KIM NOWAK: tak prosta melodia pewnie gdzieś już była, trochę zaskoczyło nas, że właśnie w Sonic Youth

W czwartek portal interia.pl zarzucił zespołowi Kim Nowak plagiat. Chodziło o kompozycję „Mokry Pies”, która przypomina utwór „Incinerate” grupy Sonic Youth. Czy rzeczywiście doszło do zapożyczenia ? "Udowodnienie plagiatu byłoby trudne" – mówi Fisz z zespołu Kim Nowak.

Grupa Kim Nowak powstała w 2008 roku z inicjatywy braci Bartosza i Piotra Waglewskich oraz Michała Sobolewskiego. Nazwa zespołu bezpośrednio odnosi się do osoby amerykańskiej aktorki Kim Novak. W listopadzie 2012 roku zespół wydał płyte „Wilki”. To drufi studyjny album zespołu. Jednym z singli promujących tę płytę została kompozycja „Mokry Pies”, który we wkładce płyty opisany zostal następująco: słowa - Fisz, muzyka - Kim Nowak. Zespół gra alternatywnego rocka, inspirującego się min. amerykańską alternatywą. Nie brak nawiązań do Hendrixa, czy 13th Floor Elevators. Sam zespół wskazywał, że Sonic Youth to jedna z ich największych inspiracji.

Porównaj kompozycje i oceń:

Sonic Youth / Incinerate

KIM NOWAK / Morky Pies

W odpowiedzi na zarzut Fisz przesłał portalowi interia.pl oświadczenie na temat tej sytuacji.

Współczesna muzyka rozrywkowa, a przede wszystkim dość skostniała forma muzyki rockowej, to nieustające pasmo cytatów, sampli. Sami jesteśmy kolekcjonerami płyt, prowadzę audycję w Trójce 'Magiel Wagli' i nie słyszałem od dłuższego czasu nic nowatorskiego, nic, czego wcześniej już nie odkryłem, jeżeli chodzi o harmonie, wykorzystanie skali bluesowej. Nic nie bierze się z powietrza - nie byłoby Hendrixa bez Bo Didleya, zespołu Black Keys bez Hendrixa czy T Model Forda, zespołu Sonic Youth bez Velvet Underground czy Patti Smith.

Nie można odmówić muzykowi racji. Pierwsza płyta Led Zeppelin to wszak mocne zapożyczenia, podpierane coverami, jednak po latach okazała się klasykiem. Kluczowy w dorobku formacji kawałek „Stairway to Heaven” też miał kłopoty, a szczególnie niezapomniany wstęp do tego utworu.. Autorem tego gitarowego riffu jest muzyk grupy Spirit - Randy California, który zawsze miał żal do Zeppelinów, że nigdy nie miał okazji usłyszeć od nich „dziękuję”. Mało kto jednak pamięta te pierwowzory. Za to Sonic Youth nie należy jeszcze do zapomnianych kapel. Fish podaje dowody na autorską pracę zespołu, która wynika ze znajomości tradycji.

Płyta 'Wilk', moim zdaniem, posiada tak bardzo dziś pożądany pierwiastek autorski - gra Michała na gitarze, pisane przez mnie teksty czy produkcja Piotrka. Natomiast wpisuje się doskonale w trwający od lat dyskurs postmodernistyczny - na płycie cytujemy, poruszamy się wokół motywów znanych, pełnymi garściami czerpiemy z estetyki muzyki rockowej. Jeżeli chodzi o 'Mokrego psa', ten utwór miał wylecieć z płyty, uznaliśmy, że zupełnie nie pasuje do dość mrocznej estetyki blues rockowej. Jednak stało się inaczej, z czego osobiście się cieszę. Utwór oczywiście nawiązywał do prostych melodii zespołów, które uwielbiałem w latach 90 - Pixies, Dinosaur Jr, Smashing Pumpkins, czy właśnie Sonic Youth.”

Czy można zatem uniknąć zapożyczeń melodii, które gdzieś tam kołaczą się nieświadomie w głowie?

Przypuszczaliśmy, że tak prosta melodia pewnie gdzieś już była, trochę zaskoczyło nas, że właśnie w Sonic Youth (bardziej obstawiałem okolice New Order) i że aż tak podobny jest początkowy riff do naszego - podczas pracy nad płytą nie byliśmy tego świadomi. Osobiście myślę, że to dobrze wpisuje się w konwencję płyty. Melodie wokalne - to, co odgrywa tak ważną rolę w 'zapisie nutowym', który podlega ochronie, różnią się całkowicie, a sam riff różni się końcem, rozwiązaniem - udowodnienie plagiatu byłoby trudne, towarzyszą temu bardzo konkretne ustalenia prawne chociażby ilość taktów itp.

Nawet wielkie zespoły nie uniknęły tego typu wpadek. W roku 2008 słynny gitarzysta Joe Satriani oskarżył grupę Coldplay o plagiat. Oznajmił on, że utwór „ Viva La Vida” zawiera duże części jego utworu If I Could Fly pochodzącego z roku 2004. Ostatecznie w roku 2009 zawarto porozumienie pozasądowe. I choć wokalista grupy Coldplay Chris Martin utrzymywał, że melodia przypadkowo jest bardzo podobna, musiał zapłacić odszkodowanie. Po ugodowym załatwieniu pozasądowym Joe Satriani przeznaczył całą kwotę na cele charytatywne. ostatnio Coldplay musiał rozliczać się z cudzych zapożyczeń, w przeszłości zrobiła to Metallica. James Hetfield przyznał, że kawałek „Welcome Home (Sanitarium)” jest plagiatem. Numer jest zaskakująco podobny do „Rainbow Warrior” z repertuaru Bleak House.

Czy zatem „Mokry Pies” to plagiat? Ważne, że Fish nie zignorował sytuacji, tylko merytorycznie odpowiedział na zarzut. Choć jak to z tłumaczeniami bywa, nie są zawsze przekonujące.

Grzegorz Kasjaniuk