Lekarze i dietetycy biją na alarm! Polskie dzieci i młodzież źle się odżywiają. Winne są również sklepiki szkolne! Co powinno z nich zniknąć i to szybko?

Lekarze i dietetycy biją na alarm! Polskie dzieci i młodzież źle się odżywiają. To po pierwsze. Po drugie narasta fala otyłości nawet wśród najmłodszych. Choć największy udział w kształtowaniu nawyków żywieniowych dzieci mają ich rodzice i dom rodzinny, to jednak trzeba pamiętać, że drugą najważniejszą „instytucją” wpływającą na wiedzę żywieniową i sposób żywienia dzieci jest szkoła. Na cenzurowanym znalazły się więc produkty dostępne w sklepikach szkolnych.

Z badań IŻŻ wynika, że w diecie dzieci i młodzieży powszechnie występują niedobory takich składników odżywczych jak: wapń, witamina D, potas, magnez i witamin: E, C, A czy B12, kwasów tłuszczowych omega-3, a także żelaza, cynku i jodu. Za dużo jest za to produktów, które zawierają duże ilości m.in. cukru, tłuszczu i soli.

Eksperci Instytutu Żywności i Żywienia opracowali listę produktów spożywczych i napojów, które powinny być dostępne w sklepikach szkolnych. Wskazali też cztery grupy produktów, które nie powinny być tam sprzedawane.

Działalność sklepików szkolnych powinna być jak najszybciej uporządkowana i uregulowana, tak aby sprzyjały one zdrowiu. Wiele krajów szuka rozwiązań, które zagwarantują, że w sklepikach szkolnych sprzedawane będą tylko te produkty spożywcze, które nie zwiększają ryzyka powstania otyłości i innych przewlekłych chorób niezakaźnych. Również w Polsce konieczne jest rozwiązanie tego problemu, najlepiej poprzez wypracowanie wspólnego stanowiska przedstawicieli nauki, przemysłu i polityki. Jednym z możliwych rozwiązań jest opracowanie listy produktów, które mogą być sprzedawane w sklepikach szkolnych. Wybór tych produktów musi się jednak odbywać w oparciu o jasne kryteria, takie jak: normy żywienia człowieka, oficjalne zalecenia żywieniowe, czy tworzone obecnie przez naukowców systemy profili żywieniowych. Taki model działania został wypracowany m.in. w Danii i Szwecji –

mówił prof. Mirosław Jarosz, dyrektor Instytutu Żywności i Żywienia.

O jakie produkty chodzi i co powinno być sprzedawane w sklepikach szkolnych?

Grupy produktów spożywczych i napojów zalecane przez IŻŻ do sprzedaży w sklepikach szkolnych:

– Kanapki - do ich przygotowania zalecane jest użycie:

pieczywa razowego / pełnoziarnistego: żytniego, pszennego, mieszanego;

wędlin, np. szynki, polędwice – drobiowe, wołowe, wieprzowe (kryterium ≤ 10  g tłuszczu/100 g), ryb, jaj, serów;

wszystkie kanapki powinny zawierać dodatek świeżych warzyw.

– Mleko, napoje mleczne, jogurty, kefiry, maślanki.

– Produkty mleczne typu serki i desery mleczne (kryterium ≤ 13,5 g cukrów/100 g).

– Zbożowe produkty śniadaniowe oraz inne produkty zbożowe, bez dodatku cukrów oraz o obniżonej lub o niskiej zawartości soli/sodu, w tym:

płatki śniadaniowe, musli;

chrupki jedno- i wielozbożowe;

pieczywo chrupkie, wafle ryżowe, maca.

– Świeże owoce i warzywa przygotowane do bezpośredniego spożycia. Zaleca się, aby owoce i warzywa w całości lub pokrojone były podzielone na porcje.

– Suszone owoce i warzywa, orzechy, nasiona i migdały, bez dodatku cukrów oraz bez dodatku soli i tłuszczu.

– Soki warzywne, owocowo-warzywne, owocowe.

– Nektary warzywne, owocowo-warzywne, owocowe.

– Przeciery oraz musy owocowe, warzywne i owocowo-warzywne z przecierów  i soków, bez dodatku cukrów.

– Naturalna woda mineralna, woda źródlana, woda stołowa.

Grupy produktów spożywczych, które zdaniem IŻŻ nie powinny być oferowane w sklepikach szkolnych:

– Napoje gazowane i niegazowane z dodatkiem cukrów.

– Napoje energetyzujące i izotoniczne.

– Słodycze.

– Słone przekąski: chipsy ziemniaczane, smakowe, snacki, słone paluszki itp.

Wskazówki te mogą być pomoce również w komponowaniu codziennej diety dla dzieci.

ann/izz.waw.pl