Wielowiekowa tradycja plecionkarstwa z Polski trafiła na listę dziedzictwa UNESCO. "Szansa na rozwój tego unikalnego rękodzieła"

Tradycja plecionkarstwa z Polski została oficjalnie wpisana na Listę Reprezentatywną Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego Ludzkości UNESCO. Oficjalne wręczenie wpisu odbyło się podczas konferencji UNESCO w New Delhi.

Wpis plecionkarstwa na listę UNESCO to szansa na rozwój tego unikalnego rękodzieła poprzez warsztaty, wystawy i projekty edukacyjne, które pozwolą młodszym pokoleniom odkrywać jego bogactwo i zapewnią międzypokoleniowy przekaz tej tradycji

— napisano na stronie Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Wpisanie plecionkarstwa i wikliniarstwa na listę UNESCO to ukoronowanie prawie 18 lat naszych starań

— powiedział PAP prezes Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Plecionkarzy i Wikliniarzy Antoni Skrzypczak.

„To ogromne wyróżnienie”

Prezes Stowarzyszenia Polskich Plecionkarzy Wojciech Świątkowski podkreślił w komunikacie przesłanym PAP, że wpisanie tradycji plecionkarstwa z Polski na listę UNESCO „to ogromne wyróżnienie dla całej społeczności, która od lat kultywuje tę tradycję”.

To nie tylko prestiż, ale przede wszystkim potwierdzenie, że praca wykonywana w warsztatach w całej Polsce ma znaczenie globalne. To dowód, że tradycja, która powstaje w naszych dłoniach, jest częścią światowego dziedzictwa

— zaznaczył.

Wielowiekowa tradycja

Plecionkarstwo w Polsce ma wielowiekową tradycję, a podstawowym surowcem wykorzystywanym w tej sztuce zawsze były materiały pochodzenia roślinnego – łodygi traw, słomy, korzenie sosny czy jałowca. Najważniejszym materiałem pozostaje jednak wiklina, która stanowi dziś blisko 90 proc. wykorzystywanego surowca.

Historycznie najbardziej charakterystycznym produktem była samołówka (więcierz, wiersza), a rozwój rzemiosła na przestrzeni wieków wspierały kolejne fale osadnictwa, szczególnie od średniowiecza do połowy XIX w. – z istotną rolą osadników olenderskich. Od drugiej połowy XIX w. znaczący wpływ na kształt współczesnego plecionkarstwa miało natomiast szkolnictwo kierunkowe, rozwijające się m.in. w Galicji, Wielkopolsce i centralnym Mazowszu, gdzie tradycje te są pielęgnowane do dziś.

Wzornictwo na świecie

Współcześnie portale społecznościowe ujednolicają wzornictwo na świecie, jednak tym, co wciąż wyróżnia polskie plecionkarstwo, jest dominacja wikliny jako materiału podstawowego – element głęboko zakorzeniony w lokalnej historii i kulturze rzemiosła.

Jednym z dwóch miejsc w kraju, gdzie w ramach kwalifikacyjnych kursów zawodowych od 2014 r. kształci się w zawodzie koszykarz-plecionkarz, jest Zespół Szkół i Placówek Oświatowych Województwa Łódzkiego w Łowiczu.

W poprzednich latach na listę UNESCO wpisano sześć tradycji z Polski: szopkarstwo krakowskie, kulturę bartniczą, sokolnictwo, tworzenie dywanów kwiatowych na Boże Ciało, flisactwo i poloneza – tradycyjny polski taniec.

Ogłoszenie wpisu odbyło się podczas 20. sesji Międzyrządowego Komitetu ds. Ochrony Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego w New Delhi w Indiach.

CZYTAJ WIĘCEJ: Kuchnia „najwspanialszym ambasadorem” Włoch! Została wpisana na listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego UNESCO

PAP/oprac. Natalia Wierzbicka