Sanktuaria katolickie istnieją na całym świecie, ale nigdzie nie notuje się takiego ich rozkwitu jak w Polsce – tak było w dawnych wiekach, tak jest i teraz. Gdy na świecie kościoły są zamykane lub wzorem bolszewickim przekształcane na magazyny, muzea lub galerie wystawowe, w naszym kraju pobożność ludowa kwitnie i nieustannie się rozwija.

Sanktuarium jest szczególnym miejscem spotkania nieba i ziemi, a utworzenie go zawsze jest związane z nieodgadnionym działaniem łaski Bożej. Nie można odgórnie zadeklarować, że akurat tutaj powstanie sanktuarium, jest to zawsze wynikiem kultu oraz wydarzeń niezwykłych. W Polsce takich obiektów istnieje ponad 1200. Dziś piękno wielu z nich zostało uchwycone w niezrównanym obiektywie Adama Bujaka w jego nowym albumie „Sanktuaria Polskie” (wyd. Biały Kruk).

Sanktuaria są to świątynie, w których w sposób szczególny czczony jest Jezus Chrystus, Maryja lub święci Kościoła katolickiego, wyobrażeni figurą bądź obrazem, symbolizowani relikwiami. Już w Starym Testamencie podobnie upamiętniano miejsca, w których objawiał się Bóg. Sanktuaria notują wzmożony kult i wielką aktywność duszpasterską. Często łączą funkcje parafialne lub katedralne. Dzielą się na trzy kategorie: diecezjalne, powoływane przez miejscowego biskupa, narodowe, ustanawiane decyzją episkopatu, oraz międzynarodowe (światowe), mianowane przez Stolicę Apostolską. Najwięcej jest sanktuariów Maryjnych (ok. 70 proc.), następnie sanktuariów upamiętniających świętych i błogosławionych (ok. 20 proc.); sanktuaria Pańskie stanowią ok. 10 proc. Stan ten oddaje również nowy album Adama Bujaka poświęcony obiektom polskim. Jest to pierwsze dzieło edytorskie o takim zakresie; wybitny artysta sfotografował aż 160 sanktuariów w przeróżnych regionach kraju. Nie są to oczywiście wszystkie rodzime obiekty, ale praca i tak jest potężna – oddaje zarówno stan, jak i jakość pobożności w Polsce.

Podtrzymanie ducha wiary i patriotyzmu

Ze zdjęć dowiadujemy się ponadto, jak wielkim rezerwuarem wspaniałej sztuki narodowej z różnych epok są sanktuaria, które przez wieki podtrzymują ducha wiary i patriotyzmu, utrwalają tradycję, przechowują pamięć o naszej kulturze, umacniają polską tożsamość.

Towarzyszący fotografiom tekst znawcy tematyki kościelnej i pisarza Czesława Ryszki świetnie uzupełnia naszą wiedzę zarówno o idei sanktuariów, jak i o poszczególnych obiektach. Lektura tej książki dostarczy wielkich przeżyć każdemu Polakowi, a dla cudzoziemców będzie efektownym wizerunkiem naszej Ojczyzny.

Sanktuaria to szczególny polski fenomen

– tłumaczy Adam Bujak.

Gdy na Zachodzie są one w ogromnej części zwykłymi kościołami parafialnymi z małą ilością wiernych i przypominają muzea, u nas obok dawnych nadal powstają nowe, przybywają do nich pielgrzymi i sprawowanych w nich jest mnóstwo różnorodnych nabożeństw. Kult jest żywy i żywa jest też pobożność ludowa.

O potędze tej polskiej pobożności opowiada album „Sanktuaria Polskie”.

Partnerem publikacji jest PKN Orlen.

Adam Bujak, Czesław Ryszka: „Sanktuaria Polskie”, 384 str., monumentalny format albumowy 23,5 cm x 31 cm, twarda oprawa. Więcej na bialykruk.pl

Zapraszamy także do obejrzenia rozmowy z autorem książki, Adamem Bujakiem: