MARK KNOPFLER i DIRE STRAITS. TOP 15 utworów

Niedawno Markowi Knopflerowi stuknęły 64 lata. Artysta to żywa legenda muzyki rockowej. Jest uznawany za jednego z najlepszych gitarzystów na świecie i twórcę sukcesu Dire Straits – najważniejszego zespołu lat 80. ubiegłego wieku.

Mark jest synem węgierskiego emigranta pochodzenia żydowskiego. Znamienne dla Knopflera jest okoliczność, że jest muzycznym samoukiem, który za gitarę chwycił dość późno, bo w wieku 14 lat, a muzykę, która trafiła na debiut płytowy Dire Straits zaczął tworzyć mając 28 lat. Pierwszą gitarą Marka był Hofner Super Solid, a jego pierwszymi fascynacjami muzycznymi, którym pozostał wierny do dziś były takie zespoły i wykonawcy jak: Hank Marvin z The Shadows, B. B. King, J. J. Cale, Bob Dylan, Ry Coolder czy Scotty Moore.

Zanim Mark rozpoczął swoją poważną przygodę z muzyką ukończył studia dziennikarskie w Harlow Technical College, później także ukończył anglistykę na Uniwersytecie w Leeds. Pracował jako dziennikarz w „Yorkshire Post” (zmysł obserwacji świata dał później o sobie znać w tekstach pisanych dla Dire Straits) oraz był nauczycielem w Loughton College. Warto także dodać to, o czym mało osób wie, że Mark ma za sobą także studia doktoranckie z zakresu muzyki, które ukończył w 2006 roku na Uniwersytecie w Leeds.

Przed założeniem Dire Straits Mark Knopfler szlifował swój talent muzyczny w zespołach Brewer’s Droop i Cafe Racers. Historia legendarnej brytyjskiej grupy, której przewodził Mark zaczyna się w dość specyficznych okolicznościach. Mianowicie od spotkania księgowego grającego na basie w zespole Blind Alley – Johna Illsley’a z młodszym bratem Marka – Davidem w południowej części Londynu (Deptford) w budynku Farrar Housa, w którym to mieszkali przeważnie studenci o artystycznych zainteresowaniach. W ten oto sposób wiosną 1977 roku doszło do zawiązania składu Dire Straits, który jeszcze wtedy występował jako Cafe Racers. Mark od samego początku odpowiadał za kompozycje, śpiew i grę na gitarze prowadzącej. Od samego początku prezentował swój niepowtarzalny styl gry na gitarze polegający na tym, że zamiast używać kostki uderza w struny gitary: kciukiem, palcem wskazującym i środkowym palcem prawej ręki.

Markowi Knopflerowi udała się niezwykła sztuka. Otóż w dobie zalewu punk rocka zaoferował muzykę retro – melodyjną, nawiązującą swoim klimatem do: rockabilly, rhytm’n’bluesa – ogólnie do lat 50. i 60. Poniżej pozwolę sobie zaprezentować wybór najsłynniejszych utworów Dire Straits i solowych nagrań Marka Knopflera.

„Sultans of Swing” z płyty „Dire Straits”

Dire Straits mieli ogromne szczęście, gdyż już na swoim debiucie płytowy zamieścili ogromny przebój – „Sułtanów swingu”. Kompozycja ta należy do pierwszych utworów nagranych przez Marka, Davida i Johna jeszcze jako Cafe Racers. Inspiracją do powstania piosenki była obserwacja zespołu jazzowego grającego w jednym z klubów w Greenwich, który czerpał ogromną przyjemność z grania mimo problemów finansowych. Utwór ten został po raz pierwszy zarejestrowany na taśmie demo, wraz z trzema innymi piosenkami, w 1977 roku w studiu nagraniowym Pathway w Islington. Na sesję nagraniową cały zespół przeznaczył całe swoje oszczędności, czyli ponad 100 funtów. Nikt z nich nie spodziewał się, że za kilka lat koncerty na największych stadionach świata będą musiały odbywać się kilka razy z rzędu, by pomieścić publiczność chcącą zobaczyć na żywo Dire Straits.

Dziwnym trafem, mimo że „Sultans of Swing” ma w sobie największy potencjał przebojowości to został wydany na singlu promującym debiut płytowy zespołu dopiero w styczniu 1979 roku, a album miał swoją premierę w lipcu 1978 roku.

