W wieku 89 lat zmarł Robert Redford, legenda Hollywood, amerykański aktor i reżyser. "Odszedł we śnie w swoim domu w stanie Utah"

„Legenda Hollywood, amerykański aktor i reżyser Robert Redford zmarł w wieku 89 lat” - poinformował dziennik „New York Times”. Redford zostanie zapamiętany dzięki rolom m.in. w thrillerze politycznym „Wszyscy ludzie prezydenta” czy w komedii kryminalnej „Żądło”.

W ocenie amerykańskiego reżysera, aktora i producenta filmowego Sydneya Pollacka Redford „w najlepszy sposób ucieleśniał Amerykę z jej sprzecznościami”. Meryl Streep wspominała, że był on „doskonałym partnerem na planie”.

Co nieczęste u mężczyzn, potrafi słuchać i jest bardzo wrażliwy. To coś, co często przypisuje się kobietom

— zwróciła uwagę.

„Zabawa polega na wspinaniu się na górę”

On sam mówił, że chciałby zostać zapamiętany dzięki swojej pracy.

To właśnie ona ma największe znaczenie. Dla mnie liczy się wykonywanie pracy. Nie patrzę na efekt końcowy: »Co z tego będę miał? Jaka będzie nagroda?«. Patrzę tylko na samą pracę, na przyjemność, jaką daje mi jej wykonywanie

— powiedział aktor.

I na tym polega zabawa: zabawa polega na wspinaniu się na górę, a nie na staniu na szczycie

— kontynuował.

Robert Redford urodził się 18 sierpnia 1936 r. w Santa Monica w rodzinie księgowego Charlesa Roberta Redforda i Marthy Hart, która zmarła, gdy był jeszcze w szkole średniej. Jako dorastający chłopak interesował się sportem. Zdobył nawet stypendium za grę w baseball w University of Colorado, jednak szybko stracił je z powodu imprezowego stylu życia. Wyrzucony z uczelni, postanowił związać przyszłość z malarstwem. Rozpoczął naukę w The Pratt Institute w Nowym Jorku, ale i tam nie zagrzał miejsca na dłużej. Ostatecznie postawił na studia w nowojorskiej American Academy of Dramatic Arts. Aktywność sceniczną rozpoczął pod koniec lat 50., występując w broadwayowskim spektaklu „Tall Story”. W kolejnych latach można go było oglądać w przedstawieniach „Niedziela w Nowym Jorku” i „Boso w parku”.

Na małym ekranie po raz pierwszy wystąpił w 1960 r. w serialu „Maverick”. Wkrótce o Redforda upomniał się świat kina. W 1962 r. wystąpił w „Wojennym polowaniu” Denisa Sandersa. Kreacja Wade’a Lewisa w „Ciemnej stronie sławy” Roberta Mulligana zapewniła mu status najbardziej obiecującego młodego aktora i pierwszy w karierze Złoty Glob. Po występie w „Boso w parku” Gene’a Saksa przylgnął do niego przydomek „złotego chłopca z Kalifornii”. Jego pozycję w Hollywood wzmocniła rola Sundance’a Kida w westernie „Butch Cassidy i Sundance Kid” George’a Roya Hilla.

W pamięci kinomanów artysta zapisze się także dzięki rolom w docenionej Oscarem komedii kryminalnej „Żądło” George’a Roya Hilla, „Wielkim Gatsbym” Jacka Claytona oraz thrillerze „Trzy dni Kondora” Sydneya Pollacka, adaptacji powieści „Sześć dni Kondora” Jamesa Grady’ego. W tym ostatnim zagrał pracującego dla CIA naukowca, który pewnego dnia zastaje wszystkich swoich współpracowników martwych. Od tej pory musi się ukrywać. Jak podkreślił reporter Maciej Jarkowiec, to obraz mocno osadzony w realiach lat 70. „Powstał w czasie ujawniania tzw. papierów Pentagonu czy afery Watergate. W latach 70. na jaw wychodziły dokumenty dotyczące operacji amerykańskiego wywiadu we wcześniejszych dekadach. Opinia publiczna dowiedziała się, jak ogromny wpływ na kształtowanie amerykańskiej polityki zagranicznej i prowadzenie operacji wojskowych ma CIA. Jak ogromny wpływ ma także na politykę wewnętrzną i w jakich aferach maczała palce” - ocenił w rozmowie z PAP.

