Michnik brał udział w odznaczaniu Jourovej, teraz Czesi uhonorowali naczelnego "GW". Laureat żalił się na Polskę: "Zawsze brakowało ironii i..."

Laureat nagrody czeskiego ministerstwa spraw zagranicznych Adam Michnik uważa, że siłą czeskiej kultury jest autoironia i dystans. – Czesi robią to znacznie lepiej niż my i tego możemy się od nich uczyć - powiedział PAP Michnik. Redaktor naczelny „Gazety Wyborczej” odebrał w czwartek nagrodę Gratias Agit.

W laudacji minister spraw zagranicznych Czech Jan Lipavsky mówił o „współpracy polskich i czechosłowackich dysydentów przed upadkiem komunizmu”. Przekonywał, że Adam Michnik był jednym z inicjatorów przeprosin Czechów i Słowaków za udział polskich żołnierzy w inwazji na Czechosłowację w 1968 r.

Dziękując za wyróżnienie, Michnik powiedział, że przygoda z czeską i słowacką kulturą była przygodą intelektualną jego życia. Stwierdził, że na wydarzenia Praskiej Wiosny w Polsce patrzono z nadzieją, a udział polskich żołnierzy w sowieckiej interwencji był zadrą w naszej zbiorowej narodowej pamięci.

W Polsce zawsze brakowało ironii i dystansu do samych siebie. Natomiast w kulturze czeskiej, przeszłości miasta Pragi spotykają się duch (Jaroslava) Haszka i Franza Kafki. To dawało niezwykłą oryginalność kulturze czeskiej

— powiedział Michnik, odbierając nagrodę.

Później w rozmowie z PAP zaznaczył, że w polskiej kulturze też są Gombrowicz i Mrożek, ale w jego ocenie dystansu przydałoby się jednak więcej.

Trzeba umieć się przejrzeć w lustrze. Czesi robią to znacznie lepiej niż my

— powiedział Michnik. Podkreślił, że w kulturze czeskiej oryginalne jest pragnienie wolności i demokracji.

Jednocześnie zauważył, że czeska społeczność ma swoje ciemne strony i musi się z nimi zmagać. Jego zdaniem kultura jest tym miejscem, w którym można się spotkać, żeby prowadzić rozmowy o ciemnych stronach własnej historii.

Na pytanie o przyszłość obszaru Europy Środkowej odpowiedział z uśmiechem, że „my, historycy, świetnie przewidujemy przeszłość, ale z przyszłością mamy kłopoty”. Zauważył, że w interesie społeczeństw czeskiego, słowackiego, polskiego i węgierskiego jest, aby między nimi nie było kłótni i bezsensownych, ambicjonalnych konfliktów.

Od jednego z czeskich artystów kiedyś usłyszałem, że przyszłość polega na tym, żebyśmy granic nie przesuwali, tylko je otwierali

— powiedział PAP. Dodał, że różnorodność wzbogaca i dodaje siły.

Wymiana wzajemności

W ostatnim czasie widzimy wzmożenie michnikowo-czeskiej wzajemnej fascynacji.

W czerwcu Vera Jourova, była wiceprzewodnicząca KE, w Darłowie otrzymała Międzynarodową Nagrodę Króla Eryka Pomorskiego za rzekome zasługi na rzecz budowania pokoju i jedności w Europie. Laudację na jej cześć wygłosił aktor Michał Żebrowski, przemawiał też Adam Michnik, redaktor naczelny „Gazety Wyborczej”.

CZYTAJ TAKŻE: Farsa! Jourova dostała w Polsce nagrodę. Wręczał Michnik, Żebrowski w laudacji: Jesteśmy wdzięczni za to, co pani zrobiła dla obrony demokracji

as/PAP