Jak przeżyć katastrofę? NIEMOŻLIWE oraz TREME. RECENZJA DVD

Fala tsunami w Tajlandii i huragan Kathrina w USA. Co je łączy? Obie katastrofy zrujnowały życie setek tysięcy ludzi. Wstrząsające „Niemożliwe” opowiada prawdziwą historię rodziny, która znalazła się pod wielką falą w turystycznym raju. Doskonały serial „Treme” pokazuje zaś życie po opadnięciu fali. Pilot niezwykłego serialu zrealizowała Agnieszka Holland.

Długo czekaliśmy na film o makabrycznych wydarzeniach z grudnia 2004 roku, gdy fala tsunami zabiła ponad 230 tys. osób. Dla setek tysięcy ludzi tajlandzki raj zamienił się w ułamku sekundy w dosłowne piekło. Twórcy słynnego „Sierocińca” postanowili opowiedzieć historię Mar~i. Belón, jej męża Enrique Álvareza i trzech synów: Lucasa, Tomása i Simóna, którzy spędzali święta w tajlandzkim hotelu Khao Lak. Rodzina została rozdzielona falą tsunami podczas zabawy w przy hotelowym basenie.

Juan Antonio Beyona zmienił narodowość bohaterów jednak zachował większość porażających przeżyć rodziny, konsultując z nimi scenariusz filmu. Mar~i wróciła nawet do feralnego miejsca wraz z twórcami filmu by oddać hołd tym, którzy nie przetrwali tragedii. Oglądając „Niemożliwe”, zdajemy sobie sprawę z bohaterstwa tego czynu. Szczególnie, że filmowcy umiejętnie wykorzystali możliwości jakie daje dzisiejsze kino. Wizja niszczącej wszystko na swojej drodze fali i dramatyczna walka bohaterów z żywiołem pozwala zrozumieć jak bezbronny jest człowiek w zderzeniu z prawami natury. Materiały promocyjne „Niemożliwe” podkreślają, że „takich efektów specjalnych” jeszcze nie widzieliśmy. To prawda. Sceny niszczącej wszystko na swojej drodze fali, walka pod wodą i na jej wierzchu ludzi robią piorunujące wrażenie. Dopiero dzięki filmowi Bayona zdajemy sobie sprawę z tego jak bezbronny jest człowiek w zderzeniu z prawami natury. Temat tsunami dotknął w swoim filmie „Medium” Clint Eastwood, który również pokazał w ciągu kilku minut koszmar jaki dotknął setki tysięcy ludzi w 2004 roku. Na szczęście Juan Antonio Bayona nie jest hollywoodzkim rzemieślnikiem i nie skupia się wyłącznie na efektach specjalnych. Hiszpańskiego twórcę bardziej od cieszącej oko walki człowieka z żywiołem skupia się na uczuciach tych co przetrwali. Reżyser pokazuje więc ich ból wewnętrzny, poczucie straty, bezgraniczną miłość oraz otwarcie ich skrawków duszy, o których nie mieli pojęcia. I nawet jeżeli twórcy stosują czasami wytarte klisze kina katastroficznego to nie możemy zapominać, że opowiadają prawdziwą historię. Rozłąka rodzinna w zderzeniu z katastrofą zawsze musi ocierać się o patos. W tym filmie jest go jednak zaskakująco niewiele.

Z pewnością jest to zasługa piorunującej roli Naomi Watts nominowanej za rolę do Złotego Globu i Oscara. Stworzony przez nią portret matki, która z bohaterki ratującej nieznane jej dziecko, zamienia się w umierającą na szpitalnym łóżku pokiereszowaną kobietę nawiązuje do najlepszych tradycji szkoły aktorskiej Lee Strasberga. Podobnie przekonująco wypada Ewan McGregor jako ojciec, dramatycznie próbujący odszukać w apokaliptycznie zniszczonym kraju swoją rodzinę. „Niemożliwe” to nie tylko wielki hołd złożony więzom rodzinnym, których nie przerywa nawet wielka fala, ale również cios w każdego, kto myśli, że zawsze panuje nad swoim losem. Bogaci turyści przekonali się o tym dobitnie w „raju”. A jak żyć po klęsce żywiołowej?

O tym opowiada serial HBO „Treme”. Niezwykła produkcja twórców „Prawa Ulicy”, przy której pracowała Agnieszka Holland przenikliwie pokazuje Nowy Orlean po huraganie Katrina. Serial w pewnym stopniu dopełnia film Bayona, bowiem pokazuje walkę z traumą po „małej apokalipsie”. W tym przypadku obserwujemy losy muzyków ze zdewastowanej przez huragan dzielnicy Treme. Jednak równie dobrze moglibyśmy obserwować mieszkańców Tajlandii po tsunami. Oni wszyscy jednakowo musieli przeżyć tę katastrofę.

