Jan Polkowski, Antonina Krzysztoń i Stanisława Celińska - to laureaci nagrody im. Przemysława Gintrowskiego „dla twórców stojących na straży prawdy i umiłowania wolności”. Wręczenie nagród odbyło się w poniedziałek w stołecznym Teatrze Wielkim-Operze Narodowej.

Nazwiska laureatów pierwszej edycji nagrody im. Gintrowskiego zostały ogłoszone podczas koncertu „Gintrowski - a jednak coś po nas zostanie…”. Podczas uroczystej gali przypomniano biografię słynnego barda, kontekst polityczno-społeczny w jakim powstawała jego muzyka, mówiono także o relacjach Gintrowskiego z poetą Zbigniewem Herbertem, którego wiersze chętnie wykonywał z własną muzyką.

Zanim podano nazwiska nagrodzonych twórców, widownia wysłuchała trzech utworów Gintrowskiego w wykonaniu Kasi Kowalskiej, braci Piotra i Wojciecha Cugowskich oraz Aleksandry Gintrowskiej i Macieja Miecznikowskiego, przy akompaniamencie Orkiestry Teatru Wielkiego-Opery Narodowej pod batutą Piotra Staniszewskiego.

„Po raz pierwszy wręczymy nagrody +Wolności w kulturze+ im. Przemysława Gintrowskiego. Wolność i umiłowanie wolnej Polski to nieodzowny element twórczości Gintrowskiego. Poznając prawdę, stajemy się wolni. Prawda natomiast jest jak słońce - można ją na chwilę przysłonić, ale nigdy nie zniknie”

— powiedziała podczas poniedziałkowego koncertu Katarzyna Gintrowska, prezes Fundacji im. Przemysława Gintrowskiego.

„Dzisiejszego wieczoru będziemy wspominać - niektórym z państwa zakręci się łza w oku, inni wrócą do wspomnień. Dlaczego? Bo wszystko przemija. Pozostają tylko wspomnienia, a życie bywa piękne”

— dodała.

Nagroda, przyznawana przez Kapitułę, w skład której wchodzą m.in. członkowie rodziny barda, jego bliscy i przyjaciele, ludzie sztuki i dziennikarze związani z kulturą, ma być wręczana osobom - twórcom i artystom, którzy w swojej drodze twórczej są wierni swoim zasadom i nie idą na kompromis ze światem. W tym roku otrzymali ją: poeta, dziennikarz Jan Polkowski; piosenkarka, której twórczość zaliczana jest do nurtu poezji śpiewanej - Antonina Krzysztoń oraz aktorka filmowa i teatralna Stanisława Celińska.

Jan Polkowski jest - jak przypomniał podczas laudacji członek jury, dziennikarz i publicysta Paweł Lisicki -

„człowiekiem wymykającym się łatwej ocenie. Od blisko 40 lat ma wpływ na kształt polskiej kultury, choć gdyby odwołać się do sondaży i zapytać o niego Polaków, pewnie nikły procent wiedziałby o kim mowa. To cena, jaką przyszło mu płacić za artystyczne i życiowe wybory”.

„W jego poezji nie ma łatwych dróg. Jest poetą, a także pisarzem sprzeciwu, artystą zaangażowanym na rzecz wartości najwyższych. Jego przesłanie z mocą wybrzmiewało już w latach 80.; wydał wtedy 6 tomików wierszy. W 1983 r. otrzymał nagrodę Fundacji Kościelskich. Wspaniały poetycki głos tamtej dekady, wcielenie polskiego mitu. Poeta, kolporter podziemnej prasy, działacz SKS-u (…) internowany członek +Solidarności+”

— podkreślił Lisicki i dodał, że kapituła przyznała Polkowskiemu nagrodę za „bezkompromisową postawę wobec własnej twórczości, za wybór drogi niełatwej i niewdzięcznej, za konsekwentne nią podążanie”.

Wręczający nagrodę Antoninie Krzysztoń muzyk i współtwórca zespołu De Mono Marek Kościkiewicz zauważył, że laureatka jest osobą „która w swojej drodze twórczej nie idzie na kompromis, nie ulega modom”.

„Zaczynała w okresie stanu wojennego, w kręgach związanych z poezją śpiewaną (…) Dziś coraz częściej wykonuje własne teksty; jak sama mówi, pisze o tym, co dla niej ważne - miłości, pragnieniu bycia lepszym, urodzie świata”

— dodał.

Trzecią nagrodę jury przyznało Stanisławie Celińskiej, „wybitnej aktorce, ale i muzykowi”.

„Pracowała z największymi (…) zaczynała u Erwina Axera, potem pojawił się Tadeusz Łomnicki, Zygmunt Huebner, aż po ostatnie lata i przygodę z Krzysztofem Warlikowskim i Nowym Teatrem. W filmie nieco rzadziej, ale również wybitnie - Andrzej Wajda, Jerzy Antczak, Jerzy Stuhr i Stanisław Bareja”

— powiedział wręczający nagrodę Adam Sztaba, muzyk, aranżer i producent.

„Współtworzyła wybitne zespoły teatralne w Teatrze Współczesnym, Dramatycznym, Studio, Ateneum czy Nowy Teatr w Warszawie. Bardzo trudno o niej mówić, ponieważ wymyka się wszelkim ramom”

— dodał.

Jak podkreślono, nagroda powstała „z myślą o twórcach, którzy skromnie podążają swoją drogą, bezkompromisową”.

„Mieliśmy jeden cel - ocalić od zapomnienia twórczość Gintrowskiego, kompozycje, pieśni, piosenki. Ale przede wszystkim, świat jego wartości”

— podkreśliła Katarzyna Gintrowska.

„Myślę, że Przemek byłby szczęśliwy, że ta nagroda nie jest tylko nagrodą muzyczną, ponieważ wartości, jakie w sobie pielęgnował równie ważne są w literaturze, muzyce, sztukach audiowizualnych, we wszystkich dziedzinach sztuki. Fundamentem tego wszystkiego jest wolność i niezależność artysty”

— dodała przewodnicząca Rady Fundacji i żona barda Agnieszka Gintrowska. Po wręczeniu nagród odbył się koncert piosenek Przemysława Gintrowskiego.

Przemysław Gintrowski (1951-2012), muzyk, kompozytor, bard - przed laty wraz z Jackiem Kaczmarskim i Zbigniewem Łapińskim współtworzył trio, którego dorobek na stałe wpisał się w historię polskiej piosenki literackiej. Wspólnie przygotowali program poetycki „Mury”, którego tytułowa pieśń stała się jednym z „hymnów” Solidarności.

Organizatorem koncertu jest Fundacja im. Przemysława Gintrowskiego, współorganizatorami - Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych, Narodowy Instytut Audiowizualny, PMPG Polskie Media oraz Teatr Wielki-Opera Narodowa.

ansa/PAP