ERAZM CIOŁEK nie żyje. Odszedł jeden z najbardziej znanych polskich fotografików

Dziś przed południem w jednym z warszawskich szpitali zmarł Erazm Ciołek, fotoreporter, świadek najważniejszych wydarzeń związanych z "Solidarnością". Przez kilkanaście ostatnich tygodni walczył z chorobą.

Oto jego sylwetka ze strony Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich.

Erazm Ciołek – ur. w 1937 r. w Łodzi. Fotoreporter - dziennikarz, artysta fotografik. Od 1970r. członek Związku Autorów i Kompozytorów Scenicznych (Zaiks), od 1972r. członek Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich (SDP), od 1993r. członek Związku Polskich Artystów Fotografików (ZPAF). W latach 1965–1970 pracował w Polskiej Agencji Prasowej (PAP) i Centralnej Agencji Fotograficznej (CAF), 1971–1973 w redakcji tygodnika „Polityka”.

Od 1970 r. związał się ze środowiskiem artystów plastyków. W okresie 1980–1992 był jednym z czołowych fotoreporterów rejestrujących ważne przemiany polityczne i społeczne w Polsce. W latach 1980–1988 pracował w Zespole ds. Kultury „Solidarności” Regionu Mazowsze, 1980–1988 był jednym z twórców serwisu fotograficznego Niezależnej Oficyny Wydawniczej „NOW-a”, a 1984–1989 członkiem redakcji podziemnego „Przeglądu Wiadomości Agencyjnych” (PWA), współpracownik podziemnego pisma „KOS”.

W 1989 r. organizował dział fotograficzny „Gazety Wyborczej”, w latach 1990–1991 pracował w tygodniku „Spotkania”, a 1991–1992 w tygodniku „Nowy Świat”. W latach 1980–1992 poświęcił się całkowicie rejestracji działań „Solidarności”, był fotografem i uczestnikiem walki ludzi „Solidarności” w Polsce.

Był jednym z nielicznych, którzy nie ulękli się represji i fotografowali rzeczywistość tamtych lat. Zdobył zaufanie „Solidarności” i uczestniczył, często jako jedyny fotograf, w spotkaniach tworzącej się państwowości. Mianowany przez ks. Jerzego Popiełuszkę jego osobistym fotografem, uczestniczył w religijnym i społecznym życiu parafii św. Stanisława Kostki w Warszawie.

Podczas obrad Okrągłego Stołu był fotoreporterem z ramienia Komitetu Obywatelskiego przy Lechu Wałęsie. Przed wyborami do Parlamentu 4 czerwca 1989 r. wykonał słynną serię zdjęć do plakatów wyborczych kandydatów z ramienia „Solidarności” przy boku Lecha Wałęsy.

Był aktywny w ruchu kultury niezależnej, nielegalnych wystawach plastycznych i prasie podziemnej, fotografował liczne spotkania, koncerty i wystawy niezależnych twórców. Te ważne „napłotne” dzieła informowały i podtrzymywały ludzi na duchu i dawały nadzieję na wolność.

Był pierwszym w Polsce fotografem pokazującym ponury świat narkomanów. Mieszkał z nimi przez miesiąc w 1981 r. W listopadzie 1981 r. pokazał w Warszawie, wbrew intencjom władz, wystawę „Narkomani”, zwracając uwagę na istnienie tego zjawiska w Polsce Ludowej.

ALBUMY:

1981 – album Stop kontrola, Stocznia Gdańska, sierpień 1980, (wydany przez Komitet Wydawniczy NSZZ „Solidarność” Region Mazowsze), zawierający 112 zdjęć ze strajku w Stoczni Gdańskiej (w pierwszych dniach stanu wojennego większość nakładu została zarekwirowana przez milicję).

1990 – album Polska. Sierpień 1980–sierpień 1989,(wydany przez wydawnictwo „Editions Spotkania”), zawierający 360 zdjęć Erazma Ciołka.

2007 – album Kuba Fidela Castro, (wydawnictwo „Rytm”) będący fotograficznym opisem państwa pod rządami dyktatora.

