Paradoks kina zaangażowanego polega na tym, że trafia ono tam, gdzie nie powinno. Bo ci, o których opowiadają filmy „z problemami”, do kina nie chodzą. Tak jak nastolatki sportretowane przez Annę Kazejak w jej najnowszym obrazie zatytułowanym „Obietnica”. A jeśli już tam zawędrują, to obłożone popcornem i coca-colą konsumują jakieś komercyjne badziewia. Oglądając film, zastanawiałem się więc, do kogo jest on adresowany. Bo jasne jest, że przedstawia on problem poważny. Półtorej godziny to nie wielowątkowa powieść, więc wrzaski o uproszczonym obrazie pokolenia można sobie schować do kieszeni. Kino zawsze upraszczało, więc nic nowego pod słońcem. Generacja szesnastolatków ukazana w „Obietnicy” to emocjonalne wraki, wyjałowione z idei, zainteresowań. To idioci spędzający czas przy grach komputerowych, czy rozbierający się przed kamerkami.

I tutaj mógłby pojawić się główny zarzut kierowany w stronę twórców. Bo przecież młodzież taka nie jest, albo nie tylko taka jest. Sam do młodzieży już dawno się nie zaliczam i z pewnością niektóre subtelności, które nastolatek z „Obietnicy” wychwyci, dl)a mnie pozostaną niezauważone. Szczegóły w języku, ubiorze, kodzie kulturowym młodzieży – dla mnie nieistotne, dla licealisty kluczowe. I tu może pojawić się zgrzyt w odbiorze. Drugorzędne dla mnie kwestie mogą być dla osób w wieku nastoletnim barierą, która w czasie oglądania filmu powodować będzie zażenowanie.

Nie tylko młodzi bohaterowie „Obietnicy” są pustymi egocentrykami. Rodzice są nie lepsi. Matka głównej bohaterki Lili, Sylwia, grana przez Magdalenę Popławską, to niedojrzała kobieta, niepotrafiąca porozumieć się z córką. Dodatkowo ma młodszego kochanka Daniela, który wieczorami, gdy pasierbica nie widzi, pali w ogrodzie zioło. Ojciec (Andrzej Chyra), na stałe mieszkający w Danii z nową rodziną, również okazuje się niedojrzały. Ucieka w momencie, gdy Lila potrzebuje go najbardziej. Scena wyjścia z aresztu, gdy zamiast dojrzałego (pozornie jednak) ojca, na dziewczynę czeka gówniarz, brodaty hipster Daniel (Dawid Ogrodnik), jest jedną z bardziej poruszających. Dorośli, którzy powinni być z definicji dojrzali, odpowiedzialni, wymagający przede wszystkim od siebie, to w obrazie Anny Kazejak żałosne kreatury. Nic dziwnego, że wychowali takie kurioza jak główna bohaterka, pożal się Boże lady Makbet z nowobogackiego osiedla, jej chłopak Janek, płaczliwy i spolegliwy muzykant z grzywką, czy imprezowy podrywacz Grzegorz, który nie panuje nad swoją biologią.

Nie ma tutaj komu kibicować, nie ma bohaterów, którzy w ostatecznym rozrachunku okazaliby się ludźmi. Początkowo miałem nadzieję, że ojciec Lilki, przyjeżdżający z Danii w obliczu rodzinnej tragedii, rozumiejący się z córką, taką właśnie postacią będzie. Jednak nie pozostawia nam złudzeń: również jest dupkiem, ale zachowującym więcej pozorów. Myślałem, że może matka, co prawda obściskująca się po kątach w tajemnicy przed córką, przejdzie jakąś przemianę. Nic z tego. Bohaterowie, niczym w antycznej tragedii, pozostają niezmienni aż do finału. Również główna bohaterka i zarazem sprawczyni intrygi wiążącej się z tytułową obietnicą, pozostaje niewzruszona. Może tylko żal Janka, który ponosi największe konsekwencje swoich wyborów, i jego rodziców, którzy nie upilnowali syna.

Pokolenie ukazane przez Annę Kazejak nie rozumie najprostszych kwestii. Miłość dla niego to pokazywanie biustu w kamerce, życie na nieustannym melanżu, a podejmowane przez nie decyzje biją we wszystkich naokoło. Z pewnością obraz generacji urodzonych pod koniec lat 90. jest uproszony i jednostronny i chciałoby się do niego jakiegoś kontrapunktu. To nie jest młodzież z „Ostatniego dzwonka” Łazarkiewicz, która śpiewa Kaczmarskiego i buntuje się przeciwko szkole i systemowi politycznemu. Pokolenie „Obietnicy” gra Brygadę Kryzys, ale czy cokolwiek z niej rozumie?

Michał Żarski

„Obietnica”, reż: Anna Kazejak, dyst: Kino Świat

————————————————————————————

————————————————————————————

Do nabycia wSklepiku.pl:„13 po 13 Subiektywny remanent kina”