„Treme” jest jednym z najambitniejszych seriali jakie powstały w ostatnich latach w amerykańskiej telewizji. Serial został wymyślony przez Davida Simona i Erica Overmyera, których fanom produkcji HBO nie trzeba nikomu przedstawiać. Z jednej strony te dwa nazwiska mogą zaskakiwać widza. Twórcy „Prawa Ulicy” ( The Wire), jednego z najdoskonalszych seriali policyjnych w historii telewizji, przedstawiają spokojną, wzruszającą, podobną klimatem do „Empire Falls” opowieść o ludziach próbujących odnaleźć się w apokaliptycznej rzeczywistości Nowego Orleanu? Twórcy mieli okazję w pięciu sezonach serialu pokazać swój wielowarstwowy talent. W „Treme” rozlewają go na nowe pola. Nie przez przypadek zarówno pilot jak i ostatni odcinek pierwszego sezonu ich nowej produkcji wyreżyserowała Agnieszka Holland, która pracowała z notabene przy „The Wire”.

Scenariusz napisał David Simon, z którym pracowałam przy "Prawie ulicy", czyli jednym z najcenniejszych światowych produktów telewizyjnych. To moim zdaniem coś zbliżonego do wielkiej powieści amerykańskiej.

mówiła w jednym z wywiadów polska reżyserka. Holland dowiodła jednocześnie, że potrafi w fantastyczny sposób odnaleźć się nie tylko w kinie europejskim, ale również w specyficznym klimacie murzyńskiej społeczności nowego Orleanu. Dzielnica Treme została w 2005 roku totalnie zdewastowana przez huragan Katrina. Wśród mieszkańców dzielnicy było wielu muzyków, którzy po katastrofie próbują na nowo ułożyć sobie życie. „Treme” to nie tylko opowieść o kilku rodzinach, które próbują się odnaleźć w mieście przypominającym w dużej części widmo. Serial oddaje również hołd samemu miastu, które swoją architekturą różni się do dziś od większości amerykańskich metropolii. Specyfika Nowego Orleanu była niejednokrotnie przez kino eksploatowana. Pierwszy raz jednak miasto zostało przedstawione jako główny bohater filmowej opowieści. Posłużę się fragmentem recenzji Darka Kuźmy z Onet.pl bowiem doskonale wyraził on moje odczucia przy seansie pilota „Treme”. Zdaniem recenzenta historia pokazana w „Treme” jest onieśmielająca bo „twórcy nie bawią się w szersze ekspozycje oraz wprowadzenia, lecz wrzucają widza od razu w sam środek tego, co przez kolejne sezony będzie dawało mu panoramę wyjątkowego miasta; panoramę jakiej nie przedstawił jeszcze nigdy żaden serial telewizyjny.”. Trudno się z tym nie zgodzić. Dodam od siebie, że twórcom udało się też stworzyć niezwykłą panoramę osobowości bohaterów serialu. Nawet drugoplanowe postacie dalekie są od papierowej maniery niektórych telewizyjnych produkcji.

Serial jest realizowany na ulicach Nowego Orleanu, który nie zmienił się zasadniczo od 2005 roku. Postapokaliptyczny widok ulic miesza się z próbą przywrócenia przez mieszkańców odwiecznego klimatu miasta z jego kolorowymi festynami, ciągle granym na ulicach bluesem i jazzem. Już sama otwierająca film parada na tle getta stworzonego przez falę intryguje na tyle mocno, że możemy być pewni niezwykłej filmowej podróży. Agnieszka Holland doskonale w pilocie serialu porusza się między mitologią Nowego Orleany, magią tego miasta, a tym jak dziś wygląda. Z pozoru nudne losy przedstawianych rodzin tworzą już w pierwszym odcinku bardzo ciekawy obraz nowoorleańskiej społeczności.

Siłą serialu jest nie tylko znakomita obsada na czele z Johnem Goodmanem, Stevem Zahnem, Mellisą Leo czy znanymi z „The Wire” Clarkiem Petersem, czy Wendellem Piercem, ale również świetna ścieżka dźwiękowa, która była nominowana do Grammy). W „Treme” pojawiają się znane postacie nowoorleańskiej sceny muzycznej Kermit Ruffins, Dr. John, Steve Earle oraz sam Elvis Costello. Galapagos film zadbało też o smakowite wydanie DVD, które zadowoli fanów serialu.

Dlaczego zdecydowałem się nietypowo omówić obie pozycje w jednym tekście? NA DVD mniej więcej w tym samym czasie wychodzą dwie produkcje, które mają ze sobą wiele wspólnego. Daje nam to niepowtarzalna okazję na objęcie całego dramatu klęski żywiołowej. „Niemożliwe” pozwala nam śledzić los rodziny, która walczy o życie w czasie uderzenia tsunami, zaś „Treme” to obraz życia po tym jak fala opada. Okazuje się, że opad morderczej fali jest jedynie początkiem…

Łukasz Adamski