Dokument. 10 zasad samorządowych Prawa i Sprawiedliwości

SAMORZĄDOWE ZASADY PRAWA I SPRAWIEDLIWOŚCI - NASZE PRIORYTETY I ZOBOWIĄZANIA - WARSZAWA, 4 listopada 2010

1. Nasze priorytety

Uznając, że wszyscy ludzie mają prawo do godności zobowiązujemy się i przyjmujemy na siebie odpowiedzialność budowania społeczeństwa sprawiedliwego, zapewniającego swoim obywatelom równość szans. My, jako Prawo i Sprawiedliwość przyjmujemy i potwierdzamy nasze zobowiązanie do działania na rzecz zrównoważonego rozwoju. Zobowiązujemy się do urzeczywistniania rozwoju umocowanego i opartego w prawie naturalnym, który gwarantuje szeroko rozumiany ład: społeczny, ekonomiczny i ekologiczny.

Naszym celem jest rozwój, który  służy człowiekowi.

Politykę rozwoju chcemy kształtować w oparciu o podstawowe wartości demokratyczne, dążenie do demokracji w skali państwa oraz samorządności odnoszącej się do bliższego otoczenia obywateli, uwzględniając  takie wartości jak:  równość, wolność i demokracja.

Będziemy dążyć do kształtowania postaw dojrzałości obywatelskiej i obywatelskich wyborów. Naszą wizją wspólnoty lokalnej jest solidarna mała ojczyzna, której dobro jest jednocześnie dobrem naszej ojczyzny jako całości.

W Programie Samorządowym Prawa i Sprawiedliwości zawarliśmy 12 zasobów, które chcemy wykorzystać dla realizacji naszego celu.

Wszyscy prezydenci, burmistrzowie, wójtowie, radni wojewódzcy, powiatowi i gminni wybrani z rekomendacji Prawa i Sprawiedliwości będą w swej działalności, służąc dobru człowieka, kierowali się Samorządowymi Zasadami Prawa i Sprawiedliwości.

Jest to nasze zobowiązanie.

Poniższe zasady wynikają z programów przyjmowanych przez PiS w latach 2001–2010 oraz z woli kontynuacji działalności rządów PiS w latach 2005–2007 w zakresie polityki regionalnej i samorządowej.

Deklarujmy, że naszą pracą w samorządach będziemy dążyć do zapewnienia wszystkim mieszkańcom prawa do:

1)      bezpieczeństwa osobistego oraz bezpieczeństwa członków rodziny i życiowego dorobku,

2)       pełnego korzystania z wolności gospodarczej oraz godnych warunków pracy z poszanowaniem wartości wspólnotowych i ochrony środowiska naturalnego,

3)      publicznej opieki medycznej, która w odróżnieniu od prywatnej służby zdrowia nie jest ukierunkowana na osiąganie wysokich zysków dla właścicieli. Publiczna służba zdrowia wymaga dziś naprawy, ale jedyną drogą jej naprawy nie powinna być jej prywatyzacja. Służba zdrowia powinna zapewnić równy dostęp i dobrą jakość usług. Nad tym w każdym powiecie i województwie powinien czuwać rzecznik praw pacjenta.

4)      dobrej opieki nad dziećmi, zarówno w formie przedszkoli i żłobków, jak i pomocy dla rodziców, którzy nie mogą z nich skorzystać a także sprawnej pomocy społecznej dla osób, które nie potrafią sobie poradzić,

5)      dobrej edukacji, funkcjonującej w oparciu o zasadę równych szans i promocję rozwoju ucznia, nie preferującej prywatnych szkół dla wybranych i nie prowadzącej do dzielenia wedle statusu majątkowego rodziców, czy miejsca zamieszkania,

6) dobrej jakości usług publicznych i funkcjonalnej infrastruktury, w tym do zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych, bezpiecznej i sprawnej komunikacji,  możliwości uprawiania sportu i wypoczynku

