Poważne problemy Karolaka po wzbudzającej ogromne kontrowersje reklamie piwa. Został pozwany przez innego aktora

Reklama piwa wykorzystująca wizerunek św. Mikołaja naruszyła dobre obyczaje - oceniła w rozmowie z PAP dyrektorka Krajowego Centrum Przeciwdziałania Uzależnieniom dr n. med. Bogusława Bukowska. „Kampania piwa z udziałem Tomasza Karolaka była skierowana do pełnoletnich odbiorców, a spoty emitowane wyłącznie w paśmie wieczornym” - oświadczyła firma Van Pur SA, właściciel reklamowanej marki, w odpowiedzi na pytanie PAP. Problemy może mieć także sam Tomasz Karolak, którego pozwał inny aktor - Adrian Kłos.

CZYTAJ TAKŻE: KRRiT wzywa do zaprzestania emisji reklamy piwa z wizerunkiem św. Mikołaja! Dr Glapiak: To zakłócanie atmosfery Świąt

W emitowanym od początku grudnia telewizyjnym spocie św. Mikołaj, w którego rolę wcielił się aktor Tomasz Karolak, ustawia obok choinki butelki z piwem. Otwierając jedną z nich, mówi: „pierwszy raz w życiu mam ochotę pobawić się prezentami, co je sam przyniosłem”.

Symbole świąteczne i alkohol

Zdaniem szefowej KCPU dr n. med. Bogusławy Bukowskiej w reklamie alkoholu wykorzystanie symboli świątecznych, w tym postaci świętego Mikołaja, ważnej postaci dla dzieci, jest formułowaniem przekazu, na który w szczególności wrażliwe są dzieci. Dodała, że stanowi to naruszenie przepisów prawa, w tym dobrych obyczajów.

W reklamie Mikołaj przynosi w prezencie alkohol i - proszę zauważyć - sam ten alkohol pije, świetnie się po nim czując. Dziecko nie ma rozwiniętego krytycyzmu, autorefleksji i umiejętności właściwej analizy sytuacji - w nim taki komunikat kształtuje przekonanie, że alkohol jest świetny na każdą okazję, w tym nieodzowny w trakcie Świąt Bożego Narodzenia. To jest nieetyczne, niezgodne z dobrym obyczajem. To promowanie kultury picia od najmłodszych lat

— powiedziała Bukowska PAP.

Podkreśliła, że w Polsce ok. miliona dzieci cierpi z powodu używania alkoholu przez ich rodziców. Dzieci te wymagają specjalistycznej pomocy, nierzadko doświadczyły przemocy domowej, są obciążone poważnymi traumami, które rzutują na ich całe życie.

W obliczu tych danych Mikołaj przynoszący alkohol to coś cynicznego i oburzającego, dowód na brak wyobraźni i społecznej wrażliwości twórców spotu

— podkreśliła.

Warunki nie zostały spełnione

Dodała, że zgodnie z ustawą o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi piwo jest jedynym napojem alkoholowym, którego reklama jest w Polsce dozwolona - jednak pod pewnymi warunkami. Nie może być ona m.in. kierowana do małoletnich, wywoływać skojarzeń z relaksem lub wypoczynkiem, nauką lub pracą oraz sukcesem zawodowym lub życiowym.

Zdaniem Bukowskiej warunki te nie zostały spełnione w świątecznej reklamie piwa, która narusza zapisy ustawy, dlatego szefowa KCPU planuje złożyć do prokuratury zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa - co zapowiedziała w rozmowie z PAP.

Aktor pozywa

Problemy może mieć także sam aktor Tomasz Karolak, ponieważ został on pozwany przez innego aktora Adriana Kłosa.

Pozwałem Tomasza Karolaka i producenta piwa Łomża. Nie wiem jak Wy, ale ja jako ojciec trójki małych dzieci. Nie życzę sobie, aby oglądały one w sieci czy telewizji reklamy z Mikołajem, który pije piwo i zachęca do jego kupowania. Jak dobrze wiecie, z alkoholem nigdy nie było mi po drodze… no chyba, że byli to pijani kierowcy, których dwukrotnie zatrzymywałem na tejże drodze. Właśnie złożyłem jako reprezentant stowarzyszenia oficjalne ZAWIADOMIENIE O PODEJRZENIU POPEŁNIENIA PRZESTĘPSTWA do Prokuratury Rejonowej Warszawa-Wola wobec firmy Van Pur S.A. oraz Pana Tomasza Karolaka

— przekazał.