„Angel Of Mercy” z płyty „Communiqué”

Druga płyta Dire Straits została już nagrana w zupełnie odmiennych warunkach od debiutu. Mianowicie w studiu Compass Point na Bahamach. Nagrania trwał od końca listopada 1978 roku do stycznia 1979 roku. Płyta spotkała się z ogromnym zainteresowaniem w Stanach Zjednoczonych, gdzie dotarła na 11. miejsce listy „Billboardu”. Największym potencjał przebojowości z drugiej płyty posiadał „Anioł Miłosierdzia”.

„Tunnel of Love” z płyty „Making Movies”

„Romeo and Juliet” z albumu „Making Movies”

Po niezwykle entuzjastycznie przyjętej drugiej płycie zespół udał się w trasę koncertową po Stanach Zjednoczonych, która spotkała się z ogromnym zainteresowaniem ze strony publiczności. Zespół Marka Knopflera spotkał się z niemal takim samym entuzjastycznym przyjęciem jak wcześniej Led Zeppelin koncertujący po USA. Trzecia płyta Dires Staits nagrana latem 1980 roku przyniosła duże zmiany. Mianowicie przed jej nagraniem z zespołu odszedł David, który zarzucał bratu blokowanie jego pomysłów. Kolejną zmianą było większe wykorzystanie instrumentów klawiszowych, a to za sprawą Roya Bittana z grupy Bruca Springsteena E Street. Charakterystycznym dla tego albumu utworem jest „Romoe and Juliet”. Zespół po wydaniu płyty udał się w trasę koncertową, która znów objęła Stany Zjednoczone, a także Kanadę, Wielką Brytanię, Australię, Nową Zelandię i Europę Zachodnią (płyta został szczególnie ciepło przyjęto we Włoszech).

„Telegraph Road” z płyty „Love Over Gold”

„Private Investigations” z płyty „Love Over Gold”

„Telegraph Road” to szczególny utwór – jest najdłuższą piosenką nagraną przez Marka i Dire Straits. Ta ponad 14-minutowa kompozycja, zainspirowana powieścią Knuta Hamsuna pt. „Błogosławieństwo ziemi” oraz podróżą po amerykańskiej drodze („drodze telegrafów”) znajdującej się w stanie Michigan, znalazła się na, uważanej przez wielu za najlepszą płytę Dire Straits, „Love Over Gold” z 1982 roku. Szczególnym utworem z tej znakomitej płyty jest także „Private Investigations” opowiadający historię zgorzkniałego prywatnego detektywa, który ingeruje w życie innych ludzi za marne pieniądze.

„Private Dancer” z płyty Tinny Turner „Private Dancer”

Niewiele osób wie, że hit „Królowej Rocka” pt. „Private Dancer” z płyty wydanej w 1984 roku został skomponowany przez Marka Knopflera, a w sesji nagraniowej wzięli udział muzycy Dire Straits. To dzięki tej piosence Tina Turner powróciła w wielkim stylu i odzyskała światową popularność.

„Once Upon A Time In The West” (wersja live) z albumu „Alchemy”

Po świetnie przyjętym albumie „Love Over Gold” zespół Dire Striats udał się w trasę koncertową, którą wieńczyła seria koncertów w Wielkiej Brytanii. Co ciekawe na jeden z nich przybyła księżna Diana – ogromna fanka zespołu. 22 i 23 lipca w londyńskim Hammersmith Odeon zespół zagrał koncert z myślą o jego rejestracji. W marcu 1984 roku miała miejsca premiera pierwszego i od razu dwupłytowego albumu koncertowego Dire Straits „Alchemy”. Utwory zamieszczony na tej płycie odznaczają się tym, że znaczącą się różnią od wersji studyjnych np. „Once Upon A Time In The West” z drugiego albumu Dire Straits w wersji koncertowej rozrósł się prawie dwukrotnie w stosunku do studyjnego pierwowzoru. Mark w wywiadach podkreślał, że zależało mu na uchwyceniu żywiołowości koncertowych nagrań stąd też nie były one „poprawiane” w studio. Efekt okazał się tak znakomity, że płyta „Alchemy” przez wielu jest uznawana za najlepszą rockową płytę koncertową w historii.

