Polskie dzieła sztuki zagrabione w czasie II wojny światowej przepadły? "Rz": Szanse na ich odzyskanie są niewielkie

„Szanse na odzyskanie przez Polskę zrabowanych podczas II wojny światowej dzieł sztuki są niewielkie” – napisano na łamach „Rzeczpospolitej”. Wśród przeszkód wymieniono m.in. zawiłość niemieckiej federalnej administracji oraz nieskuteczność prawa międzynarodowego.

Gazeta podała, że ponad 500 tys. dzieł sztuki, z polskich zbiorów państwowych i prywatnych, zostało utraconych w latach 1939-1945. Szacuje się, że Polska straciła też dziesiątki milionów tomów znajdujących się w przedwojennych bibliotekach. Obecnie polskie Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego poszukuje ponad 60 tys. obiektów i zespołów obiektów.

Jedną z przeszkód, która utrudnia poszukiwania zabytków, jest fakt, że każdy z 16 niemieckich landów ma własne ministerstwo kultury i odrębne przepisy dotyczące postępowania z dobrami kultury. Jak podała „Rz”, „liczba prowadzonych niezależnie od siebie rejestrów zabytków różni się znacznie zależnie od landu – od jednego zbiorczego rejestru w Berlinie do ponad 300 w Nadrenii Północnej-Westfalii”.

Zagrabione dzieła w rękach prywatnych

W opinii redakcji „perspektywy rewindykacji są najgorsze wtedy, gdy zagrabione dzieła znajdują się w rękach prywatnych”, gdyż zarówno w Polsce, jak i w Niemczech, trudno takie przypadki zidentyfikować.

Dziennik zwrócił również uwagę na nieskuteczność prawa międzynarodowego, bo choć oba kraje podpisały Deklarację Waszyngtońską z 1998 r., dotyczącą kwestii zrabowanych przez nazistów dzieł sztuk, to zobowiązania tam zawarte są nieprecyzyjne i nie mają statusu umowy międzynarodowej.

Co więcej „Rz” stwierdziła, że wiele zagrabionych dzieł sztuki nie znajduje się w Niemczech, ale zostały „dekady temu sprzedane do USA, Francji, wywiezione do Argentyny (…) inne spłonęły w bombardowanym Hamburgu czy przepadły w ruinach obleganego Berlina”.

Wiele (obiektów) do dzisiaj znajduje się w Rosji i nic nie wskazuje na to, by planowano je kiedykolwiek zwrócić

— dodano.

CZYTAJ WIĘCEJ:

— Odwołana konferencja o zrabowanych dziełach sztuki. „Może być niewygodna dla Niemców”. Mularczyk: „Państwo z dykty wróciło”

— Rząd opracowuje plany wywiezienia dzieł sztuki na wypadek inwazji Rosji. Wróblewska: Nie da się ewakuować wszystkiego

— Nie ma reparacji, jest za to… kamień pamięci w Berlinie. Mocne reakcje w sieci! „Tacy są Niemcy”; „Sądzę, że to musi być niesmaczny żart”

tt/PAP