Po raz pierwszy w Rzymie została zaprezentowana ekspozycja grafik Mariana Kołodzieja – artysty oraz byłego więźnia niemieckiego obozu koncentracyjnego Auschwitz. Wystawa zatytułowana „Klisze pamięci. Labirynty” prezentuje wybrane prace autora, które stanowią jedyną w swoim rodzaju dokumentację i zapis obozowej rzeczywistości. Będzie ona dostępna dla odwiedzających od 22 stycznia do 22 lutego b.r. w Bazylice Świętych Dwunastu Apostołów w Rzymie. Otwarcie wystawy jest jednym z działań realizowanych w związku z rocznicą wyzwolenia obozu Auschwitz. Została zrealizowana przez Fundację PGE z Grupy PGE, największego przedsiębiorstwa energetycznego w Polsce.

79 lat temu, 27 stycznia 1945 roku, dla więźniów niemieckiego obozu koncentracyjnego Auschwitz przyszło wyzwolenie. Z perspektywy czasu było ono jednak pozorne, gdyż dramat przeżytych w obozie lat był obecny w ich życiu do końca. Wyrazem bólu i cierpienia, jakiego doświadczali, jest prezentowana po raz pierwszy publicznie wystawa grafik Mariana Kołodzieja - „Klisze pamięci. Labirynty”. Pokazuje ona codzienność życia więziennego przez pryzmat wybitnych Polaków, jak Św. Maksymilian Maria Kolbe czy Witold Pilecki. Dla autora była to forma terapii, a dla nas jest to możliwość poznania z bliska ogromu cierpienia, jakiego doświadczali więźniowie niemieckich obozów w czasie II wojny światowej

— mówi Wojciech Dąbrowski, prezes zarządu PGE Polskiej Grupy Energetycznej.

Wystawa „Klisze pamięci. Labirynty” składa się z 4 ośmiokątnych plansz składających się ze zdjęć i 23 grafik, przedstawiających w artystyczny sposób dramat więźniów, w tym Św. Maksymiliana Marii Kolbego, który zginął śmiercią męczeńską w 1941 roku w Auschwitz, oddając swoje życie za współwięźnia, jak również Witolda Pileckiego, który dobrowolnie dał się aresztować i wysłać do Auschwitz, aby następnie uciec i poinformować świat o niemieckich zbrodniach.

Prezentowane grafiki wchodzą w skład szerszej wystawy, która zgodnie z projektem autora – Mariana Kołodzieja - eksponowana jest na stałe w podziemiach kościoła franciszkanów Centrum św. Maksymiliana w Harmężach koło Oświęcimia. Składa się na nią cykl 374 plastycznych kompozycji – rysunków, rzeźb i kolaży, które prezentują życie w Auschwitz, w którym autor spędził cztery lata. Został aresztowany 14 czerwca 1940 roku i wraz z pierwszym transportem przewieziony do Auschwitz, gdzie otrzymał numer 432. Do obozowej przeszłości powrócił wiele lat później, kiedy w ramach terapii i rehabilitacji po przeżytym udarze mózgu, zaczął rysować ołówkiem przywiązanym do ręki. W ten sposób w ciągu szesnastu lat powstał cykl Klisze pamięci. Labirynty.

Sam autor, Marian Kołodziej, o swoich pracach pisał tak: „to nie wystawa – nie sztuka, nie obrazy, a słowa zamknięte w rysunku. Nie było zresztą moim zamiarem spełnienie obowiązku pamięci i dania świadectwa poprzez sztukę. Sztuka jest bezradna wobec tego, co człowiek zgotował człowiekowi. (…) Proponuję przejście labiryntem znaczonym doświadczeniami fabryki śmieci. Proszę, przeczytajcie moje narysowane słowa, które powstały również z tęsknoty za jasnością kryteriów, za czytelnym oddzieleniem dobra od zła, prawdy od fałszu, sztuki od jej pozoru. To także moja niezgoda na świat jaki jest dziś. To również jest o nas, o tym co zrobiliśmy z naszym człowieczeństwem, pretekst do przemyśleń i wyciągania wniosków istotnych dla nas dzisiaj. To list starego człowieka do samego siebie sprzed 55 lat. Również hołd tym wszystkim, którzy spopieleni – odeszli”.

Wystawa Klisze pamięci. Labirynty. prezentowana jest od 22 stycznia do 22 lutego br. b w Bazylice Świętych Dwunastu Apostołów w Rzymie w polskiej, angielskiej, włoskiej i hiszpańskiej wersji językowej. Do 9 lutego br. jest też wystawiona przed Galerią Kordegarda w Warszawie.

Ma ona na celu przybliżenie historii polskich więźniów niemieckich obozów koncentracyjnych w czasie II wojny światowej, w tym wybitnych Polaków jak Św. Maksymilian Maria Kolbe czy Witold Pilecki. Jest to kolejny projekt wsparty przez Fundację PGE, opowiadający historię Św. Maksymiliana Marii Kolbego. W 2023 roku, wsparła realizację filmu dokumentalnego o zakonniku pt. „Rycerz”, zrealizowanego w ramach projektu „Polska energia zmienia świat”. Premiera dokumentu „Rycerz” w Polsce odbyła się 13 października 2023 roku, a 30 października ub.r. został on pokazany dyplomatom w Rzymie. W następnej kolejności został on wyemitowany w amerykańskiej sieci telewizyjnej Eternal Word Television Network (EWTN), która dociera do blisko 300 milionów gospodarstw domowych w 150 krajach świata. Wcześniej w ramach projektu powstał film dokumentalny „Będziesz miłował” poświęcony bł. kard. Stefanowi Wyszyńskiemu, który także był prezentowany w Rzymie.

Fundacja PGE od wielu lat jest zaangażowana w działania mające na celu pielęgnowanie patriotyzmu i kultywowanie pamięci o dziedzictwie historycznym Polski. Przyczynia się też do rozwoju świadomości narodowej, obywatelskiej i kulturowej. W 2021 roku została mecenasem Wirtualnego Muzeum Polskiego Państwa Podziemnego. Od 2018 roku realizuje projekt „Tablice Pamięci”. W jego ramach przeprowadziła kwerendę historyczną wszystkich 165 tablic Tchorka znajdujących się na terenie Warszawy, wydała folder o Tablicach Pamięci oraz wsparła wydanie dwujęzycznego albumu „Pamięć Warszawy”. Ponadto zamontowała ponad 130 tabliczek informacyjnych przy tablicach Tchorka, wyczyściła i zakonserwowała ponad 100 tablic oraz sporządziła i umieściła w aplikacji Tablice Pamięci oraz na stronie tablicepamieci.pl, pierwszą w Polsce elektroniczną bazę ponad 3100 nazwisk ofiar upamiętnionych Tablicami Tchorka w Warszawie. Ponadto, Fundacja PGE co roku w rocznicę Powstania Warszawskiego oddaje hołd energetykom walczącym w obronie warszawskiej Elektrowni Powiśle, organizując uroczystość pod hasłem „Energetycy w Powstaniu”. W 2023 roku w trakcie wydarzenia odbył się premierowy pokaz animacji: „Rozkaz: Zdobyć Elektrownię!”, stworzonej przy wykorzystaniu sztucznej inteligencji.