Niemcy w końcu zwrócą nam obraz Guardiego "Schody Pałacowe"

Minister spraw zagranicznych Radosław Sikorski odbierze w poniedziałek w Berlinie z rąk ministra spraw zagranicznych Niemiec Franka-Waltera Steinmeiera wywieziony podczas drugiej wojny światowej z Muzeum Narodowego w Warszawie obraz „Schody pałacowe” Francesco Guardiego.

MSZ poinformowało, że w przekazaniu obrazu będzie uczestniczył również sekretarz stanu
w Ministerstwie Nauki, Badań Naukowych i Sztuki Badenii-Wirtembergii Juergen Walter.

Dzięki
zaangażowaniu ministrów Radosława Sikorskiego i Franka-Waltera Steinmeiera strona niemiecka podjęła
decyzję o zwrocie Polsce obrazu

— napisano w komunikacie MSZ.

O zwrot obrazu od lat starało się także Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. W 2010 roku
Departament Dziedzictwa Kulturowego w resorcie kultury przygotował wniosek restytucyjny, który
złożono za pośrednictwem Muzeum Narodowego w Warszawie - przedwojennego właściciela obrazu.

Obraz Francesco Guardiego od 1949 r. wymieniany był w kolejnych publikacjach prezentujących dobra
kultury wywiezione z Polski w latach 1939-45. Zarejestrowany został też w bazie danych obiektów
utraconych w wyniku II wojny światowej prowadzonej przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa
 Narodowego.

Obraz przedstawia schody prowadzące do Pałacu Dożów w Wenecji, którego detale architektoniczne
Guardi uchwycił ze szczegółami. Po schodach wspinają się tragarze, a w cieniu arkad weneckiego
pałacu stoją panowie w wytwornych strojach. Obraz olejny ma wymiary 32,8 na 25,8 cm.

Guardi tworzył w XVIII w. Był przedstawicielem nurtu rokokowego, malował architekturę i pejzaże
Wenecji. Wraz z bratem Gian Antonio Guardim wykonywał weduty - rozległe panoramy miejskie.

Dzieło „Schody pałacowe” zostało kupione 13 marca 1925 r. przez Muzeum Narodowe w Warszawie od
kolekcjonera Leona Kranca. Do wybuchu II wojny światowej dzieło było eksponowane w budynku Muzeum
przy ul. Podwale 15 w Warszawie.

Latem 1939 r., w obliczu zbliżającej się wojny, obraz umieszczono w piwnicy muzeum. Wkrótce po
zajęciu Warszawy przez wojska niemieckie rozpoczęło się systematyczne rekwirowanie i wywóz dóbr
kultury. Na przełomie listopada i grudnia 1939 r. obraz Guardiego przewieziony został do składnicy
Urzędu Specjalnego Pełnomocnika ds. Zabezpieczania Sztuki i Dóbr Kultury mieszczącej się w
Bibliotece Jagiellońskiej w Krakowie, a stamtąd został przeniesiony w 1943 r. do siedziby Hansa
Franka na Wawelu. Rok później podczas ewakuacji Urzędu Generalnego Gubernatora przewieziono go wraz
z najcenniejszymi dziełami, m.in. nadal zaginionym „Portretem Młodzieńca” Rafaela oraz „Damą z
Gronostajem” Leonarda da Vinci, do zamku hrabiego Manfreda v. Richthofena w Sichowie na Dolnym
 Śląsku.

Od tego czasu losy obrazu pozostawały dla strony polskiej nieznane. Na podstawie dokumentów
odnalezionych w niemieckich archiwach ustalono, że 24 grudnia 1945 r. obraz przekazano do składnicy
dóbr kultury w Wiesbaden, a następnie do Central Collecting Point w Monachium. Płótno, zamiast
wrócić do swojego prawowitego właściciela, trafiło na Uniwersytet w Heidelbergu jako obiekt o
nieznanym pochodzeniu. W 1980 r. „Schody pałacowe” przekazano jako depozyt do Kurpfalzische Museum
w Heidelbergu, a następnie do Staatsgalerie w Stuttgarcie, gdzie znajdował się do chwili obecnej.