Witold Gadowski: Jeżeli „Rz" miałaby stać się wyrazicielem takich opinii, jakich wyrazicielem jest „Przekrój", to jestem zaniepokojony

Na portalu SDP ciekawy wywiad z Witoldem Gadowskim. Publikujemy jego większą część.

Witold Gadowski (rocznik 1964), dziennikarz i poeta. Ukończył psychologię na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. Publikował m.in. w „Czasie Krakowskim", „Gazecie Polskiej", „Rzeczpospolitej", „Wprost" i „Dzienniku Polskim". Reporter „Superwizjera" TVN. W latach 2007 – 2009 dyrektor ośrodka TVP w Krakowie. Od 10 maja 2010 do 12 października 2010 szef telewizyjnej „Jedynki".

Laureat wielu konkursów dziennikarskich. Zdobywca nagrody „Grand Press 2004" w kategorii dziennikarstwo śledcze za materiały telewizyjne "Mafia paliwowa 1 i 2". W 2006 roku nominowany do nagrody imienia Andrzeja Woyciechowskiego. Laureat nagrody "Watergate", przyznawanej przez Stowarzyszenie Dziennikarzy Polskich w dziedzinie dziennikarstwa śledczego, za reportaż "Gra o PZU". W 2008 roku ponownie uhonorowany nagrodą "Watergate" za reportaż pt "Rosyjska mafia, polski rząd i gaz". W 2009 roku wraz z Przemysławem Wojciechowskim zdobywca Grand Prix na III Przeglądzie Telewizyjnych Reportaży Śledczych i Interwencyjnych "Ukryta Kamera" w Łodzi.

Współautor (wraz z Przemysławem Wojciechowskim) książki pt. "Tragarze śmierci. Polskie związki ze światowym terroryzmem", wydanej w kwietniu 2010 r.

Wykładowca reportażu na Uniwersytecie Papieskim Jana pawła II, dawniej Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie na kierunku dziennikarstwo i komunikacja społeczna. Prowadzi blog na salonie24.

Z Witoldem Gadowskim o zagrożeniach wolności mediów, artykule 212, wpadkach dziennikarstwa śledczego i roli SDP rozmawia Marek Palczewski.

Boi się Pan o przyszłość „Rzeczpospolitej" i „Uważam Rze"?

Nie boję się, ale jestem zaniepokojony tym, że dyskusja w Polsce może zostać uszczuplona. Dopóki „Uważam Rze" i „Rzeczpospolita" prezentowały pewien konserwatywny stosunek do rzeczywistości, a tym samym nie do końca wychwalały obecną ekipę rządową i mainstream, dopóty można było mówić, że istnieje jakakolwiek dyskusja w obszarze publicznym.

Ale po co ktoś taki jak Grzegorz Hajdarowicz - biznesmen, który wcześniej był w KPN i rzucał koktajlami Mołotowa w ZOMO, a teraz kupił udziały w spółce Presspublika za 80 mln zł - miałby niszczyć to, co dobrze prosperuje i przynosi zysk, inaczej mówiąc po co miałby zarzynać tę przysłowiową kurę znoszącą złote jajka?

Te gazety dobrze prosperowały dlatego, że były głosem ludzi, którzy nie mieli dotąd swoich środków przekazu, ponieważ ograniczono dostęp tego typu opinii do mainstreamu. Tym samym sukces „Rzepy" i „Uważam Rze" był naturalny.

Ja znam Grzegorza bardzo dobrze, bo właściwie koleguję się z nim od czasów opozycyjnych. Pamiętam jego działalność w KPN, pamiętam jak był radnym miasta Krakowa, właśnie z KPN – u w pierwszej kadencji odnowionego samorządu krakowskiego. Nasze poglądy na rzeczywistość polityczną były podobne. Ale swojego sądu nie formułuję na podstawie tego kim był Grzegorz Hajdarowicz, lecz opieram go na tym, że Grześ wydaje „Przekrój", a „Przekrój" jak najbardziej wpisuje się w ton głównego nurtu, salonu nawet. Jeżeli „Rzeczpospolita" miałaby stać się wyrazicielem takich opinii, jakich wyrazicielem jest „Przekrój", to jestem zaniepokojony.

