Mickiewicz – bóg języka polskiego, mistyk, mistrz form, twórca polskiej literatury nowoczesnej. Wciąż pozostający zagadką

Najpierw objawił się jako Poeta - jak mówił jeden z prelegentów - bóg języka polskiego, odnowionego z romantycznego buntu, którego symbolem jest poetycka rozprawa młodego studenta Uniwersytetu Wileńskiego z jego rektorem Janem Śniadeckim. Przeprowadził rewolucję w naszym języku i tworzył naszą literaturę nowoczesną. Po „Balladach i romansach” nic nie było takie jak wcześniej.

Jak jednak interpretować jego stosunek do klasycyzmu i ideałów oświecenia? Pierwsza odsłona VI Festiwalu Teologii Politycznej za nami. W Roku Polskiego Romantyzmu bohaterem musiał być tylko Adam Mickiewicz. W tym roku w ramach trzech spotkań poświęconych myśli i twórczości poety i twórcy polskiego romantyzmu w sekwencji: Poeta - Patriota – Prorok.

1. Efektem oświecenia jest ostateczny rozpad świadomości europejskiej, a romantyzm jest próbą powrotu do utraconej jedności, nostalgią za kulturą sprzed epoki encyklopedystów, klasycyzmu, nauki, racjonalizmu, konfliktu między nauką, a wiarą, tęsknotą za metafizyką. Jak tłumaczył prof. Andrzej Waśko Adam Mickiewicz sprzeciwiał się tej wizji świata w którym wszystko jest zrozumiałe, wyjaśnialne. Jego przeciwnikami byli Wolter i J.J. Rousseau. Spośród wszystkich polskich romantyków najradykalniej polemizował z racjonalizmem XVIII wieku, będąc przekonanym, że nauka nie odpowiada na wszystkie pytania, a tajemnica jest nieusuwalna z ludzkiej egzystencji. Mickiewicz przeczuwał również wielkie niebezpieczeństwo materializmu.

2. Mickiewicz jest poetą mistycznym, pozostaje wciąż zagadką dla jego interpretatorów, zawsze piszącym pod natchnieniem, szukającym szczelin w pełni wyjaśnionym - zdawałoby się - świecie, który przez owe szczeliny wychodzi poza jego granice. Stąd inspiracje literaturą religijną, wierzeniami ludowymi, pogańskimi podaniami i korzeniami słowiańszczyzny, pismami Jakoba Böhme, Angelusa Silesiusa. Poemat „Śniła się zima” zdaje się być nawet zapowiedzią surrealizmu.

3. Romantyzm polski to romantyzm mickiewiczowski – ale czy sam Mickiewicz był tylko romantykiem? Mickiewicz - bóg języka polskiego znakomicie odnajdujący się w formach również klasycznych. Przypomniano w tym miejscu m.in. liryki rzymsko-drezdeńskie i sonety. „Sonet jest zamkniętą formą, zabije poetę niezdolnego, średniego ale mistrzowi pozwala pokazać całe bogactwo jego warsztatu. Szczytem „Sonetów krymskich” jest „Ałuszta w nocy. To jest istota romantyzmu, niemożliwa synteza wykluczających się elementów – mówił Przemysław Dakowicz. W „Dziadach” Wieszcz rozsadził znaną dotąd formę dramatyczną zachowując pełną kontrolę nad dziejącymi się w niej wydarzeniami.

„Tworzy reportaż dramatyczny, III cześć Dziadów jest w pewnym sensie takim reportażem, przenosi nas z miejsca na miejsce z powodu a nie dla wypełnienia jakiejś formy

– mówił Jacek Kopciński polski historyk literatury, dramatolog i krytyk teatralny. Zwracając uwagę, że Mickiewicz był dal swego dzieła podejmował różnych

Kolejna odsłona festiwalu w środę 12.10. br podczas której prof. Grażyna Halkiewicz-Sojak Dariusz Gawin, Karol Samsel rozmawiać będą o Mickiewiczu – Patriocie. Po dyskusji wyświetlony będzie film Mickiewicz: Emigracja (3/4), (reż. Jan Sosiński).