Ponad 20 mln widzów w samej Francji, kolejne miliony w 50 krajach. Skąd taki sukces skromnej komedii „Nietykalni”? Wydaje się, że to znak czasów. Potrzebujemy jak nigdy filmów o dobroci, miłości i poświęceniu. Ten film taki właśnie jest.

Sparaliżowany na skutek wypadku milioner Phillippe (François Cluzet) zatrudnia do pomocy i opieki młodego czarnoskórego chłopaka z przedmieścia Drissa ( Omar Sy). Zarówno milioner, który jest sparaliżowany od szyi w dół, jak i pochodzący z getta zakapturzony chłopak oczekują tego samego- akceptacji. Chodzi jednak nie tylko o akceptacja otoczenie, ale wewnętrzną akceptacje swojego losu, i pogodzenie się z przeznaczeniem. Francuskiemu arystokracie nie brak jest materialnych dóbr. Ma piękne samochody, willę i uznanie na słynnych paryskich salonach. Niestety nie może znieść wszechobecnego usłużnego traktowania go przez służbę. Gdy na jego drodze pojawia się nieokrzesany, drobny rzezimieszek, który jednym ciosem usuwa zastawiającego swoim drogim samochodem od tygodni podjazd do domu milionera, Phillippe bez mrugnięcia okiem proponuje mu pracę. Drissy zostaje właśnie wypędzony z domu przez swoją matkę, i szuka sposobu jak pomóc wielodzietnej rodzinie mieszkającej w podparyskich slumsach. W tym celu decyduje się na tytaniczną pracę „obsługi” sparaliżowanego mężczyzny. Robi to jednak w inny sposób niż dotychczasowi terapeuci Phillippa, wprowadzając milionera w swój świat.

Tak mogłaby się zaczynać slapstickowa komedia z Adamem Sandlerem albo Chris Rockiem, w której mielibyśmy dowcipy o puszczaniu bąków w operze, albo nieumiejętności jedzenia przez chłopaka z getta wykwintnych dań „burżuja”. Z pewnością dostalibyśmy również wątek pałacowej intrygi uknutej przez nienawidzącej „murzyńskiego kopciuszka” prawej ręki milionera. Następne twórcy zaserwowaliby nam kłótnie bohaterów na tle różnic pochodzenia, i w końcu ich zjednoczenie pod dramatycznym końcu filmu. Na szczęście „Nietykalni” nie jest komedią hollywoodzką. Humor francuskiego filmu przypomina nam ten znany z „Amelii”, a nie z „Mr. Deeds”. Ba, optymizm Drissa jest równie zaraźliwy, jak ten płynący z pięknej twarzy bohaterki filmu Jean Pierre- Jeuneta.

Scenariusz filmu Oliviera Nakache i Erica Toledano jest oparty na prawdziwej historii. Postacie, które zainspirowały twórców pojawiają się nawet na napisach końcowych filmu. Scenarzyści aby podkręcić kontrast zdecydowali się jedynie zmienić terapeutę, który w rzeczywistości jest Arabem, na Murzyna. Nie ma to większego znaczenia dla Francuzów, bowiem chodziło o pokazanie przyjaźni białego Francuza z imigrantem. „Nietykalni” bardzo szybko zostali zresztą wykorzystani do walki politycznej. Jean-Maire Le Pen, były przewodniczący antyimigranckiego Frontu Narodowego, uznał, że film jest przenośnią stanu obecnej Francji, gdzie chory biały człowiek jest pchany na wózku przez czarnoskórego imigranta. Lewica natomiast dopatrzyła się…uprzedzeń rasowych. Zapewne poprawniej by było, gdyby to „białas” pchał wózek Afro-Franzuza. Można się we francuskiej komedii doszukiwać wielu podtekstów. Dziś krytycy filmowi oczekują wielopiętrowych opowieści, które relatywizowałyby rzeczywistość. „Nietykalni” są prości w przekazie.

Jest to przede wszystkim to ciepła opowieść o przyjaźni, poświęceniu i dobru. Oczywiście pokazuje ona znak czasów. Kiedyś takich filmów powstawało setki, i wiele z nich zostało niezauważonych. Dziś zwracamy uwagę na każdy przejaw pozytywnego przekazu w kinie. Dlatego Amerykanie nagrodzili Oscarem cudowną bajkę „Slumdog”, i dlatego spektakularny sukces na świecie odnieśli „Nietykalni”. A to nie koniec promocji historii o czystym, momentami chrystusowym, dobru. W USA już powstaje remake filmu z Collinem Firthem i Chrisem Tuckerem. Miejmy nadzieję, że Hollywood zachowa ducha francuskiego arydziełka komediowego. Warto by optymizm zaraził zblazowaną w ostatnich latach Amerykę.

Łukasz Adamski

„Nietykalni”, reż. Olivier Nakache, Eric Toledano. Wyst: François Cluzet , Omar Sy. prod. Francja, 112 min. Dystr: Gutek Film