7)      wyrównywania szans mieszkańców obszarów wiejskich pod względem jakości i poziomu życia, dostępu do opieki medycznej, edukacji i kultury, dostępu do pozarolniczego rynku pracy oraz wyrównywania poziomu świadczeń społecznych,

8)      godnego traktowania osób starszych oraz przeciwdziałania ich izolacji i samotności w społeczeństwie,

9)      pełnego uczestnictwa w kulturze, a także poszanowania tradycji i dziedzictwa narodowego,  tradycji  lokalnych, regionalnych i etnicznych oraz dbałości o wychowanie patriotyczne,

10)   pełnej możliwości samorozwoju, niezależnie od statusu majątkowego, pozycji społecznej, płci, wieku, wykształcenia, stanu zdrowia, czy miejsca zamieszkania.

 

2. Uszczegółowienie Samorządowych Zasad Prawa i Sprawiedliwości

2.1 Bezpieczeństwo osobiste oraz bezpieczeństwo członków rodziny i życiowego dorobku

-        państwo musi wspierać w tej kwestii samorządy, bowiem są one bezradne, co udowodniła powódź w czerwcu i sierpniu 2010

-        samorządy jako grupa nacisku na władze państwowe, winny się domagać zapewnienia bezpieczeństwa mieszkańcom Polski przed zagrożeniami ze strony żywiołów; tylko samorząd zdominowany przez PiS może taką rolę spełnić wobec rządu PO

2.1.  Wolność gospodarcza oraz godne warunki pracy wraz z poszanowaniem wartości wspólnotowych i ochroną środowiska naturalnego

-        wsparcie PiS dla rozwoju przedsiębiorczości jako wyraz korzystania
z wolności gospodarczej

-        odbiurokratyzowanie działalności gospodarczej, bo nie może być tak,
że pod koniec PRL łatwiej było podjąć działalność gospodarczą niż
w Polsce współczesnej

-        koordynacja przedsiębiorczości z programowaniem rozwoju regionalnego i lokalnego

-        podporządkowanie „konkurencyjności" na rzecz wolności gospodarczej w celu ożywienia małych przedsiębiorstw z rodzimym i lokalnym kapitałem bez preferowania zewnętrznych inwestorów

2.2.  Publiczna opieka medyczna, która w odróżnieniu od prywatnej służby zdrowia nie jest zobowiązana do osiągania wysokich zysków dla właścicieli

-        opieka medyczna nie może być nastawiona na osiąganie zysków, lecz spełnianie roli usługowej wobec pacjentów w postaci świadczenia usług medycznych opłacanych przez NFZ z pieniędzy podatników

-        równość w dostępie do służby zdrowia i świadczenie dobrych usług celem działalności samorządów w tej dziedzinie

-        rozdzielenie własności od świadczenia usług w służbie zdrowia; właścicielami szpitali powinny być samorządy, szpitale nie mogą być narażone na bankructwo z powodu celowej polityki państwa prowadzącej do zadłużania szpitali

-        naprawa publicznej służby zdrowia poprzez jej doinwestowanie

-        radykalna poprawa poziomu wynagradzania lekarzy w szpitalach klinicznych świadczących najbardziej specjalistyczne usługi medyczne
w celu powstrzymania lekarzy przed emigracją z powodów ekonomicznych

-        państwo powinno zapłacić za nadwykonania, jeśli takowe zaległości powstały, one nie mogą być przyczyną zadłużenia szpitali

-        prywatna służba zdrowia powinna być tworzona od podstaw, a nie
w wyniku prywatyzacji służby zdrowia

-        ochrona statusu szpitali klinicznych przed groźbą ich komercjalizacji

-        powołanie powiatowych rzeczników praw pacjenta

2.3.  Dobra opieka nad dziećmi

-        przedszkola i żłobki w każdej gminie (71% gmin wiejskich nie ma przedszkola, a w miastach nie ma miejsc)

-        pomoc dla rodziców w ramach polityki rodzinnej

-        sprawna pomoc społeczna dla osób wychowujących dzieci

-        wspieranie rodziców opiekujących się dziećmi przewlekle chorymi
i niesprawnymi

2.4.  Dobra edukacja, funkcjonująca w oparciu o zasadę równych szans i promocję rozwoju ucznia i studenta

-        niepreferowanie prywatnych szkół dla wybranych, opartych na zasadzie dzielenia dzieci według statusu materialnego rodziców lub miejsca zamieszkania

-        hasło dla szkół: „Szkoła: umiejętności – wiedza – wychowanie"

-        samorządowcy PiS zostaną zobowiązani do obrony racji istnienia szkół wyższych przed groźbą ich marginalizacji w wyniku projektu PO dotyczącego komercjalizacji i kumulacji nauki w kilku centrach (plan tworzenia tzw. flagowych uniwersytetów); każde województwo potrzebuje swojej flagowej szkoły wyższej, bo tylko ona jest w gotowa wyczuć lokalny rynek pracy i kształcić kadry dostosowane do lokalnego potencjału rozwojowego oraz prowadzić badania naukowe dostosowane do zapotrzebowania lokalnych i rodzimych przedsiębiorców

-        powrót przez samorządy do programu „Zero tolerancji" w szkołach dla uczniów łamiących reguły szkolnego życia wobec rówieśników i nauczycieli, nie chodzi tu o kampanie polityczne typu walka z dopalaczami, kiedy wcześniej przyczyniono się do rozchwiania systemu wartości

-        przerwanie polityki PO nieoszacowywania kosztów funkcjonowania szkół, co powoduje, że samorządy mają kłopoty z dobrą realizacją swojej roli właścicielskiej

2.5.  Dobra jakość usług publicznych i funkcjonalnej infrastruktury

-        proponujemy nowoczesną administrację samorządową opartą na
e-konsultacjach (elektroniczne konsultacje – opracowanie specjalistyczne możliwe do przygotowania) w urzędach miejskich, miejsko-gminnych i gminnych, tak jak w najlepiej rozwiniętych państwach Zachodu; wyraz nowoczesnej demokracji bezpośredniej, uzupełnienie dla referendum; władza samorządowa miałaby obowiązek konsultować najważniejsze decyzje; jest to nowy styl zarządzania w samorządach, nadający władzy znacznie większą transparentność finansową i prawną oraz decyzyjną; warunek – powszechna internetyzacja polskich miast i wsi (opracowanie i wykonanie w latach 2010–2014 takiego programu narodowego)

-        zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych w zakresie budownictwa społecznego (TBS) prowadzonego przez samorządy

-        likwidacja wykluczenia cyfrowego poprzez powszechną internetyzację wsi i miasteczek w Polsce w oparciu o fundusze europejskie (opracowanie programu i jego realizacja)

-        dostępność komunikacyjna do każdego województwa i powiatu warunkiem zrównoważonego rozwoju i należytego wykorzystania potencjału rozwojowego

2.6.  Wyrównywania szans mieszkańców obszarów wiejskich pod względem jakości i poziomu życia, dostępu do opieki medycznej, edukacji i kultury, dostępu do pozarolniczego rynku pracy oraz wyrównywania poziomu świadczeń społecznych

-        ożywienie funkcji ekonomicznych i społecznych miasteczek wobec okolicznych wsi

-        budowa lokalnych rynków produktów, konsumentów i usług

-        odejście od neoliberalnej konkurencji między jednostkami samorządu terytorialnego w pozyskiwaniu inwestorów zewnętrznych polegającej na obniżaniu wymagać wobec inwestorów

2.7.  Godne traktowanie osób starszych oraz przeciwdziałanie ich izolacji i samotności w społeczeństwie

-        utworzenie w każdym powiecie zakładów opiekuńczo-leczniczych oraz pielęgnacyjno-opiekuńczych oraz domów opieki społecznej, wspartych przez państwo

2.8.  Pełne uczestnictwo w kulturze, oparte na poszanowaniu tradycji i dziedzictwa narodowego, ukierunkowanie na rozwój tożsamości regionalnej i lokalnej w duchu naszych małych ojczyzn

