Pod mecenatem ORLENU. Polska Opera Królewska – imponuje bogactwem przedsięwzięć

To już siódmy sezon istnienia Polskiej Opery Królewskiej, która na stałe wpisała się w krajobraz kultury wysokiej nie tylko Warszawy, lecz także całej Polski, a nawet Europy.

Opera zainaugurowała działalność jako nowa państwowa instytucja kultury 1 sierpnia 2017 r., na mocy Zarządzenia Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z 25 lipca 2017 r. Jej powstanie było rezultatem wyraźnego postulatu środowiska muzyków i miłośników opery, którzy wyrazili potrzebę stworzenia w Warszawie nowego, kameralnego teatru operowego. Na czele instytucji stanął pierwszy dyrektor Ryszard Peryt, który pełnił tę funkcję do swojej śmierci 23 stycznia 2019 r. Obecnie funkcję dyrektora pełni Andrzej Klimczak, zaangażowany w organizację i rozwój Opery od samego początku jej istnienia. W 2024 r. Mecenasem Polskiej Opery Królewskiej został ORLEN.

Jesteśmy dumni, że od stycznia 2024 r. ORLEN zyskuje miano Mecenasa Polskiej Opery Królewskiej oraz Mecenasa »Opery w drodze«. Współpraca ta przyczyni się do realizacji naszej misji upowszechniania kultury wysokiej nie tylko w Warszawie, lecz także w innych zakątkach kraju

— możemy przeczytać na stronie Polskiej Opery Królewskiej pod adresem operakrolewska.pl.

Rzeczywiście dotychczasowe 6,5 roku funkcjonowania tej instytucji imponuje bogactwem przedsięwzięć artystycznych. Działalność Polskiej Opery Królewskiej opiera się na trzech filarach. Główny nurt stanowi kreacja nowych przedstawień najwybitniejszych dzieł operowych z epoki baroku i klasycyzmu. Istotnym zadaniem instytucji jest także przywracanie bogatego, często zapomnianego repertuaru muzyki polskiej na scenę, obejmując zarówno dzieła operowe, jak i utwory wokalne oraz instrumentalne. Pierwszy sezon opera, wówczas kierowana przez śp. dyrektora Ryszarda Peryta, rozpoczęła od wykonania Requiem d-moll Wolfganga Amadeusza Mozarta. To jego dzieła operowe pojawiają się w repertuarze instytucji najczęściej. Oprócz niego muzyka polska. Już w pierwszym miesiącu działalności artyści przedstawili warszawskiej publiczności „Credo” Krzysztofa Pendereckiego oraz pierwszą premierę sceniczną, „Dziady – Widma” Stanisława Moniuszki na kanwie dramatu Adama Mickiewicza.

Specjalność – autentyzm muzyki dawnej

Oprócz produkcji operowych Polska Opera Królewska aktywnie uczestniczy w działalności koncertowej, prezentując zarówno kompozycje dawne, jak i współczesne, zarówno kameralne, jak i symfoniczne. Wszystkie te przedstawienia są starannie przygotowywane, z dbałością o najwyższy poziom wykonawczy i autentyczność brzmienia z epoki, z której pochodzą. Prezentowanie dzieł muzyki dawnej jest od początku jednym z ważniejszych celów istnienia instytucji. W 2019 r. dyrektor Klimczak zorganizował drugi cykliczny festiwal Polskiej Opery Królewskiej – In Tempore Regum – Muzyka Czasu Królów. Podczas dotychczasowych trzech edycji w zabytkowych warszawskich wnętrzach oraz w bazylice jasnogórskiej prezentowano kompozycje od średniowiecznych po klasyczne. Na scenie Teatru Królewskiego w Łazienkach zagościł nawet balet „Noverre en action”, inspirowany kontaktami reformatora baletu z królem Stanisławem Augustem.

Dbałość o stylowość wykonań kompozycji barokowych zaowocowała utworzeniem w 2018 r. Zespołu Instrumentów Dawnych Polskiej Opery Królewskiej Capella Regia Polona. Jego działalność zainaugurowało wykonanie fragmentów oratorium „Mesjasz” w bazylice Św. Krzyża. Oprócz bogatego repertuaru koncertowego, prezentowanego głównie w cyklu „Muzyka dawna na Zamku Królewskim”, Capella jest głównym filarem kolejnego już festiwalu Polskiej Opery Królewskiej – Festiwalu Barokowego. Jego pierwsza edycja miała miejsce w 2021 r. i złożyły się na nią zrealizowane do tego czasu przez teatr opery barokowe: „Orfeusz” Monteverdiego, „Scene buffe” Scarlattiego, „Dydona i Eneasz” Purcella, „Rodelinda i Rinaldo” Haendla oraz „La serva padrona” Pergolesiego. W 2022 r. Festiwal Barokowy poświęcony był w całości twórczości Claudia Monteverdiego, a w 2023 r. Georga Friedricha Haendla.

