23 maja 1883 r. w Paryżu zmarł Cyprian Kamil Norwid - polski poeta, dramatopisarz, myśliciel i malarz, uznawany za najwybitniejszego spadkobiercę (ale również ostrego krytyka) polskiego romantyzmu.

CZYTAJ TAKŻE:

-Premier Morawiecki: Norwid uczy nas, że człowiek nie jest samotną wyspą. Żyje jako część większej całości

-200 lat temu urodził się Cyprian Kamil Norwid, patron roku 2021. „Wykraczał poza swoją generację pokoleniową”

Wczesne lata życia i miłość do Marii Kalergis

Norwid urodził się 24 września 1821 roku w mazowieckiej wiosce Laskowo-Głuchy pod Radzyminem. Drugie imię - Kamil - wybrał sobie przy bierzmowaniu.

Po śmierci rodziców przyszłym poetą i trójką rodzeństwa opiekowali się dalsi krewni.

Cyprian Kamil Norwid studiował malarstwo w prywatnej szkole w Warszawie, a następnie w Krakowie, Włoszech i Belgii. Na dobrą sprawę był samoukiem, ponieważ przerwał edukację nie ukończywszy 5. klasy, regularnie zmieniał szkoły.

Nie odziedziczył po rodzicach żadnego majątku, mimo braku środków podróżował po całej Europie za ukochaną Marią Kalergis.

W Berlinie trafił na kilka tygodni do więzienia za kontakty z emisariuszami polskiego ruchu niepodległościowego. To wówczas zaczęły się jego problemy ze słuchem.

Podczas kolejnej podróży do Włoch za piękną Marią poznał Adama Mickiewicza i Zygmunta Krasińskiego, w Paryżu - Juliusza Słowackiego i Fryderyka Chopina, obaj byli już bardzo chorzy. Opis ich ostatnich dni Norwid zamieścił w „Czarnych kwiatach”.

Życie na emigracji

Kiedy mieszkał w Paryżu, gdzie publikował w „Gońcu polskim”, żył w biedzie, a ponadto nasilały się problemy ze słuchem i wzrokiem. Ze względu na bezkompromisowość, szybko znalazł się na marginesie życia paryskiej emigracji, a dzieła za jego życia nie doczekały się uznania.

Zmęczony biedą i niepowodzeniami poeta postanowił wyemigrować do USA. W lutym 1853 dotarł do Nowego Jorku, wiosną znalazł dobrze płatną posadę w pracowni graficznej. W czerwcu 1854 r. zdecydował się wrócić do Europy - najpierw do Londynu, później - Paryża. Działalność artystyczna Norwida ożywiła się, udało mu się opublikować kilka utworów.

W 1863 r. wybuchło powstanie styczniowe, które pochłonęło uwagę Norwida. Mimo iż ze względu na stan zdrowia nie mógł wziąć w nim udziału, to w dziesiątkach listów i memoriałów zgłaszał różne projekty polityczne, które nie znajdowały odzewu i aprobaty. W tamtym okresie rozpoczął też pracę nad swym najobszerniejszym poematem „Quidam”, w 1866 r. ukończył pracę nad „Vade-mecum”, jednak nie udało mu się go wydać.

W kolejnych latach powstały m.in. „Czarne kwiaty”, a następnie - jedyny opublikowany za jego życia wybór twórczości pt. „Poezje”, także nie znajdując uznania krytyków i czytelników. Większą popularność przynosiły Norwidowi szkice i akwarele, stanowiąc główne źródło jego utrzymania.

Ostatnie lata życia

Ostatnie lata życia Cyprian Kamil Norwid spędził w skrajnej nędzy i chorował na gruźlicę. Wielką tragedią było dlań niepowodzenie - planował bowiem wyjechać do Florencji, aby podreperować swoje zdrowie. Nie otrzymał jednak od księcia Władysłąwa Czartoryskiego obiecanej pożyczki.

Trafił do przytułku - Domu św. Kazimierza na peryferiach Paryża, gdzie znacznie ograniczono swobodę poety,.

W ostatnich latach życia stworzył takie dzieła, jak m.in. dramat „Miłość czysta u kąpieli morskich”, nowele „Stygmat”, „Ad leones!”, „Tajemnica lorda Singelworth”.

23 maja 1883 r. odszedł we śnie.

Cyprian Norwid zasłużył na dwie rzeczy od Społeczeństwa Polskiego: to jest aby oneż społeczeństwo nie było dlań obce i nieprzyjazne

— pisał w ostatnim liście przed śmiercią. Spalono pozostałe po nim papiery znalezione w kufrze.

„Coś Ty Polakom zrobił, Norwidzie…?”

Poetę pochowano na cmentarzu w Ivry, po pięciu latach jego zwłoki zostały przeniesione do polskiego grobu zbiorowego na cmentarzu w Montmorency; następnie - po wygaśnięciu piętnastoletniej koncesji - do zbiorowego grobu domowników Hotelu Lambert. Dopiero w 2001 roku odbył się symboliczny pochówek Norwida na Wawelu w Krypcie Wieszczów.

Tym samym, w życiu i po śmierci Norwida spełniło się to, o czym pisał w wierszu „Coś ty Atenom zrobił, Sokratesie”. Jego twórczość doczekała się uznania dopiero w 1897 r., kiedy to Zenon Przesmycki-Miriam miał przypadkowo natrafić na tom „Poezyj”. Pełna edycja „Pism wszystkich” Norwida ukazała się jednak dopiero w latach 1971-1976.

aja/PAPdzieje.pl