Chcieli zamknąć nową kłódką rozkradany Fort VII w Toruniu, ale obrzucano ich petardami! "Sytuacja jest oburzająca"

„W stronę osób próbujących zabezpieczyć Fort VII w Toruniu poleciały petardy hukowe” – dowiedziała się PAP od policji. Wczoraj Polska Agencja Prasowa podała, że zabytkowy obiekt, w którym w latach 1939-1940 było hitlerowskie więzienie, jest rozkradany i niszczony.

Wczoraj o godzinie 18.40 na numer alarmowy zadzwoniła osoba, która według zgłoszenia miała zamiar na prośbę administratora Fortu VII założyć nową kłódkę zabezpieczającą ten obiekt przed dostępem osób postronnych. Według niej ktoś miał rzucić w kierunku jej i jej towarzyszy petardy hukowe, a także okradać to miejsce

— powiedziała PAP rzeczniczka prasowa toruńskiej policji asp. Dominika Bocian.

Reporter PAP potwierdził u osób próbujących zabezpieczyć fort, że w istocie w ich stronę i w stronę ich samochodu poleciały petardy hukowe. Było ciemno, więc nie sposób było zidentyfikować sprawców.

Ponownie zniszczono zabezpieczenie Fortu VII

Patrol policji nie namierzył już na miejscu osób podejrzanych o ten czyn. Funkcjonariusze powiedzieli zgłaszającym, jakie mają możliwości prawne. Kłódka została założona, ale w dziś dziennikarz PAP był ponownie na miejscu i znów zabezpieczenie zostało zniszczone.

Reporter PAP – po sygnale od mieszkańców i przewodniczącego Rady Okręgu Wrzosy i JAR Marcina Łowickiego – był na miejscu 15 października po południu. Wszedł przez nikogo niepokojony przez niezabezpieczoną bramę. Na miejscu dwaj panowie proponowali mu oprowadzenie i wybranie sobie, czego tylko potrzebuje.

Tam są takie butle gazowe. My tego nie bierzemy, bierz śmiało. Tego się nabić nie da. Tam dalej są fajne metalowe rzeczy, ale trudno je wymontować, może tobie się uda

— mówili mężczyźni.

Spożywali alkohol i proponowali przyłączenie się.

Obiekt jest systematycznie rozkradany

Łowicki zgłosił reporterowi PAP, że obiekt jest systematycznie rozkradany i niszczony. Poinformował też służby konserwatorskie i straż miejską. Dziennikarz PAP na miejscu potwierdził zniszczenia i brak oryginalnych elementów zabytku.

O sprawę PAP zapytała w trakcie wczorajszej sesji Rady Miasta Torunia jej przewodniczącego Łukasza Walkusza.

Na skutek wcześniejszych decyzji samorządu część fortów została zbyta. Nie chcę oceniać tych decyzji, bo ja ich nie podejmowałem. Nasze władztwo, jeżeli chodzi o część fortów, jest dziś mocno ograniczone. To jest skandaliczna sytuacja, że w Forcie VII dzieje się to, co się dzieje. To przecież miejsce martyrologii wielu torunian

— powiedział Walkusz.

„Sytuacja jest oburzająca”

Wskazał, że już u poprzedniego prezydenta miasta jako radny interweniował m.in. w sprawie śmieci, które tam masowo się walały.

Zwrócę jednak uwagę prezydentowi i miejskiemu konserwatorowi zabytków, aby zastosowali te narzędzia, które mogą zastosować. Sytuacja jest oburzająca, dziękuję za ten sygnał i będę interweniował

— podkreślił Walkusz.

Prezydent Gulewski powiedział PAP, że fort jest w rękach prywatnych, a prywatny zasób jest „zawsze problematyczny”.

Nad tym problemem będzie intensywnie myślała nasza rada dziedzictwa i zespół forteczny, który w ramach niej działa. Osobiście zobowiążę służby konserwatorskie, aby nadzór nad tym miejscem sprawowały

— powiedział.

Zwrócił uwagę, że miasto ma w swoim zasobie m.in. Fort św. Jakuba, który „niestety także jest systematycznie rozkradany i szabrowany”. Zapewnił, że miasto w nieodległym czasie przedstawi swój plan na dalszą przyszłość Fortu św. Jakuba.

Wracając do Fortu VII, to możemy apelować do prywatnych właścicieli, aby takie miejsca były zabezpieczone, aby zabezpieczona była zabytkowa substancja. Poleciłem biuru miejskiego konserwatora zabytków kontakt z prywatnym właścicielem, ale nie dam panu redaktorowi gwarancji, że on zareaguje, a my nie mamy prawa np. ogrodzić tego terenu czy zamontować tam monitoringu

— wyjaśnił Gulewski.

Reprezentant właściciela odmówił komentarza

PAP udało się skontaktować z reprezentantem właściciela obiektu, ale ten odmówił oficjalnego komentarza.

W październiku 1939 r. Selbstschutz przy pomocy gestapo i żołnierzy Wehrmachtu dokonał w Toruniu wielkiej obławy na Polaków, nazwanej „akcją oczyszczającą”. Niemcy aresztowali 1200 osób, m.in. nauczycieli, urzędników, lekarzy, księży i harcerzy. W Forcie VII utworzyli prowizoryczny obóz dla internowanych.

Fort to element pruskiego systemu fortyfikacji z II połowy XIX w. Pierścień fortów do dziś znajduje się na obrzeżach miasta. W 1939 r. do Fortu VII trafili też więźniowie polityczni.

Do obozu internowania trafiali w kolejnych miesiącach kolejni internowani, m.in. z Torunia czy z pobliskiej Chełmży, ale też z Lipna, Rypina czy Brodnicy. Warunki przetrzymywania ludzi były fatalne.

Władzę nad aresztowanymi w Forcie VII sprawował początkowo Wehrmacht przy współudziale policji i Selbstschutzu. Równocześnie obok nadzoru wojskowego działała w obozie specjalna komisja składająca się z oficerów Einsatzkommando 16 (toruńską filią komanda kierował komisarz kryminalny Hans-Joachim Leyer), a później toruńskiego gestapo i przedstawicieli Selbstschutzu. Komisja przesłuchiwała wszystkich więźniów i orzekała o dalszym losie internowanych, decydując o ich zwolnieniu, wysłaniu do obozu koncentracyjnego lub likwidacji

— czytamy na portalu Torunskiecmentarze.pl.

Późniejszych rozstrzeliwań dokonywano w lesie k. Przysieku, a także na terenie leśnictwa Olek. Fort nie był miejscem egzekucji, a tzw. ściana śmierci była najprawdopodobniej strzelnicą.

W styczniu 1940 r. większość ocalałych więźniów Fortu VII, m.in. ks. Stefana Wincentego Frelichowskiego, wywieziono do obozów koncentracyjnych – przede wszystkim do Sachsenhausen, do gdańskiego Nowego Portu, a później bezpośrednio do Stutthofu. Obóz (teraz podległy gestapo) został przeniesiony do sąsiedniego Fortu VIII, a w lipcu 1940 r. ostatecznie zlikwidowany

— podaje portal Torunskiecmentarze.pl.

Znajdujący się niedaleko Szosy Okrężnej Fort VII jest na szlaku „Martyrologii narodu polskiego” i na czarnym szlaku „Fortecznym”.

tt/PAP