Arcyważny tekst Ziemkiewicza. Nie przegap! Polska „inteligencja” to „skorupa”, nikomu już niepotrzebna. Jesteśmy „narodem bez elity”, czekamy na nową elitę

W tekście „Nasz naród jak lawa, czyli michnikowszczyzna po Michniku”, opublikowanym w weekendowej „Rzeczpospolitej”, Ziemkiewicz stawia tezę: problemem Polski jest inteligencja. A właściwie „inteligencja”, ponieważ ta prawdziwa inteligencja została wymordowana przez obu sowietów i Niemców. Jest ona „skorupą” – taką samą skorupą, o której mówił w mickiewiczowskim poemacie Piotr Wysocki: „Nasz naród jak lawa/Z  wierzchu zimna i twarda/sucha i plugawa/ Lecz wewnętrznego ognia sto lat nie wyziębi/Plwajmy na tę skorupę i zstąpmy do głębi”.

Co jest istotą problemu polskiej „inteligencji”? Według Ziemkiewicza, jest ona warstwą „zbędną”, ponieważ „niczego nie tworzy, nie formułuje ważkich pytań ani nie wskazuje dróg poszukiwania odpowiedzi. Zastygła w intensywnym przeżywaniu swej wyższości nad ‘katolickim ciemnogrodem’ i zwolniła się od wszelkiego myślenia wiarą w historyczny determinizm, na mocy którego z czasem zostaniemy ucywilizowani na jedynie słuszną modłę przez Unię Europejską (…)”. Nie dostrzega zmian cywilizacyjnych, realnej gry sił, prawdziwych wyzwań stojących przed Polską.

Credo współczesnej polskiej inteligencji jest więc imitacja, i to bardzo pozorna, ponieważ oparta na przejmowaniu błyskotek, a nie zachodnich instytucji i ich sposobu działania. Można powiedzieć, że to „partia kserokopiarki”, posługując się pojęciem ukutym w środowisku „Teologii Politycznej”. Tymczasem przejęcie rzeczywistych cywilizacyjnych wzorców Zachodu nie tylko „nie jest możliwe dla warstw tak intelektualnie miernych i niewyedukowanych”, ale też nie jest im na rękę.

Według Ziemkiewicza, sytuacja jest analogiczna z wiekiem XIX-ym, gdy rozmaici Różyce z „Nad Niemnem” wysławiali Paryż, brzydząc się polskością i Polską. Pokazała to najlepiej żałoba narodowa, na którą, według Ziemkiewicza, polski establishment patrzył tak samo, jak „zlatynizowani, zanglicyzowani czy zromanizowani tubylcy w koloniach, pełniący tam funkcje drobnych oficjalistów, sekretarzy albo podoficerów” patrzyli na swoich rodaków odprawiających „tradycyjne rytuały przy tam-tamach”.

Największe wrażenie robi przytoczony przez Ziemkiewicza, nie wszystkim znany, cytat z wypowiedzi polskiej gwiazdeczki Marii Peszek: „Gdyby moja ojczyzna popadła w jakieś tarapaty, myślę tu o sytuacji zbrojnej, to ja natychmiast zostaję dezerterem. Nie zostaję sanitariuszką, nie schodzę do kanału. Pierwsza rzecz, jaką robię, to spierdalam po prostu”. Cytat wstrząsający, choć przecież dający się usłyszeć niemal codziennie, może w słowach nieco bardziej ogólnikowych.

Mamy więc, twierdzi Ziemkiewicz, „naród bez elity”. Sytuacja wcale nie beznadziejna, ponieważ „jak pokazał nam to wiek XIX, [naród] jest w stanie, odrzuciwszy na nic mu nieprzydatną ‘skorupę’, wytworzyć elitę nową, nawet w warunkach niesprzyjających.”

W tym sensie gorzej ma nasza elita, bo jest „elitą bez narodu”, czyli czystym nonsensem. „Nie jest już nikomu potrzebna i nie ma racji istnienia”, twierdzi publicysta, ponieważ „część elit, która się tej operacji [narzucenia jedynie słusznego modelu elitarności] poddała, oderwała się od narodu tak, że już się tego nie sklei. Obumrze z czasem, podczas gdy naród pozostawiony sam sobie będzie w konwulsjach i bólach rodzić nową [elitę].”

„To co nas podzieliło, to się już nie sklei” – twierdzi więc Ziemkiewicz, cytując napisany po smoleńskiej tragedii wiersz Jarosława Marka Rymkiewicza.

Tekst niezwykle ważny. Warto dziś sięgnąć po „PlusaMinusa” „Rzeczpospolitej. Wyciąć, zachować, wracać. I wyciągać wnioski.

Skaj