Narodowy Instytut Architektury i Urbanistyki rozpoczyna działalność. Cel: piękniejsza, lepiej zbudowana Polska. "Proces na pokolenia"

Narodowy Instytut Architektury i Urbanistyki ma być drogowskazem dla wartościowych rozwiązań planistycznych i architektonicznych - powiedział w czwartek wicepremier, minister kultury prof. Piotr Gliński na gali inaugurującej istnienie Instytutu.

W czwartek wieczorem w Reducie Banku Polskiego w Warszawie z udziałem m.in. wicepremiera, ministra kultury prof. Piotra Glińskiego, wicedyrektor Narodowego Instytutu Architektury i Urbanistyki (NIAiU) Izabeli Pastuszko, wiceministra inwestycji i rozwoju Artura Sobonia, sekretarza generalnego Polskiego Komitetu ds. UNESCO prof. Sławomira Ratajskiego, prezesa Stowarzyszenia Architektów Polskich Mariusza Ścisło, prezesa Krajowej Rady Izby Architektów RP Ryszarda Grudy, architektów i urbanistów, odbyła się gala inaugurująca działalność Narodowego Instytutu Architektury i Urbanistyki.

„Podlegający Ministerstwu Kultury i Dziedzictwa Narodowego Instytut ma budzić społeczną świadomość architektoniczno-urbanistyczną i kształtować nową jakość w myśleniu o przestrzeniach wspólnych, działać na rzecz wzmocnienia lokalnej tożsamości kulturowej, popularyzować polską myśl architektoniczną i urbanistyczną architektów i urbanistów w kraju i za granicą. (…) Przede wszystkim zaś Instytut ma być pewnym drogowskazem, takim swoistym probierzem czy latarnią morską, wskazującą drogę do wartościowych rozwiązań planistycznych i architektonicznych” - podkreślił Gliński.

Minister kultury zaznaczył, że powołując instytut starał się zrozumieć „potrzebę wspólnych starań na rzecz poprawy warunków zabudowy polskich miast i wsi”.

„Dlatego postanowiliśmy wprowadzić odpowiednie rozwiązania instytucjonalne i legislacyjne, aby zapoczątkować długi proces poprawy jakości polskiej przestrzeni. Jest to proces, który musi liczyć na pokolenia, naszym celem jest podniesienie kultury przekształcania przestrzeni - kultury budowania. My, musimy w tym procesie liczyć na środowisko dlatego dla środowiska powołaliśmy ten instytut” - dodał.

Jak mówił, przykładem takich działań jest podpisana przez niego i innych europejskich ministrów kultury w styczniu tego roku Deklaracja z Davos, która „nawiązywała do jeszcze przedwojennej idei Bauhausu promującej wysoką jakość polityki związanej z planowaniem urbanistycznym, zapewniającą równowagę pomiędzy zachowaniem zasobów i walorów dziedzictwa kulturowego i krajobrazu, a potrzebami społecznymi i gospodarczymi” - przypomniał.

Jako kolejny przykład, wymienił tzw. Rekomendację Warszawską, przyjętą we wtorek, na zakończenie konferencji poświęconej wyzwaniom stojącym przed rekonstrukcją światowego dziedzictwa, a zawierającą wskazówki dotyczące odbudowy światowego dziedzictwa kultury.

„Do tych działań, w zasadzie także można, mam nadzieję, zaliczyć powołanie Narodowego Instytutu Architektury i Urbanistyki. My chcemy, żeby to był Instytut, który patrzy na przestrzeń od strony humanistycznej, romantycznej nawet bym powiedział. Powołanie tego instytutu stało się za namową środowiska wybitnych polskich architektów, których część tutaj jest obecna. Ci ludzie od lat domagali się zwrócenia uwagi na zaniedbania w zakresie architektury i urbanistyki” - zaznaczył szef MKiDN.

W trakcie gali pokazano fragment programu „Pegaz” TVP Kultura z udziałem p.o. dyrektora NIAiU Bolesława Stelmacha, który ze względów zdrowotnych nie mógł być obecny na gali.

„Narodowy Instytut został powołany (…) jako instytucja kultury, która ma cały szereg zadań - przede wszystkim dokumentowanie, opracowywanie naukowe i propagowanie wartości przestrzennych. Ja mówię cały czas, że chodzi nam o propagowanie idei wspólnej przestrzeni, jako naszego wspólnego dobra i to jest - mieszkanie, dom, podwórko, dzielnica, miasto, krajobraz, w tych kategoriach trzeba postrzegać przestrzeń, jako przedłużenie człowieka, ja bym powiedział: nasz naturalny futerał, w którym albo czujemy się dobrze albo ten futerał nas uwiera i jest brzydki, niefunkcjonalny, nietrwały, generujący ogromne koszty funkcjonowania” - powiedział Stelmach w programie.

„My chcemy, jako instytut spożytkować to, co już w tej chwili środowisko architektów, izba, stowarzyszenie architektów dysponuje, ale także tym wielkim potencjałem, który odkryliśmy, bo powołanie instytutu wyzwoliło jakieś potężne siły” - podkreślił.

Wicedyrektor Narodowego Instytutu zaprezentowała działania podejmowane przez NIAiU.

Wieczór inaugurujący działalność Instytutu uświetnił koncert Kwartetu Śląskiego.

Narodowy Instytut Architektury i Urbanistyki został utworzony w listopadzie 2017 r. zarządzeniem wicepremiera, ministra kultury i dziedzictwa narodowego prof. Piotra Glińskiego. Przedmiotem działania Instytutu Architektury i Urbanistyki jest „prowadzenie badań nad historyczną i współczesną architekturą, urbanistyką oraz planowaniem przestrzennym, upowszechnianie wiedzy z zakresu tych dyscyplin i wiedzy o dobrach kultury z nimi związanych, w tym prowadzenie działań edukacyjnych, promocyjnych i wydawniczych” - napisano na stronie MKiDN. (PAP)

Katarzyna Krzykowska/PAP