Album „Oblężenie Warszawy w fotografii Juliena Bryana”, opracowany przez Jacka Zygmunta Sawickiego i Tomasza Stempowskiego, jest pierwszą tak obszerną i wszechstronną prezentacją dorobku Juliena Bryana. Tematem książki jest oblężenie Warszawy przez wojska niemieckie w 1939 r., a szczególnie losy cywilnych mieszkańców stolicy Polski, widziane okiem amerykańskiego fotografa. Oprócz szerokiego wyboru zdjęć, w tomie znalazły się nietłumaczone wcześniej na język polski reportaże Bryana: „Oblężenie” z 1939 r. i Warszawa – ponowne odwiedziny” z 1959 r., oraz relacje Polaków, którzy mu pomagali: zapis radiowego przemówienia kpt. dypl. Władysława Polesińskiego „Na zgliszczach Pragi” i wspomnienie Stefana B. T. Radlińskiego „Z Julienem Bryanem we wrześniowej Warszawie”.

„Wprowadzenie” Jacka Zygmunta Sawickiego i tekst Tomasza Stempowskiego są współczesną próbą umieszczenia dorobku amerykańskiego fotografa w szerszym kontekście historycznym. Na płycie DVD zamieszono film „Oblężenie” z 1940 r., udostępniony przez Filmotekę Narodową, oraz zapis wystąpienia Juliena Bryana w Polskim Radio z 16. 09.1939 r.

Zebranie w ramach jednej publikacji tak różnorodnych materiałów ma na celu przekazanie możliwie wielu kontekstów. Daje też unikalną okazję, by przyjrzeć się wzajemnym relacjom tekstu i obrazu w dokumentowaniu historii. Jak już w 1940 r. we wstępie do albumu „Siege” napisał Maurice Hindus, fotografie Juliena Bryana nie tylko należy oglądać i podziwiać, ale nieustannie studiować. W piękny i wzruszajacy sposób odtwarzają one niezwykle ważny rozdzial historii i dramat naszych czasów.

Julien H. Bryan (1899–1974) – amerykański filmowiec, fotograf i pisarz. Autor ponad stu filmów dokumentalnych. W 1917 r. był kierowcą ambulansu na froncie pod Verdun. Kilka dni po wybuchu II wojny światowej przyjechał do Warszawy. Nie uważał się jednak za fotografa wojennego. Pisał: Nie jestem korespondentem wojennym, lecz posługującym się kamerą reporterem czasu pokoju, osobą, której praca polega na przemierzaniu świata i fotografowaniu ludzi, nie bomb. Polskę odwiedził sześciokrotnie. Dzięki jego licznym reportażom prasowym, książce, a zwłaszcza filmowi Oblężenie, miliony widzów zobaczyły prawdziwe oblicze wojny.

W dniu 3 września 2010r. w warszawskim Centrum Edukacyjnym IPN Przystanek Historia, w ramach cyklu spotkań filmowych Klubu Historycznego im. gen. Stefana Roweckiego „Grota” odbyło się uroczyste spotkanie z udziałem Sama Bryana pt.  „Oblężenie Warszawy w fotografii Juliena Bryana”. Podczas uroczystości, prezes IPN Franciszek Gryciuk i Sam Bryan podpisali umowę przekazującą kopie cyfrowe zdjęć Juliena Bryana do Instytutu Pamięci Narodowej.

Wystawę multimedialną pt. „Amerykanin w Warszawie. Stolica w obiektywie Juliena Bryana 1936–1974” można oglądać od 19 listopada 2010 do 20 lutego 2011 w Domu Spotkań z Historią. Wystawę została zorganizowana przez Dom Spotkań z Historią i Instytut Pamięci Narodowej.

Dzięki uprzejmości Instytutu Pamięci Narodowej, poniżej prezentujemy wybrane zdjęcia z kolekcji Juliena Bryana.