Dotrzeć z operą wszędzie, gdzie się da

Jednym z priorytetowych celów Polskiej Opery Królewskiej jest realizacja wydarzeń z cyklu „Opera w drodze”, w ramach którego Opera już ponad 65 razy prezentowała swoje spektakle i koncerty w mniejszych i większych ośrodkach, występując na zaproszenie teatrów, filharmonii, festiwali i domów kultury. Artyści Polskiej Opery Królewskiej odwiedzili m.in. Sanok, Chorzów, Sandomierz, Zieloną Górę, Krasiczyn, Piłę, Grudziądz, Wejherowo i Ełk. Teatr gościł również za granicą. W Wilnie prezentował spektakl „Dziady – Widma” Stanisława Moniuszki, zaś na festiwalu w ukraińskim Tulczynie – koncertową wersję „Strasznego dworu”. W 2022 r. opera dwukrotnie gościła w Pärnu w Estonii – wiosną z koncertem kameralnym, a w lipcu na festiwalu Pärnu Opera Days, gdzie m.in. po raz pierwszy na estońskiej ziemi zaprezentowała „Straszny dwór” Stanisława Moniuszki. W chorwackiej stolicy Zagrzebiu zaprezentowano z kolei koncert muzyki polskiej.

Festiwal letni – od podsumowania po wydarzenie tematyczne

Na zakończenie każdego sezonu Opera prezentuje festiwal letni, trwający ok. trzech tygodni. Przez pierwsze lata miał on formułę podsumowania sezonu, a od 2021 r. organizowane są festiwale tematyczne, poświęcone konkretnym twórcom lub rozdziałom z historii muzyki. To właśnie talenty i ogromne zaangażowanie pracowników Opery – nie tylko solistów śpiewaków, członków Zespołu Wokalnego, Orkiestry Polskiej Opery Królewskiej, Zespołu Instrumentów Dawnych, lecz także niewidocznych na co dzień dla publiczności pracowników technicznych i administracji – sprawiają, że instytucja cały czas poszukuje najbardziej adekwatnych form dotarcia do widzów i słuchaczy. Instytucja do dziś funkcjonuje bez własnej sceny, dlatego wszystkie spektakle operowe są wystawiane w Teatrze Królewskim w Starej Oranżerii w Muzeum Łazienki Królewskie w Warszawie.

Kierując się platońską triadą

Polska Opera Królewska odwołuje się nazwą, godłem i charakterem działalności do wybitnych początków opery w Polsce. Z szacunku do dziedzictwa teatru władysławowskiego, którego scena znajdowała się w Zamku Królewskim w Warszawie, Polska Opera Królewska kontynuuje tradycję pierwszego stałego teatru operowego w Polsce i jednego z pionierskich na świecie, a jednocześnie z powodzeniem dąży do doskonałości wykonawczej.

Wspominając złote czasy opery z okresu panowania Stanisława Augusta, Polska Opera Królewska hołduje imponującej architekturze Teatru Królewskiego w Łazienkach, zbudowanego z inicjatywy monarchy. Obecnie jest to główna scena instytucji, której misją jest pielęgnowanie i upowszechnianie polskiego dziedzictwa muzycznego.

Dodatkowo Opera Królewska jest zaangażowana w budowanie oraz umacnianie polskiej i europejskiej tożsamości, skoncentrowanej wokół wielkiej platońskiej triady – Prawdy, Dobra i Piękna – czytamy na stronie operakrolewska.pl.

Teraz, dzięki zyskaniu tak potężnego mecenasa, jakim jest ORLEN, instytucja zyska jeszcze większe możliwości rozwojowe.

W pandemii nie próżnowali

Aż dwa lata z sześcioletniej historii istnienia Polskiej Opery Królewskiej przypadły na okres całkowitego, a potem częściowego zamknięcia instytucji kultury. To jednak właśnie Polska Opera Królewska jako pierwsza w Polsce, a druga w Europie, po okresie lockdownu dała premierę operową – skrojone w sam raz na miarę pandemicznych obostrzeń dziełko Pergolesiego „La serva padrona”. W tym trudnym dla kultury okresie teatr przeniósł swoją działalność do internetu i zaprezentował aż 22 transmisje nowych programów koncertowych.

Polska Opera Królewska w ujęciu statystycznym

• prawie 7 lat istnienia

• ponad 750 wydarzeń

• ponad 30 premier operowych

• ponad 170 premierowych koncertów

Ponad 70 występów w ramach „Opera w drodze”

Projekty zagraniczne:

• 2018 Litwa (Wilno)

• 2019 Ukraina (Tulczyn)

• 2022 Estonia (Pärnu – cztery wydarzenia)

• 2022 Chorwacja (Zagrzeb)