W 1976 r. aktor stworzył postać dziennikarza „Washington Post” Boba Woodwarda we „Wszystkich ludziach prezydenta” Alana J. Pakuli. W kolejnym roku film – obok m.in. „Taksówkarza” Martina Scorsese - ubiegał się o Oscara dla najlepszego filmu. Jednak ostatecznie statuetka przypadła twórcom „Rocky’ego” Johna G. Avildsena.

Festiwal filmowy Sundance

W 1978 r. w stanie Utah po raz pierwszy odbył się festiwal filmowy Sundance, nazwany tak od postaci granej przez Redforda w „Butch Cassidy i Sundance Kid”. Aktor zaangażował się silnie w działalność festiwalu, wspierając niezależne, autorskie kino, promując dzieła takich artystów, jak Quentin Tarantino, Kevin Smith albo Steven Soderbergh.

Początek lat 80. przyniósł debiut Redforda po drugiej stronie kamery. Zrealizowani przez niego „Zwyczajni ludzie” to opowieść o młodym chłopaku, który nie mogąc pogodzić się z tragiczną śmiercią brata, podejmuje próbę samobójczą. Obraz - w którym wystąpili Timothy Hutton, Mary Tyler Moore i Donald Sutherland – zgarnął cztery Oscary, m.in. w kategoriach najlepszy film i reżyseria, oraz pięć Złotych Globów – w tym za najlepszy film dramatyczny i reżyserię. W tej samej dekadzie partnerował Meryl Streep w melodramacie „Pożegnanie z Afryką” Sydneya Pollacka. „Podkochiwałam się w nim, przez co łatwiej było nakręcić historię miłosną” – wyznała później aktorka.

W 2002 r. Redford został doceniony honorowym Oscarem za całokształt pracy artystycznej. Odbierając statuetkę, przyznał, że większość życia spędził, „skupiając się wyłącznie na drodze przed sobą, nie oglądając się za siebie”. „Ale dziś wieczorem, patrząc w lusterko wsteczne, dostrzegam coś, o czym dotąd nie myślałem zbyt wiele, a mianowicie historię” – stwierdził. Aktor podkreślił w swoim przemówieniu wagę różnorodności w sztuce i nieulegania presji komercjalizacji. „Trzeba pamiętać, że wolność to dar, którego nie można traktować lekko” - powiedział, nawiązując do wydarzeń z 11 września 2001 r.

„Gentleman z rewolwerem”

Ostatnim filmem z udziałem Roberta Redforda był „Gentleman z rewolwerem” w reżyserii Davida Lowery’ego, gdzie aktor wcielił się w 78-letniego złodzieja, od lat napadającego na banki i pozostającego nieuchwytnym dla stróżów prawa. Podkreślał jednak, że nie podjął decyzji o artystycznej emeryturze – jego ostatnim filmem w roli reżysera pozostaje thriller „Reguła milczenia” z 2012 roku. W „Niewygodnej prawdzie” z 2015 roku Redford zagrał legendę amerykańskiego dziennikarstwa telewizyjnego Dana Rathera, który wraz z zespołem przygotowywał reportaż o przeszłości ubiegającego się o prezydenturę George’a W. Busha. Film, społecznie i politycznie zaangażowany, podejmował temat odpowiedzialności mediów, uczciwości dziennikarzy i polityków wobec obywateli, nawiązując do tradycji „Wszystkich ludzi prezydenta”.

„New York Times” poinformował, powołując się na impresariat aktora, że Redford zmarł we śnie w swoim domu w stanie Utah.

tt/PAP