Nie żyje gigant kina Milos Forman. Reżyser „Lotu nad kukułczym gniazdem” miał 86 lat

Zdobywca dwóch Oscarów ( „Lot nad kukułczym gniazdem” 1976 i „Amadeusz” 1985) był jednym z najwybitniejszych twórców światowego kina. Był absolwentem Akademii Sztuk Scenicznych w Pradze i  przedstawicielem czechosłowackiej nowej fali w kinie.

Zaczynał od kręcenia filmów krótkometrażowych i komedii. Światowy rozgłos zdobył w latach 60. XX wieku dzięki filmowi „Miłość blondynki”, który otrzymał nagrody na festiwalach w Locarno i Wenecji. Do USA wyemigrował w 1968 roku. Stłumienie praskiej wiosny spowodowało, że został za oceanem i tam budował filmową karierę. W 1971 roku zrealizował w USA film „Odlot”, który stał się sukcesem artystycznym, choć nie odniósł komercyjnego sukcesu. Forman otrzymał jednak za Nagrodę Jury na festiwalu w Cannes.

Forman największe sukcesy artystyczne święcił w latach 70-tych i 80-tych XX wieku. Ekranizacja powieści Kena Kesey’a „Lot nad kukułczym gniazdem” została uhonorowana pięcioma Oscarami w najważniejszych kategoriach (najlepszy reżyser, najlepszy aktor, najlepsza aktorka, najlepszy film i najlepszy scenariusz). Dekadę później jego opowiadający o życiu Mozarta „Amadeusz” zgarnął 8 Oscarów. W tym okresie czeski twórca zrealizował też słynny musical „Hair” i zekranizował książkę „Niebezpieczne zwiąski” Pierre Choderlos de Laclosa pt. „Valmont”. Film wszedł do kina krótko po oklaskiwanej na całym świecie ekranizacji Stephena Frearsa i został szybko zapomniany.

W 1996 roku Forman nakręcił film biograficzny o Larrym Flyncie, twórcy magazynu pornograficznego Hustler. „Skandalista Larry Flynt” został odebrany jako głos w obronie wolności słowa i I Poprawki do Konstytucji. Kontrowersyjne dzieło wzbudziło protesty na całym świecie. Przyniosło 2 nominacje do Oscara. Film zdobył Złotego Niedźwiedzia na Festiwalu Filmowym w Berlinie w roku 1997 oraz Złotego Globa. W 1999 roku powstała kolejna biografia Formana. Tym razem czeski filmowiec nakręcił film poświęcony amerykańskiemu komikowi Andy Kaufmanowi. „Człowiek z księżyca” nie okazał się aż tak wielkim sukcesem, choć po latach stał się filmem kultowym. Zdobył też Srebrnego Niedźwiedzia na festiwalu w Berlinie. Jim Carrey stworzył w nim najlepszą rolę w karierze. Ostatnim filmem Formana były „Duchy Goi” z 2006 roku.

Informację o śmierci Formana podały czeskie radia. Żona artysty podała, że 86 letni filmowiec zmarł niespodziewanie, po krótkiej chorobie.

Q/wikipedia/filmweb