-        dbałość o wychowanie patriotyczne

2.9.  Pełna możliwość samorozwoju każdego człowieka, niezależnie od jego statusu majątkowego, pozycji społecznej, płci, wieku, wykształcenia, stanu zdrowia lub miejsca zamieszkania

-        takie warunki gwarantuje jedynie model zrównoważonego rozwoju i odejście od koncepcji dyfuzyjno-polaryzacyjnej, w której marginalizuje się mieszkańców licznych miast, dzielnic miejskich i wsi

-        tylko poprzez zrównoważony rozwój można powstrzymać migracje zarobkowe poza granice, kiedy to podatnicy polscy poprzez swoje  wyjazdy z naszej ziemi działają na rzecz wzrostu PKB innych państw

-        samorozwój człowieka to także jego rodzina, a w Polsce mamy antyrodzinny system podatkowy, trzeba to zmienić na rzecz wspierania rodzin

3. Wyciąg z Programu Samorządowego Prawa i Sprawiedliwości - wybór priorytetów.

3.1 Priorytety a zadania priorytetowe

W literaturze, w środkach masowego przekazu i w życiu codziennym – zwłaszcza po 1990 roku – często bywa używane słowo priorytety. Znaczenie i kontekst, w jakim się go używa nie zawsze są jasno i jednoznacznie określone. Trzeba wyraźnie wskazać, że priorytety zasadniczo różnią się od pojęcia tak zwanych zadań priorytetowych, którymi operuje się w większości strategii gminnych czy wojewódzkich.

Zadania priorytetowe mogą bowiem mieć charakter ekonomiczny (produkcyjny i konsumpcyjny), społeczny i przyrodniczy, a priorytety mają przede wszystkim, a nawet wyłącznie charakter jakościowy!!!!!!

Wartość priorytetów poprawnie zdefiniowanych jest bezcenna, a ich niewykonanie w okresie perspektywicznym może powodować i generować nieobliczalne straty.

To właśnie priorytety wypełniają treść kategorii rozwój i są związane z sensem i celem istnienia i  działania gminy, powiatu, województwa.

Priorytety związane są z określeniem kryteriów wyboru. Wyznaczają one hierarchię ważności, co pozwala uporządkować działania, przedstawić strategię postępowania, ustalić politykę, metody realizacji celów. Wyrażają się one w postaci celów kierunkowych, długofalowych, a nie – wymiernych zadań do wykonania w krótkim okresie.

Tak więc liczba priorytetów nie może być nieograniczona i musi być dostosowana do możliwości realizacyjnych określonego podmiotu, tj. gminy, powiatu, województwa!!!

3.2 Hierarchia priorytetów

Jeśli w praktyce zdarza się, że wystąpi pozornie kilka priorytetów (celów), których hierarchii ważności jednoznacznie nie określono, to niezbędne staje się ich zhierarchizowanie. Pamiętać przy tym należy, że wybór określonego priorytetu spośród wielu możliwych oznacza w swej istocie udzielenia jemu (lub im) pierwszeństwa w czasie realizacji, a nie porzucenia priorytetów niewybranych.

W praktyce programowania zauważa się też, że priorytety nadrzędne z reguły nie bywają rekomendowane wprost. Mają one charakter przede wszystkim ogólny i bardzo często – jeśli nie zawsze – jakościowy, co nie oznacza, że są mniej ważne.

Nadrzędnym priorytetem – dla układów lokalnych, regionalnych i krajowych – jest trwała poprawa jakości życia współczesnych i przyszłych pokoleń!!!

Priorytet ten pełni funkcje kryterialne i ma swoje umocowanie w art. 5, 20 i 30 Konstytucji RP oraz w innych ratyfikowanych dokumentach dotyczących rozwoju zrównoważonego i trwałego.

3.3 Błędy w wyznaczaniu priorytetów i ich konsekwencje

Tymczasem – niemal niczym epidemia, w aktualnych dokumentach rządowych i wojewódzkich strategiach – priorytetami stają się konkurencyjność i innowacje!!!

Podkreślamy i jednoznacznie stwierdzamy, że KONKURENCYJNOŚĆ i INNOWACJE nie są i nie mogą być ze swej natury priorytetami, a jedynie narzędziami, stosowanymi jako skutek odpowiedniej polityki. Są to quasi priorytety o charakterze egzogenicznym, które mogą być narzucone każdemu podmiotowi niezależnie od jego uwarunkowań i natury.

Ogłoszenie konkurencyjności i innowacji priorytetami stanowi rekomendacje błędów – dla zrealizowania określonych celów politycznych, a nie zapewnienia polityki rozwoju!!!

Tak rozumiane konkurencyjność i innowacje – pełniące funkcje priorytetów – stają pierwszą furtką dla umocowania w gminach kapitału i technologii zewnętrznych – poszukujących żyznych pastwisk, o których pisze Z. Bauman. Jest to furtka dla realizacji ideologii TINA (Nie ma innej alternatywy). Transferowane technologie bywają często przestarzałe, a wdrażanie w Polsce jedynie wydłuża ich zyskowność: np. przestarzałe technologie spalarni, oczyszczalni ścieków, uzdatniania węgla, odsiarczalnie itp. Otwieranie się na kapitał zewnętrzny jako priorytet sam w sobie, bez podporządkowania tego kapitału celom polityki rozwoju – nie transferuje się na możliwości rozwojowe układów lokalnych.

Możemy mieć do czynienia z sytuacją, w której wskaźniki makroekonomiczne będą wzrastać, a jakość życia obywateli będzie spadać!!!

Zjawiska takie potwierdza G. Kołodko: w USA w ciągu 25 lat od Reagana do Busha syna dla większości społeczeństwa dochody realne w ogóle nie wzrosły, a dla ponad 1/3 społeczeństwa spadły, pomimo postępu wykształcenia, wydajności i ogólnego wzrostu gospodarczego, który w tym okresie był znaczący[1].

3.4 Jak wyznaczać priorytety?

Panuje opinia, że pośredni (nie wprost) wybór priorytetu nadrzędnego można uznać za jedną z zasad ich ustalania. W miarę wyznaczania priorytetów niższych rzędów – bardziej szczegółowych – znajdują zastosowanie inne, dodatkowe kryteria ich ustalania. Efekty etapu waloryzacji oraz ustalania mocnych i słabych stron; szans i zagrożeń dla układu lokalnego – winny być wykorzystane właśnie na etapie kreowania priorytetów niższego rzędu, a w dalszej kolejności przy wyznaczaniu zadań priorytetowych.

Na etapie ustalenia priorytetów niższego rzędu, a także zadań priorytetowych winien być jasno artykułowany GŁOS MIESZKAŃCÓW!!!

Z kolei władze samorządowe powinny wsłuchiwać się w głosy społeczności lokalnych, które stanowią najtańszy – często niedoceniany – sposób pozyskiwania informacji. Nie chodzi tutaj o przeprowadzanie badań ankietowych, gdyż one często nie odzwierciedlają stanu faktycznego. Praktyka potwierdza, że udział w badaniach ankietowych jest znikomy. Ponadto mieszkańcy dzielnic o nasilonych patologiach społecznych i poczuciu wykluczenia społecznego prawie w ogóle nie udzielają odpowiedzi, co zniekształca wyniki badań i może prowadzić do błędnej diagnozy i fałszywego wyznaczenia priorytetów.

Przyjęte priorytety nie mogą wykraczać poza możliwości realizacyjne gminy, powiatu, bowiem grozi to destrukcją procesu rozwoju lokalnego!!!

Opowiadamy się za takimi priorytetami i wynikającymi z nich inwestycjami, które będą służyły rozwojowi!!!

[1] G. Kołodko, G. Kołodko, Prof. Kołodko o neoliberalizmie i światowym kryzysie gospodarczym, op. cit.

Opracowanie pod kierunkiem :

Izabela Kloc

Przewodnicząca Zespołu Pracy Państwowej – Polityka Rozwoju

przy współpracy Krzysztofa Jurgiela