Z inicjatywy Kuriera „Wnet” oraz Centrum Monitoringu Wolności Prasy SDP powstał raport na temat warunków pracy dziennikarzy, wolności słowa oraz stosunków redakcyjnych w grupie medialnej Polska Press. Wyniki badań zostały zaprezentowane w poniedziałek przez Krzysztofa Skowrońskiego i Jolantę Hajdasz.

„To nie powinno było się wydarzyć w żadnych mediach”

Skowroński podkreślił, że raport powstał w odpowiedzi na postawę Deutsche Journalisten-Verband (Niemieckiego Związku Dziennikarzy), który zaraz po ujawnieniu informacji o zamiarze kupna Polska Press przez PKN Orlen zaapelował do Komisji Europejskiej „o przyjrzenie się rozwojowi rynku gazet w Polsce w momencie, gdy na początku 2021 roku w Polsce ma obowiązywać mechanizm praworządności”.

Badania „Kuriera Wnet” i CMWP SDP pokazały jak wyglądała sytuacja w redakcjach gazet Polska Press, zarówno pod względem warunków pracy dziennikarzy jak też przestrzegania zasad pluralizmu i wolności słowa, w czasie gdy właścicielem wydawnictwa była niemiecka firma

—czytamy na stronie Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich.

Komentując wyniki badań, dyrektor Centrum Monitoringu Wolności Prasy SDP, powiedziała:

Mogę tylko przeprosić dziennikarzy, że nie został on przygotowany wcześniej. To co pokazały badania nie powinno było się wydarzyć w żadnych mediach.

Poprawa dla 5 proc.

Badanie przeprowadzono metodą ankiet w 9 regionach Polski w kwietniu i maju 2021 roku.

Udało nam się zebrać 78 ankiet, dwie trzecie osób, które odpowiedziały na nasze pytania miały ponad 10-letni staż pracy w Polska Press. Koordynacją badań zajmowali się doświadczeni dziennikarze znający zarówno realia pracy w Polska Press jak i w regionach

—tłumaczyła Jolanta Hajdasz.

Nie interesowała nas biznesowa strona Polska Press, tylko warunki pracy, przestrzeganie wolności słowa, stosunki panujące wewnątrz redakcji

—zaznaczył Krzysztof Skowroński.

Jak wynika z badań, tylko 5 proc. badanych zadeklarowało, że po przejęciu gazety przez firmę związaną z wydawnictwem Verlagsgruppe Passau, ich sytuacja uległa poprawie. Aż 72 procent przyznało, że pogorszyła się m.in. atmosfera w redakcji czy relacja z przełożonymi.

Niezależność

W ankiecie zapytano również o pluralizm i niezależność mediów.

Na pytanie jak w gazetach Polska Press realizowany był pluralizm, rozumiany jako możliwość prezentacji różnorodnych opinii w przestrzeni medialnej oraz możliwość dotarcia z różnorodnymi opiniami do czytelników, negatywną odpowiedź wybrało aż 57 proc. ankietowanych (38 procent odpowiedziało „problematycznie”, a 19 proc. „źle”).

Nie najlepiej badani ocenili też niezależności mediów rozumianą jako zdolność do funkcjonowania na rynku niezależnie od władzy politycznej, rządowej, gospodarczej i religijnej. 54 proc. ankietowanych wskazywało na odpowiedzi pokazujący niski poziom niezależności (problematyczny – 31 proc. , niski – 14 proc., bardzo niski – 9 proc.)

—czytamy.

„Dziennikarz stał się niewolnikiem”

Ale od liczb o wiele mocniej przemawiają opisy, które znalazły się w ankiecie. Wśród odpowiedzi ankietowanych, znalazły się takie zdania:

„Dziennikarz stał się robotem, niewolnikiem za coraz mniejsze pieniądze.” Nastąpiło „uśmieciowienie” pracy i „systematyczne odchodzenie od lokalności” „gazeta straciła swój polski, regionalny charakter”.

Zatrważające w odpowiedziach ankietowanych są również fragmenty dotyczące łamania wolności słowa i niezależności dziennikarskiej – „niezależność traktowano instrumentalnie. Jeżeli >nasi< łamali jej zasady, to była to korekta obywatelska, a jeśli >oni< to cenzura”, „zapanowała narracja poprawna politycznie zgodna z wytycznymi Niemiec i UE”, „prawica zawsze była przedstawiana jako zaściankowa, nietolerancyjna, homofobiczna, faszystowska, Kościół jako siedlisko pedofilii, a opozycja była ukazywana w pozytywnym świetle”, „wszystko ustawiano pod reklamodawców, którymi w znacznym stopniu byli politycy samorządowi”

—podaje SDP.

Podsumowując wyniki badań, Krzysztof Skowroński przyznał, że nie spodziewał się, że „gdzieś w jakiejś gazecie można pracować w tak trudnych warunkach”.

Ten raport to jest nasza odpowiedź na apel Niemieckiego Związku Dziennikarzy

—zaznaczył.

Z kolei Hajdasz powiedziała, że SPD już 6 lat temu alarmował o trudnej sytuacji mediów lokalnych.

Ten raport potwierdza wszystkie nasze obawy, które wówczas były formułowane. Pokazuje jak w jednym z państw Unii Europejskiej pracowali dziennikarze w mediach, które miały być symbolem postępu po przejęciu przez zagranicznego właściciela

—podsumowała.

CZYTAJ TAKŻE: TYLKO U NAS. Opozycja krytykuje zmiany w Polska Press. Lichocka: Dziwię się tej histerii. Oni abstrahują od zasad wolnorynkowych

kk/Stowarzyszenie Dziennikarzy Polskich