2010 – album Solidarność, sierpień1980 –sierpień 1989, (wydawnictwo IPN), 245 zdjęć Erazma Ciołka z wydarzeń lat 80-tych.

po 1992 – Erazm Ciołek wykonał zdjęcia do kilkunastu albumów czołowych polskich artystów plastyków.

1992 – 66 zdjęć autorstwa Erazma Ciołka znalazło się w książce Aleksandra Wojciechowskiego (szefa Komitetu Kultury Niezależnej), Czas smutku, czas nadziei na temat twórczości i świadomości środowiska artystów plastyków w latach osiemdziesiątych.

NAJWAŻNIEJSZE WYSTAWY:

1960–Fotografia ( Klub Krzywego Koła, Warszawa)

1962–Ruiny czasu – zdjęcia z Grecji, Egiptu i Libanu, (galeria MSZ, ul.Fosal, Warszawa)

1964–Forma (salon Państwowego Instytutu Wydawniczego, ul Foksal, Warszawa)

1969–M.Mathieu i Ch.Aznavour (Klub Międzynarodowej Książki i Prasy, Warszawa)

1975–Artyści plastycy w fotografii (Galeria Rzeźby, Warszawa i Hanower)

1980–Stocznia Gdańska.Sierpień’80 (m.in. Warszawa, Płock, Legnica, Sztokholm, Belgrad, Londyn)

1981–Nepal (Galeria Rzeźby, Warszawa)

1981–Narkomani (Klub Międzynarodowej Książki i Prasy, Warszawa, Gdańsk, Kraków)

1982–Pogrzeb Grzesia Przemyka (w 12 miastach w Polsce, przede wszystkim na terenie parafii kościelnych)

1990–Solidarność. Sierpień 1980 – maj 1989 (kościół przy ul. Żytniej w Warszawie i w 7 miastach w RFN oraz w Londynie, Sofii i Bratysławie)

1990–Nikaragua (BWA, pl. Konstytucji, Warszawa)

1995–Od Stoczni Gdańskiej do upadku Muru Berlińskiego (Instytut Polski, Dusseldorf)

1995–Artyści Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie (Akademia Sztuk Pięknych, Warszawa)

2001–Rysunki (Galeria Krytyków „Pokaz”, ul. Krakowskie Przedmieście, Warszawa, pierwsza wystawa rysunków Erazma Ciołka)

2005–wystawa zdjęć z lat osiemdziesiątych z okazji 25-lecia NSZZ „Solidarność” (pokazana w 48 ambasadach RP)

2005–wystawa z okazji 25-lecia NSZZ „Solidarność” ze szczególnym uwzględnieniem zdjęć Erazma Ciołka (Muzeum Narodowe, Warszawa)

2009–wystawy z okazji 30. rocznicy upadku PRL (8 dużych wystaw zbiorowych w Polsce, w których udział zdjęć Erazma Ciołka był znaczący)

2010–Sierpień Solidarności w 30. rocznicę utworzenia NSZZ „Solidarność” (Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski, Warszawa)

NAJWAŻNIEJSZE NAGRODY:

1984 – nagroda Komitetu Kultury Niezależnej „Solidarności”

1987 – nagroda Dziennikarzy Niezależnych SDP za całokształt twórczości

1993 – nagroda honorowa XVIII zjazdu Związku Polskich Artystów Plastyków

1995 – nagroda rektorska Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie

2004 – medal stulecia Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie

2005 – medal od Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” z okazji 25-lecia

2006 – Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski za aktywną działalność w latach osiemdziesiątych

2007 – „Laur SDP 2007” , najwyższe odznaczenie Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich po raz pierwszy nadane fotoreporterowi

2011 – Złoty medal Zasłużony Kulturze Gloria Artis.

Zdjęcia Erazma Ciołka znajdują się w największych zbiorach dokumentujących historię świata - w Instytucie Hoovera w USA. Instytut został założony 90 lat temu na Stanford University w San Francisco. Jest on największą prywatną placówką historyczną w świecie. Ma bardzo bogate archiwa związane z I i II wojną światową, historią powojenną, a wręcz unikatowe, jeśli chodzi o Europę Środkowo-Wschodnią.

cis/wuj/sdp.pl