Dlaczego to robimy? Bo ta reklama to bezpośrednia próba dotarcia do najmłodszych odbiorców.Młody mózg uczy się przez obserwację autorytetów. Widząc Mikołaja – postać będącą dla dziecka symbolem dobra i nagrody – z piwem w ręku, w umyśle dziecka powstaje trwałe skojarzenie: alkohol równa się nagroda i spełnienie marzeń. W psychologii nazywa się to modelowaniem zachowań. Choinka zbudowana z butelek piwa to cyniczne wykorzystanie dziecięcej magii świąt dla celów marketingowych. Teksty typu „Czy był Pan grzeczny?” to perfidne wykorzystywanie relacji Mikołaja z dzieckiem do promocji używek

— dodał.

Zawiadomiłem prokuraturę, ponieważ prawo zakazuje kierowania reklamy piwa do małoletnich. Wnioskuję o pociągnięcie do odpowiedzialności karnej również Tomasza Karolaka za pomocnictwo w tym procederze. Jako aktor od lat budujący wizerunek postaci bliskich dzieciom, jak Mikołaj w „Listach do M” czy ojciec w serialu „Rodzinka.pl”, musiał mieć świadomość siły swojego oddziaływania na najmłodszych. Firma Van Pur S.A też doskonale to wiedziała…

— wskazał.

Panie Karolak, jako osoba publiczna i ojciec, ponosi Pan szczególną odpowiedzialność za wzorce, jakie sprzedaje Pan cudzym dzieciom. Czy doraźny zysk z kampanii reklamowej jest wart ryzyka utraty zaufania i autorytetu, na który pracuje Pan całe życie? Tak po ludzku, nie wstyd Panu przed swoimi dziećmi? Mamy obecnie w Sejmie projekty zmian ustawy o wychowaniu w trzeźwości. Czas najwyższy, aby ten reklamowy rynsztok zniknął z przestrzeni publicznej. Nasze dzieci to nie towar, a Mikołaj nie powinien śmierdzieć i kojarzyć się z piwem

— dodał.

Kontrola

Przewodnicząca Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji Agnieszka Glapiak zleciła kontrolę świątecznej reklamy oraz wezwała wszystkich nadawców do natychmiastowego zaprzestania jej emitowania.

W oficjalnym komunikacie KRRiT poinformowała, że na świąteczną reklamę piwa wykorzystującą wizerunek św. Mikołaja otrzymała ponad 20 skarg. Widzowie zwracali uwagę m.in. na to, że reklama godzi w tradycyjne wartości i pozytywne skojarzenia, zastępując je nieuprawnionym i zdeformowanym wizerunkiem św. Mikołaja.

Skargę do KRRiT złożyła także wicemarszałek Senatu Magdalena Biejat. Jej zdaniem „musimy powiedzieć stop patoreklamom alkoholu w telewizji!”.

Według danych Głównego Urzędu Statystycznego w 2024 r. spożycie alkoholu w Polsce wyniosło 8,8 l czystego (100 proc.) alkoholu w przeliczeniu na jednego mieszkańca (w tym także na osoby poniżej 18. r.ż). 8,8 l to ilość alkoholu znajdująca się w 320 butelkach piwa, 106 butelkach białego wina lub 44 półlitrowych butelkach wódki.

Oświadczenie producenta

Spółka Van Pur SA, właściciel marki Łomża, przekazała we wtorek PAP swoje stanowisko, w którym poinformowała, że „spot reklamowy pozytywnie przeszedł standardowy proces kolaudacji w stacjach TV przed dopuszczeniem do emisji, nie budząc zastrzeżeń natury etycznej lub prawnej”.

Firma podkreśliła, że „intencją marki Łomża nie było i nie jest promowanie się poprzez wywoływanie kontrowersji”. Zwróciła też uwagę, że „kampania z udziałem Tomasza Karolaka została przygotowana z myślą o pełnoletnich odbiorcach, zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa”, a „telewizyjne spoty były emitowane wyłącznie w paśmie wieczornym, nieprzeznaczonym dla widzów małoletnich”.

.W reklamie świadomie wykorzystano konwencję postaci w stylu ‘bad Santa’, której znaczenie i forma są czytelne dla dorosłych odbiorców

— wskazała firma.

Reklama w żaden sposób nie sugeruje, że wykreowany przez Tomasza Karolaka bohater nadużył alkohol

— dodała.

Podsumowanie

Reklama piwa z Tomaszem Karolakiem w roli św. Mikołaja została uznana przez Krajowe Centrum Przeciwdziałania Uzależnieniom za naruszającą dobre obyczaje i przepisy. Producent piwa Van Pur SA próbuje się bronić.

Adrian Siwek/PAP