„Od protestu do wolności”. Muzeum "Pamięć i Tożsamość" w Toruniu przypomina prawdę o Solidarności i stanie wojennym

W 45. rocznicę powstania Solidarności oraz w kolejną rocznicę wprowadzenia stanu wojennego, Muzeum „Pamięć i Tożsamość” im. św. Jana Pawła II w Toruniu otwiera nową wystawę czasową „Od protestu do wolności — Toruń w historii Solidarności 1980–1989”. To opowieść o jednym z najważniejszych ruchów wolnościowych XX wieku, ale także świadectwo troski muzeum o zachowanie pamięci historycznej i przekazywanie jej kolejnym pokoleniom.

Pamięć, która zobowiązuje

Rok 2025 to czas wyjątkowej rocznicy – cztery i pół dekady od momentu, gdy w sierpniu 1980 roku robotnicze protesty z Wybrzeża zapoczątkowały narodziny Solidarności. Był to pierwszy w państwie bloku wschodniego niezależny związek zawodowy, który zakorzenił się w wartościach wolności, godności osoby ludzkiej i demokracji. Ten ruch społeczny zmienił bieg historii nie tylko w Polsce, ale i w całej Europie Środkowo-Wschodniej.

W tak symbolicznym czasie, w rocznicę ogłoszenia stanu wojennego — 13 grudnia — toruńskie muzeum oddaje głos świadkom tamtych wydarzeń. Tym, którzy nie przestali wierzyć i którzy pokazali, że siła wspólnoty może pokonać nawet najbardziej opresyjny system.

Historia ogólnopolska i lokalna – splecione w jedno

Wystawa „Od protestu do wolności — Toruń w historii Solidarności 1980–1989” została zbudowana na dwóch komplementarnych wymiarach: ogólnopolskim i regionalnym. W pierwszym z nich prezentowana jest mapa Polski z zaznaczonymi miastami kluczowymi dla działalności „Solidarności”, co stanowi tło dla zrozumienia dynamiki wydarzeń w skali kraju.

Drugą perspektywę stanowi Toruń i Grudziądz, gdzie również dojrzewał duch solidarnościowego sprzeciwu. W sierpniu 1980 roku w Zakładach Urządzeń Okrętowych „Towimor” wybuchł największy strajk w regionie. Robotnicy stworzyli własny komitet strajkowy, uchwalili 28 postulatów i powołali straż zakładową. Ich żądania obejmowały nie tylko kwestie ekonomiczne, lecz również wolność słowa i uczciwość życia publicznego. Niedługo później podobny protest rozpoczął się w „Warmie” w Grudziądzu.

Wystawa prowadzi zwiedzającego przez lata 1980–1989 – od narodzin nadziei, przez traumę stanu wojennego, po drogę ku wolnym wyborom.

Unikatowe fotografie, dokumenty i pamiątki

Ekspozycja została zbudowana na bazie bogatego, autentycznego materiału historycznego. Zwiedzający zobaczą m.in.:

• fotografie Lecha Różańskiego przedstawiające obchody pierwszej rocznicy strajków sierpniowych TOWIMOR,

• przypinki, opaski oraz dokumenty związkowe,

• legitymacje członków „Solidarności” z Torunia i Grudziądza,

• prasę podziemną i wydawnictwa solidarnościowe z regionu i z całej Polski,

• egzemplarz Dziennika Ustaw o wprowadzeniu stanu wojennego,

• prywatne pamiątki działaczy przekazane muzeum m.in. przez Lecha Różańskiego i Stanisława Wajsgerbera.

To nie tylko zbiór przedmiotów – to zapis ludzkich historii, emocji i odwagi.

Muzeum, które strzeże pamięci

Muzeum „Pamięć i Tożsamość” im. św. Jana Pawła II konsekwentnie realizuje misję pielęgnowania polskiej pamięci historycznej. Najnowsza wystawa ma nie tylko przypomnieć, czym była Solidarność, ale także pokazać, że wielkie zmiany są efektem działania tysięcy zwykłych ludzi – robotników, studentów, prawników, drukarzy i anonimowych bohaterów codzienności.

Ich wysiłek i determinacja pozostają fundamentem polskiej wolności.

Wystawa, która porusza i uczy

„Od protestu do wolności” to opowieść o ludziach i wartościach. O odwadze tam, gdzie się jej nie spodziewano, i o jedności, która potrafiła przełamać strach. To także przypomnienie, że historia Torunia i Grudziądza jest integralną częścią wielkiej, ogólnopolskiej drogi do wolności.

Ekspozycja będzie dostępna od 13 grudnia 2025 roku.

To zaproszenie, by wejść w świat historycznych świadectw i zobaczyć, jak rodziła się polska wolność — od protestu, poprzez stan wojenny, aż do zwycięstwa ducha solidarności. Osoby zainteresowane najnowszą historią Polski nie mogą przegapić tej ekspozycji.

Bilety dostępne na stronie: TUTAJ