„Money For Nothing” z albumu „Brothers In Arms”

„Walk Of Life” z płyty „Brothers In Arms”

„Brothers In Arms” z albumu „Brothers In Arms”

1 maja 1985 roku światło dzienne ujrzało opus magnum Dire Striats i jedna z najważniejszych płyt w historii muzyki rockowej – „Brothers In Arms” z charakterystyczną okładką przedstawiającą ulubioną gitarę akustyczną Marka – National Steel. Album dotarł w Wielkiej Brytanii i Stanach Zjednoczonych do pierwszego miejsca na listach sprzedaży. Zresztą do tej pory w Anglii płyta „Brothers In Amrs” zajmuje miejsce w pierwszej piątce najchętniej kupowanych płyt wszech czasów. Wart podkreślenia jest fakt, że płyta „Brothers In Arms” była jedną z pierwszych płyt nagranych całkowicie cyfrowo.

Płytę promował utwór „Money For Nothing”, do którego Steve Barron wyreżyserował niezwykle nowoczesny jak na wówczas teledysk, wykorzystując m.in. efekt fluorescencyjny. Teledysk ten w 1986 roku przez MTV, z której Mark Knopfler wyraźnie szydzi w tym utworze, został uznany za najlepszy wideoclip roku 1985. W nagraniu „Money For Nothing” wziął udział sam Sting, który wyśpiewywał słynną frazę: „I want my MTV”. Został on zresztą wpisany jako współkompozytor piosenki. Ponadczasową okazała się wieńcząca płytę ballada „Brothers In Arms” będąca manifestem przeciwko wojnie. Utwór ten do tej pory przez słuchaczy radiowej Trójki w corocznym plebiscycie „Top Wszech Czasów” rywalizuje o pierwsze miejsce z zeppelinowskim Stairway To Heaven.

„Calling Elvis” z albumu „On Every Street”

Po wydaniu „Brothers In Arms” zespół odbył tournee, które objęło 117 miast w 23 krajach. Zainteresowanie zespołem, które przerodziło się niemalże w szaleństwo, było tak olbrzymie, że muzycy musieli koncertować w jednym miejscu przez kilka dni – np. na Wembley Arenie w Londynie oraz w Enterteinment Center w Sydney, gdzie grupa koncertowała przez 21 kolejnych dni. Tak olbrzymia popularność negatywnie odbiła się na relacjach panujących między członkami zespołu (zwłaszcza Mark bardzo źle znosił rozłąkę z rodziną). Efektem czego był zawieszenie w latach 1987-1989 działalności zespołu. We wrześniu 1991 roku ukazał się ostatni studyjny album Dire Straits zatytułowany „On Every Street”. Muzyka zamieszczona na tym krążku różniła się od dotychczasowej twórczości grupy i widoczne są w niej fascynacje Marka muzyką country i odejście od rockowego zacięcia. Co interesujące właśnie po wydaniu tej płyty istniały największe szanse na koncert grupy w Polsce jednak nigdy do niego nie doszło z powodu rozwiązania zespołu w 1995 roku. Po rozwiązaniu Dire Straits Mark poświęcił się solowej karierze. Na szczególną uwagę zasługują takie płyty jak „Sailing To Philadelphia”, z której pochodzi przebój „What It Is”:

oraz „Get Lucky” z 2009 roku, który promował znakomity, utrzymany w irlandzkim klimacie, utwór „Border River”:

Warto także zwrócić uwagę na nagrania z takimi legendami muzycznymi jak Chet Atkins, wspomniana Tina Turner, Bob Dylan czy Eric Clapton, z którym wspólnie wykonał na jednej scenie „Laylę”:

Arkadiusz Meller

--------------------------------------------------------------------

Wszystkim fanom "Dire Straits" polecamy książkę: "Mark Knopfler"

autor:Haliński Lesław

Pierwsza na polskim rynku biografia Marka Knopflera. Jego dzieciństwo, lata szkolne, studia dziennikarskie i anglistyczne, praca w gazecie, pierwsze sukcesy z zespołem Dire Straits, wielka światowa kariera, a potem udana działalność solowa. Od pierwszych występów klubowych przez bestsellerowe płyty w rodzaju „Brothers In Arms” aż po album „Privateering”. Opisy współpracy z innymi muzykami i płyt z muzyką filmową. Do tego obszerne fragmenty wywiadów, szczegółowa dyskografia, prezentacja gitar artysty i jego współpracowników, relacje fanów z koncertów w naszym kraju i wypowiedzi znanych polskich muzyków o Knopflerze, a także trzy wkładki ze zdjęciami.