Z czego i jak powstaje diament?

Diament to wyjątkowy minerał, który jest krystaliczną formą węgla. Powstaje głęboko pod ziemią na skutek oddziaływania wysokiej temperatury i ciśnienia. Swoją ogromną popularność w branży biżuteryjnej zawdzięcza charakterystycznemu blaskowi oraz wyjątkowej twardości. Wyjaśniamy, jak powstaje diament z węgla i jak tworzy się diamenty w laboratorium. 

Z czego powstaje diament naturalny?

Diament naturalny powstaje z atomów węgla, które głęboko pod powierzchnią ulegają krystalizacji na skutek specyficznych warunków. Wysoka temperatura (średnio do 1300 stopni Celsjusza) oraz ekstremalne ciśnienie (około 4,5-6 gigapaskali) w płaszczu ziemskim sprawiają, że tworzy się uporządkowana sieć krystaliczna, która odpowiada za wyjątkową twardość diamentów. 

Węgiel, z którego powstają naturalne diamenty, pochodzi zarówno z wnętrza ziemi (tzw. węgiel pierwotny), jak i z powierzchni planety (węgiel wtórny). W tym drugim przypadku może mieć pochodzenie organiczne (np. powstawać ze szczątków roślin) i zostać wciągnięty w głąb na skutek przesuwania się płyt tektonicznych. 

Jak powstaje diament z węgla? Proces powstawania diamentów

Przekształcanie węgla w diament odbywa się w skomplikowanym i długotrwałym procesie, który przebiega około 140-190 kilometrów pod powierzchnią ziemi. Jak powstaje diament naturalny krok po kroku? 

Specyficzne warunki powstawania diamentów obejmują wysoką temperaturę i ciśnienie w ziemi. Na skutek ich oddziaływania atomy węgla ulegają krystalizacji, łącząc się w tzw. sieć kowalencyjną. To właśnie wyjątkowy proces wiązania się atomów odpowiada za niezwykłą twardość tych pięknych kamieni szlachetnych. 

Prawdziwe diamenty powstają na dużej głębokości i dopiero później są transportowane na powierzchnię ziemi. Odbywa się to w trakcie głębokich erupcji wulkanicznych, które w naturze pojawiają się rzadko. Wytworzone kanały magmowe pozwalają na szybkie wyniesienie diamentów w górę, dzięki czemu nie ulegają zniszczeniu i osadzają się w złożach, z których mogą być wydobywane przez ludzi. 

Jak tworzy się diamenty w laboratorium?

Zaawansowane technologie dostępne dzięki rozwojowi nauki sprawiają, że diamenty można obecnie tworzyć w warunkach laboratoryjnych. Takie kamienie nie wymagają eksploatacji złóż naturalnych, przez co są określane jako diamenty etyczne. Jednocześnie nie da się ich gołym okiem odróżnić od naturalnych. Jak tworzy się diamenty w laboratorium? Do wytworzenia kamieni syntetycznych służy metoda HPHT oraz CVD. 

Metoda HPHT (High Pressure High Temperature) stanowi próbę odtworzenia naturalnego procesu powstawania diamentów w warunkach laboratoryjnych. Źródłem węgla jest grafit, który umieszcza się w komorze (w temperaturze 1300-1600 stopni Celsjusza) wraz z niewielkim fragmentem diamentu. Następnie węgiel podlega rozpuszczeniu w metalu i zostaje poddany krystalizacji na zarodniku. Zaletą metody HPHT jest niska cena, jednak uzyskany diament syntetyczny może być nieznacznie zanieczyszczony. 

Metoda CVD (Chemical Vapor Deposition) pozwala wyeliminować ten problem. W tym przypadku diament powstaje w procesie osadzania pary chemicznej. Do produkcji potrzebne są gazy bogate w węgiel (np. wodór), które na skutek zetknięcia z plazmą w komorze ulegają rozbiciu na cząsteczki. Te osadzają się na płytce zarodnikowej, tworząc czysty diament. 

Produkcja diamentów syntetycznych odbywa się w zgodzie ze środowiskiem, nie naraża pracowników na wykorzystywanie, więc zapobiega naruszaniu praw człowieka przy wydobyciu, a także nie przyczynia się do powstawania konfliktów zbrojnych. Z tego powodu można przypuszczać, że rozwiązanie będzie w przyszłości zyskiwać na popularności. 

Rodzaje diamentów – zasada 4C

Wartość diamentów różni się w zależności od ich jakości. Określa się ją według zasady 4C. Jakie są rodzaje diamentów? 

Zgodnie z zasadą 4C diamenty rozróżnia się na podstawie cech takich jak: 

• Carat – karat to jednostka masy wykorzystywana przy ważeniu kamieni szlachetnych. 1 karat to 0,2 grama. Im większa masa diamentów, tym co do zasady wyższa cena. 

• Cut – szlif odnosi się do sposobu, w jaki diament został ukształtowany w czasie obróbki. Wartość diamentu wzrośnie w przypadku wyższej klasy szlifu. 

• Color – kolor diamentu określa się według skali barwy. Najdroższe są bezbarwne kamienie, jednak w przypadku biżuterii na popularności zyskują ciekawe odcienie, takie jak np. różowy czy zielony. 

• Clarity – czystość wskazuje liczbę skaz i inkluzji. Im lepsza ocena, tym najczęściej wyższa wartość diamentu. 

W ofercie jubilera SAVICKI znajdziesz pierścionki z różnymi rodzajami diamentów, które dopasujesz do swoich oczekiwań i budżetu. 

Brylant – czyli oszlifowany diament

Warto wiedzieć, że diament to minerał, który jest surowcem wydobywanym z ziemi albo wytwarzanym w laboratorium. Dopiero po obróbce można mówić o brylancie, który jest po prostu oszlifowanym diamentem. Jako przykład popularnego szlifu wykorzystywanego w branży jubilerskiej można wskazać m.in. szlif brylantowy. Z tego powodu, mimo że każdy brylant jest diamentem, to nie każdy diament można nazwać brylantem. Więcej na ten temat przeczytasz we wpisie: https://savicki.pl/brylant-a-diament. 

Diamenty to luksusowe kamienie szlachetne, które są powszechnie wykorzystywane w branży jubilerskiej. Powstają w skomplikowanym procesie, który bezpośrednio przekłada się na ich cenę. Syntetyczne diamenty są ciekawą alternatywą dla naturalnych kamieni i w przyszłości mogą podbić rynek biżuterii.