3 wrzenia minęła 40. rocznica premiery najgłośniejszego filmu Bohdana Poręby. "Hubal" opowiada o wojennych losach majora Henryka Dobrzańskiego, dowódcy Oddziału Wydzielonego Wojska Polskiego, który razem z garstką ułanów przez kilka miesięcy dzielnie odpiera ataki niemieckich żołnierzy.

"Hubal" był kręcony na prawdziwym szlaku walk hubalczyków. Scena śmierci mjr. Dobrzańskiego powstała w tym samym miejscu, gdzie nastąpiła naprawdę, pod Anielinem koło Opoczna.

Jednym z konsultantów filmu był Zygmunt Laskowski, mężczyzna, który w kwietniu 1940 roku rozpoznał zwłoki majora. W "Hubalu" zagrał go jego syn Tadeusz.

W filmie Bohdana Poręby pojawiła się plejada gwiazd. Tytułową rolę zagrał Ryszard Filipski. Ponadto w "Hubalu" pojawili się: Małgorzata Potocka, Tadeusz Janczar, Emil Karewicz, Józef Nowak, Kazimierz Wichniarz, Stanisław Niwiński i Bogusław Sochnacki.

Warto dodać, że "Hubal" powstał na motywach opowiadań Jana Józefa Szczepańskiego. Miał problem z cenzurą. W filmu zamierzano wyciąć scenę z mszy porannej w Boże Narodzenie, w trakcie której intonowana była pieśń "Boże, coś Polskę". Reżyser uniknął tego dzięki opinii ministra obrony narodowej, gen. Wojciecha Jaruzelskiego, który pochwalił film po zaimprowizowanym specjalnie dla niego pokazie.

Dzisiaj także mija 69. rocznica śmierci powstańca warszawskiego Jerzego "Jura" Tyczyńskiego (+21 l.) z kompanii "Koszta". Jego portret autorstwa Eugeniusza Lokajskiego, jest jednym z najbardziej znanych zdjęć powstańczych.

Maciej Gąsiorowski