dyrektorka twierdziła, że Jasieński demoralizuje młodzież - oburza się Piotr Banasiak, prezes Stowarzyszenia Miłośników Twórczości Brunona Jasieńskiego z siedzibą w Warszawie. - Idąc tym tropem, można by wystąpić o zmianę patrona szkoły im. J. Słowackiego, argumentując, że w trakcie pisania "Beniowskiego" był pod wpływem narkotyków - ironizuje.

 

Czy to oburzenie i ta ironia są uzasadnione? A może świadczy o zaciekłej obronie przez "Wyborczą" dziedzictwa polskich komunistów?  O sprawie rozmawiamy z doktorem nauk humanistycznych Maciejem Korkuciem, historykiem dziejów najnowszych, autorem książek i publikacji o historii Polski w XX wieku.

wPolityce.pl:Brunon Jasieński został zamordowany przez Stalina i to postać niewątpliwie tragiczna. Ale czy wzór do naśladowania dla polskiej młodzieży? Kim był?

Maciej Korkuć: Systemy totalitarne rządziły się własnymi „prawami". W III Rzeszy także mordowano zadeklarowanych nazistów. W stalinowskim ZSRR taki los spotkał m.in. Gienricha Jagodę szefa zbrodniczego NKWD. Jego śmierć nie zmieniła wcześniejszych „zasług" w krwawej działalności i współodpowiedzialności za zbrodnie stalinizmu. Czystki w sowieckiej partii wpisywały się w logikę systemu. Przywódca oczyszczał partię pozbywając się konkurentów, chcąc zewrzeć szeregi albo – tak jak w przypadku stalinowskich elit KPP – na wszelki wypadek, chcąc zbudować nową partię bez podejrzeń o spenetrowanie przez  polski wywiad.

W latach 30. XX wieku był Jasieński znanym działaczem bolszewickiej partii. Aktywnie działał na rzecz rozpowszechnienia stalinowskiego systemu. Od 1934 roku był członkiem Głównego Zarządu Związku Pisarzy Sowieckich, co oznaczało ważne miejsce propagandowo-politycznej machinie stalinowskiego państwa. Publikował propagandowe stalinowskie utwory literackie. Wspierał swym niewątpliwym talentem literackim m.in. takie zbrodnicze przedsięwzięcia jak budowa kanału białomorskiego, która pochłonęła kilkadziesiąt tysięcy ofiar – więźniów Gułagu. To była jedna z najbardziej głośnych inwestycji nowoczesnego niewolnictwa. Dość powiedzieć, że w książce wysławiającej to przedsięwzięcie był współautorem rozdziału „Dobić wroga klasowego", o czym pisała m.in. „Karta" w 1994 r.

Jasieński, skądinąd utrzymujący w swoim czasie zażyłe stosunki ze wspomnianym szefem NKWD Jagodą, zginął jak wielu innych działaczy stalinowskich w końcu lat 30. XX wieku. Stalin tak „nagradzał" wielu oddanych mu ludzi.

 

Czy więc rozumie pan sprzeciw środowisk lokalnych, które nie chcą by szkoła w Klimontowie nosiła jego imię?

Ja mogę prywatnie odpowiedzieć, że nie chciałbym aby moim dzieciom ktokolwiek stawiał za wzór jakichkolwiek działaczy, propagandzistów czy funkcjonariuszy stalinizmu, narodowego socjalizmu czy innego zbrodniczego systemu. A taka jest funkcja patrona szkoły: zobaczcie, to wzór do naśladowania.

Jasieński był niewątpliwie wybitnym artystą. Nikt nie przeszkadza aby jego talent został doceniony. Ale też nie należy fałszować jego biografii, pomijając jego aktywność w totalitarnym stalinowskim państwie.

 

Jakie cele stawiali sobie przedwojenni polscy komuniści? Czy można tak określić Jasieńskiego?

Komuniści polscy w latach 30. XX wieku najkrócej rzecz ujmując dążyli do likwidacji II Rzeczypospolitej i zbudowania na jej miejsce sowieckiej „republiki rad", która – po obcięciu części jej terytorium – stanie się częścią wielkiego międzynarodowego stalinowskiego państwa. Działali w myśl wytycznych Stalina, partia funkcjonowała dzięki sowieckim funduszom, pomocy organizacyjnej i ideologiczno-propagandowej. Oficjalnie była polską sekcją ulokowanego w Moskwie Kominternu, pojmowanego od początku lat 20 jako wielka międzynarodowa partia komunistyczna, podzielona na narodowe sekcje, występujące pod nazwą poszczególnych partii komunistycznych.

Jasieński był członkiem i działaczem partii komunistycznej, podporządkowanej stalinowskiemu Kominternowi, a potem wprost został członkiem Wszechzwiązkowej Komunistycznej Partii (bolszewików) czyli WKP(b). Miało to miejsce w czasach największego rozkwitu stalinizmu, w czasach zbrodniczej działalności systemu, który na zawsze powinien zostać przestrogą dla cywilizowanej ludzkości.

 

Jakie były powody wydalenia go z Francji?

To się stało w 1929 roku po tym jak na łamach komunistycznej prasy zaczął publikować powieść „Palę Paryż" ale oficjalnych dokumentów związanych z jego deportacją nigdy w ręku nie miałem.

 

Czy dzisiaj, kiedy zbrodniczy system nazistowski jest powszechnie potępiany, równie zdecydowane są w pana opinii reakcje na nawiązywanie do ludzi zafascynowanych komunizmem?

Myślę, że należy pamiętać, że sama fascynacja to o wiele mniej niż aktywne współtworzenie systemu totalitarnego m.in. na niwie propagandy, która była jednym z najważniejszych narzędzi zniewolenia człowieka w takich państwach jak ZSRR czy III Rzesza.

Wprawdzie w kodeksie karnym i w Konstytucji mamy zapisy wymierzone w publiczne propagowanie zarówno narodowego socjalizmu jak i komunizmu, ale w odniesieniu do tego ostatniego struktury naszego państwa są zadziwiająco często „ślepe" i „głuche".

Podziwiam Izrael za konsekwencję w reakcjach na przejawy gloryfikacji nazizmu, który tak zbrodniczo naznaczył historię europejskich Żydów. Zbrodnie i panowanie narodowego socjalizmu i komunizmu przyniosły śmierć milionów polskich obywateli i kilka dekad zniewolenia całego narodu. Jeśli nie nauczymy się z tego faktu wyciągać konsekwentnych wniosków, to będzie to tragiczną wróżbą dla przyszłych pokoleń