Skończył się na kanale Fox nowy „Egzorcysta” (kontynuacja sławnego widowiska Friedkina), o którym już tu pisałem. Zgodnie z regułami skończył się tak, żeby można było dorobić dalszy ciąg. I kolejny sezon już istnieje.

Podtrzymuję: w paru momentach mnie poruszał. Zwłaszcza gdy dotykał tematu ułomności samych egzorcystów, księży, którym przyszło walczyć ze złem osobowym. Tam jednak, gdzie w konwencji horroru dotykał tematu satanistycznego spisku (dybiącego w Chicago na życie papieża) albo pokazywał szatana niczym Lorda Voldemorta łamiącego ludziom kości, osuwał się w kierunku znanego banału.

Z takimi filmami mam problem. Nie są w stanie odpowiedzieć na to, czego nie zrozumiemy. Ich mądrzenie się na temat religii jest skazane na komunały. A zarazem kiedy w finale jeden z księży, młody Meksykanin, dokonuje wyboru, chcąc służyć na najtrudniejszym odcinku, jestem zbudowany. Tylko pytam: „Oni tak serio?”.

Czy autor serialu Jeremy Slater choć czuje, na czym taki wybór polega? Czy jest za wyrzeczeniem się przez młodego przystojnego faceta ziemskich pokus? Czy odpowiada sam sobie na niezliczone wątpliwości? Czy też używa tego jako kostiumu atrakcyjnej akcji? Jednego dnia pogromcy wampirów. Drugiego niemniej seksowni katoliccy kapłani, jakże dzielni.

Skojarzyło mi się to z dziełem diametralnie różnym (oba seriale szły w poniedziałek). Takim, w którym ekipa wybitniejsza, a zarazem trudno oczekiwać moralnych przesłań. Jestem po 15. odcinku wznowionego po 25 latach „Twin Peaks”. Zostały trzy. Pisałem, że nie będzie łatwo. Jest trudniej.

Pierwszy „Twin Peaks”, o morderstwie w ślicznym miasteczku schowanym w lasach, jak bardzo nie epatował dziwnością i magicznością, miał w miarę spójną akcję. Kiedy zaczęła się nadmiernie rozrastać, David Lynch zakończył ją (pod naciskiem producentów) magicznym, lecz klarownym finałem.

Z kolei takie moje ukochane tytuły jak „Zaginiona autostrada” czy „Mulholland Drive” niczego nie objaśniały, ale były wizją jednorodną. Tu Lynch dba, aby nic nie pasowało do niczego, a jego ulubioną rozrywką jest przewlekanie. Jeden epizod, całkiem nieczytelny, znajdzie rozwinięcie za dwa odcinki; pytanie, czy będziemy pamiętać, o co chodzi. Inny nie znajdzie finału nigdy. Od trzech odcinków oglądamy postarzałą o 25 lat Audrey Horn (tę od sławnego, erotycznego tańca) kłócącą się za każdym razem przez kilkadziesiąt sekund z karłowatym mężem, nie wiadomo o co. Fani uznają, że „nie wiadomo o co” to istota mistrzostwa Lyncha.

Mnie to chwilami fascynuje, chwilami nuży. Nad tym jednak także unosi się pytanie. Czy jeśli oglądam Dougie’ego Jonesa, przepraszam agenta Coopera, a raczej jednego z dwóch agentów Cooperów, czyli Kyle’a Maclachlana pożerającego przez kilkadziesiąt sekund placek śliwkowy, coś ważnego odkrywam? Czy jest w tym ukryty sens, czy czysta forma zgodna z wizjami Witkacego?

Coś się unosi w tej mrocznej przestrzeni, pełnej czarno-białych ujęć, dogasających żarówek i zanikających ludzi. Dużo tu przemocy, może to opowieść o niej? Ale co się nam mówi? Trochę niejasnych przeczuć na temat dwoistości ludzkiej natury – zresztą jak w „Zaginionej autostradzie”, w której jeden facet zmieniał się w drugiego, a jego partnerka też była podwójna. Czy to jednak sens, czy ornament? Czy Lynch tylko się bawi? Wiem, naiwne pytanie. Jest jeszcze potęga atmosfery.

Piotr Zaremba