Ale – powtórzę – dlaczego Hajdarowicz miałby zarzynać złotą kurę, która znosi złote jaja? Przecież nowy większościowy udziałowiec „Rzeczpospolitej" i „Uważam Rze" jest biznesmenem.

Gdybyśmy abstrahowali od całej rzeczywistości politycznej, to również zadawałbym sobie tego typu pytanie. Ale w Polsce nie wszystko jest, a może wiele rzeczy nie jest podporządkowane zwykłemu rachunkowi ekonomicznemu, czy też zawodowym etycznym wartościom, oddalonym od bieżącej walki politycznej.

Czy większość mediów bierze w niej udział?

Moim zdaniem dziennikarstwo w Polsce jest dziś na żenującym poziomie. Większość dziennikarzy odgrywa rolę dziennikarzy, a de facto ... No, nawet nie chce mi się już o tym mówić, bo szkoda czasu, szkoda emocji, żeby się zajmować postaciami spikerów, propagandzistów, skarżącymi na kolegów, piszącymi donosy do kancelarii prezydenta. Tego typu przykładów jest tak dużo, że ja nie chce się tym nawet zajmować. Nie chcę mieć takich kolegów w zawodzie, więc moja opinia o tym, co robi salon i o tym jak media nie oddają rzeczywistego obrazu sytuacji w Polsce jest jednoznaczna. Media nie odzwierciedlają rzeczywistości, na pewno nie robią tego media salonowe, media głównego nurtu, najbardziej poczytne tygodniki, telewizje, itd.

Jednak jeśli policzymy czytelników tzw. mediów salonowych – „Polityki", „Wprost", „Newsweeka" - a z drugiej strony „Gazety Polskiej", „Naszego Dziennika" czy „Uważam Rze", to okaże się, że jest ich mniej więcej po równo po obu stronach, więc chyba jest jakaś równowaga?

Między naszymi spostrzeżeniami jest taka różnica, że ja nie oddaje się zabawom abstrakcyjnym i nie przeprowadzam statystycznych analiz. Ja po prostu wiem jak wygląda środowisko dziennikarskie i wiem jak wyglądają media. Więc moja opinia jest bardziej opinią opisową, i stąd jest różnica w naszych stanowiskach i naszych diagnozach. Samo liczenie czytelników jest dosyć bałamutne i nie oddaje prawdy o przewadze mediów salonowych.

Przez długie lata był Pan dziennikarzem śledczym, laureatem wielu nagród dziennikarskich, a od pewnego czasu jest pan właściwie nieobecny jako dziennikarz śledczy. Co się stało?

Nie jestem teraz dziennikarzem śledczym, bo żadne z mediów głównego nurtu nie jest zainteresowane uprawianiem tego typu dziennikarstwa. Tacy dziennikarze jak ja sprawiają dosyć dużo kłopotów. Ja mam swoje zdanie, staram się rzetelnie docierać do źródła różnych patologii i potem nie zmieniam zdania pod wpływem moich szefów, tzw. autorytetów, mnie to zupełnie nie interesuje.

No dobrze, to dlaczego nie ma dla Pana też miejsca, powiedzmy to wprost, w „Uważam Rze" i w „Gazecie Polskiej"?

W „Gazecie Polskiej" może i byłoby miejsce, ale ja nie jestem uwikłany w myślenie polityczne. Przez cały okres mojej działalności zawodowej uciekałem od tego, by się politycznie angażować. Moje wejście w skład „Gazety Polskiej" czy też publikowanie w „Gazecie Polskiej" byłoby jednoznacznym opowiedzeniem się po jednej ze zwalczających się stron. A ja chciałbym rzetelnie uprawiać swój zawód. Polityka trochę mniej mnie interesuje, natomiast jeżeli polityka zaczyna mi ograniczać wolność, to ja zaczynam to kontestować.

To znaczy twierdzi Pan, że dla takich jak Pan niezależnych dziennikarzy śledczych, którzy chcą po prostu wykonywać dobrze swoją robotę nie ma miejsca w tej chwili w żadnym medium?

Tak. I tutaj nie dzielę mediów na prawicowe i lewicowe. Jeżeli pisma jednej i drugiej strony okładają się pałkami, to nie ma miejsca dla ludzi, którzy potrafią widzieć nie tylko w tonacji czarno-białej, ale również szarej i niuansują pewne rzeczy. Dziś nikomu niepotrzebne są subtelne diagnozy, ponieważ one zaburzają tok okładania się pałkami.

Czyli dziś  w Polsce nie ma dziennikarstwa śledczego?

Nie obserwuję przejawów dziennikarstwa śledczego. Nie widzę nic co skłoniłoby mnie do szacunku i mógłbym powiedzieć, że kłaniam się w pas kolejnemu dziennikarzowi śledczemu, ważnemu i niezależnemu, pokazującemu patologie w interesie społecznym.

(...)

Jak jednak dziennikarz śledczy może w pełni zweryfikować cudze oskarżenia zniesławiające drugą osobę? Czy jest niezawodna metoda , żeby je zweryfikować  i uzyskać całkowitą wiarygodność? Jak Pan to robi?

Uważam,  że absolutnej metody nie ma, bo dziennikarz jest sam, a np. instytucje śledcze mają fundusze, działają według innych procedur, więc sam człowiek w pojedynkę może się pomylić. Ale istnieje wiele zawodowych procedur, sprawdzania przeróżnych źródeł, dokumentów, konfrontowania ludzi, że można naprawdę zminimalizować  takie wpadki. Podejrzewam, że jeżeli ufa się jedynie wybranym informatorom, jednostronnym źródłom, to wtedy łatwo popełnić błąd. Ale w takim przypadku nie jest się dziennikarzem śledczym tylko „przeciekowcem"; to „przeciekowcy" wpadają w tego typu sidła bardzo łatwo, bo „przeciekowcy" piszą to,  co dostają od służb.

A służby manipulują, czy tak?

Oczywiście, że służby manipulują.  Mam na to wiele przykładów, że służby manipulują dziennikarzami, co więcej służby mają swoich ludzi w redakcjach. O tym się nie mówi, a to jest wielkim grzechem, hańbą i plamą na honorze naszego środowiska.

(...)

Przeszedł Pan już na „śledczą  emeryturę"?

Ja wcale nie jestem emerytowanym dziennikarzem śledczym, bo właśnie zajmuje się przygotowaniami do produkcji filmu o Smoleńsku. Nie chcę, żeby to był kolejny film, który szczypie serce, wyciska łzy, a właściwie niczego nowego nie wyjaśnia, niczego nowego nie wnosi, bo wtedy tego filmu bym nikomu nie pokazał.

To ten film, który miał Pan zrobić w TVP?

Tak, ale przeróżne wiatry to uniemożliwiły , a ja się uparłem i ten film zrobię. Oczywiście mam zwykły problem ze zrobieniem budżetu tego filmu, ale powoli, powoli poruszam się do przodu. Co więcej będę ten film robił z kimś bardzo znanym, dobrym dziennikarzem śledczym z Rosji. Tak więc będzie to film autorstwa polskiego i rosyjskiego dziennikarza. Wspólnie szukają prawdy o Smoleńsku i wspólnie do tej prawdy dochodzą.

Na jakim etapie realizacji jesteście w tej chwili?

Jestem na etapie organizacji produkcji, tak że to jeszcze trochę potrwa, natomiast założenia filmu są oparte na pewnych informacjach moich i rosyjskiego partnera .Jeżeli nam się uda to będzie to film oparty jedynie na faktach i pokazujący , a przynajmniej starający się pokazać tę prawdę z dwóch stron: prawdę ze strony rosyjskiej i polskiej,

Będzie rekonstrukcja zdarzeń?

Tak, będzie rekonstrukcja zdarzeń, ale nie na podstawie dotychczas opublikowanych dokumentów.

Zostaną ujawnione nowe dokumenty?

Mam nadzieję, że tak.

 

Bar, źródło: portal sdp.pl