HARFY PAPUSZY, czyli muzyczny pomnik pewnej skromnej Cyganki

"Harfy Papuszy” to poemat symfoniczny skomponowany w 1993 r. przez Jana Kantego Pawluśkiewicza do wierszy Bronisławy Wajs „Papuszy”. Fascynacja kompozytora wierszami tej cygańskiej poetki dała początek wielkiej formie wokalno-instrumentalnej na głosy, chór i orkiestrę, w której J. K. Pawluśkiewicz obrazuje świat Romów oraz uwydatnia sens poezji Papuszy.

Nagranie utworu miało miejsce w 1994 r. w krakowskim Kościele oo. Augustianów św. Katarzyny, a prawykonanie dla publiczności odbyło się w noc świętojańską na Krakowskich Błoniach. W nagraniu wzięli udział znakomici soliści: gwiazda nowojorskiej Metropolitan Opera Gwendolyn Bradley (sopran), Elżbieta Towarnicka (sopran), Bożena Zawiślak-Dolny (mezzosopran), Andrzej Biegun (baryton), a także Orkiestra i Chór Polskiego Radia w Krakowie pod dyrekcją Wojciecha Michniewskiego. Prezentowany album, oprócz 18 utworów, które znalazły się na pierwszym wydaniu płytowym „Harf Papuszy”, dodatkowo zawiera finał poematu „Saré romá”, zarejestrowany podczas wspomnianego koncertu.

W książeczce dołączonej do płyty Wojtek Kocołowski napisał:

(…) Autor jest architektem i muzykiem. Używając nut, zbudował pomnik. Na bardzo wysokim postumencie. Prawdopodobnie zbyt wysokim dla samej Bronisławy Wajs. Ale to przecież pomnik w hołdzie i jako taki wcale nie musi być lustrem rzeczywistości. Inaczej mówiąc – Jan Kanty Pawluśkiewicz przy pomocy muzyki dokonał prywatnego procesu beatyfikacyjnego pewnej skromnej Cyganki, która wędrowała z taborem, uniknęła zagłady, osiadła z przymusu, pisała z serca i kochała świat, choć świat jej nie kochał.

Jan Kanty Pawluśkiewicz jest jednym z najbardziej znanych kompozytorów muzyki filmowej, teatralnej i rozrywkowej w Polsce. Karierę artystyczną rozpoczął w 1966 roku jako jeden ze współzałożycieli kabaretu Anawa, który z czasem przerodził się w zespół muzyczny, z wokalistą Markiem Grechutą, a potem z Andrzejem Zauchą. J.K. Pawluśkiewicz jest autorem muzyki do wielu znanych piosenek z repertuaru Marka Grechuty, Andrzeja Zauchy oraz Grzegorza Turnaua, czasem również sam śpiewa. Artysta jest kompozytorem wielu form muzycznych, między innymi: „Opery żebraczej”, oratorium „Nieszpory Ludźmierskie”, poematu symfonicznego „Harfy Papuszy” oraz, wspólnie z Markiem Grechutą, musicalu „Szalona lokomotywa”.

Od 15 listopada na ekranach polskich kin można oglądać film „Papusza” w reżyserii Joanny Kos-Krauze i Krzysztofa Krauze, w którym została wykorzystana muzyka z „Harf Papuszy”. Za muzykę do tego filmu J.K. Pawluśkiewicz otrzymał nagrodę podczas 38 Festiwalu Filmowego w Gdyni.

rep / Polskie Radio