Ruszają matury! Na początek egzamin z języka polskiego na poziomie podstawowym. Jakie przedmioty najpopularniejsze przy wyborze?

Dziś pierwszy dzień matur! Przystąpi do nich około 275 tys. tegorocznych absolwentów liceów ogólnokształcących, techników i szkół branżowych II stopnia.

Pierwszy dzień matur

Matury rozpoczną się pisemnym egzaminem z języka polskiego na poziomie podstawowym.

Chęć przystąpienia do matury w tym roku – jak w latach ubiegłych – zadeklarowali też abiturienci z wcześniejszych roczników. Wśród nich będą osoby, które wcześniej nie przystąpiły do egzaminów, oraz osoby, które zdecydowały się przystąpić do egzaminu bądź egzaminów niezdanych w ubiegłych latach lub przystąpić do egzaminu z nowego przedmiotu albo przystąpić do zdawanego wcześniej egzaminu, aby poprawić jego wynik.

Chęć przystąpienia do egzaminów maturalnych zadeklarowało także 706 abiturientów-obywateli Ukrainy, którzy przybyli do Polski po 24 lutego 2022 r., po ataku Rosji na Ukrainę.

Tegoroczni absolwenci są pierwszym rocznikiem maturzystów, który będzie zdawać egzaminy ponownie na podstawie wymagań określonych w podstawie programowej, a nie na podstawie wymagań egzaminacyjnych, które wprowadzono w związku z pandemią COVID-19. Obecnie obowiązująca podstawa to tzw. odchudzona podstawa, w której treści nauczania uszczuplono o 20 proc.

Od tego roku maturzyści chorujący przewlekle, np. na cukrzycę, będą mogli wnieść na salę urządzenie elektroniczne służące do monitorowania stanu zdrowia.

Maturzysta musi przystąpić do trzech obowiązkowych pisemnych egzaminów na poziomie podstawowym: z języka polskiego, z matematyki i z języka obcego. Abiturienci ze szkół lub klas z językiem nauczania mniejszości narodowych obowiązkowy mają jeszcze egzamin pisemny z języka ojczystego na poziomie podstawowym.

Wszyscy tegoroczni abiturienci muszą też przystępować do dwóch egzaminów ustnych: z języka polskiego i z języka obcego. Maturzyści ze szkół dla mniejszości narodowych muszą przystąpić jeszcze do egzaminu ustnego z języka ojczystego.

Maturzyści muszą też przystąpić obowiązkowo do jednego pisemnego egzaminu na poziomie rozszerzonym (w przypadku języka obcego nowożytnego na poziomie rozszerzonym lub dwujęzycznym), czyli do egzaminu z tzw. przedmiotu dodatkowego lub do wyboru. Chętni mogą przystąpić maksymalnie jeszcze do pięciu egzaminów na poziomie rozszerzonym.

Wśród przedmiotów do wyboru są: biologia, chemia, filozofia, fizyka, geografia, historia, historia sztuki, historia muzyki, informatyka, język łaciński i kultura antyczna, wiedza o społeczeństwie, języki mniejszości narodowych i etnicznych, język regionalny, a także matematyka, język polski i języki obce nowożytne. Egzaminy z przedmiotu do wyboru zdawane są na poziomie rozszerzonym. Dlatego do tej grupy zaliczane są także – na tym poziomie – przedmioty, które są obowiązkowe na poziomie podstawowym.

Absolwenci czteroletniego technikum i absolwenci branżowej szkoły II stopnia nie mają obowiązku przystąpienia do egzaminu z jednego przedmiotu dodatkowego na poziomie rozszerzonym, jeżeli spełnili wszystkie warunki niezbędne do uzyskania dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe albo dyplomu zawodowego w zawodzie nauczanym na poziomie technika. Z danych Centralnej Komisji Egzaminacyjnej (CKE) na 17 kwietnia br. wynika, że na taki krok zdecydowało się 3,1 proc. maturzystów.

Czas trwania egzaminów pisemnych zależy od przedmiotu, który maturzysta zdaje i od poziomu egzaminu. Na przykład egzamin z języka polskiego na poziomie podstawowym trwa 240 minut, na poziomie rozszerzonym – 210 minut, a egzamin z matematyki na obu poziomach trwa 180 minut.

Pisemna sesja egzaminacyjna rozpocznie się 5 maja i potrwa do 22 maja. Egzaminy pisemne będą się rozpoczynały o godz. 9.00 i 14.00 zgodnie z harmonogramem przygotowanym przez CKE.

Sesja egzaminów ustnych przeprowadzona zostanie w dniach 9-24 maja. Egzaminy ustne będą przeprowadzane według harmonogramów ustalonych przez przewodniczących zespołów egzaminacyjnych w szkołach.

Aby zdać maturę, abiturient musi uzyskać minimum 30 proc. punktów z egzaminów obowiązkowych. W przypadku przedmiotu do wyboru nie ma progu zaliczeniowego, wynik z egzaminu służy tylko przy rekrutacji na studia.

Abiturienci, którzy nie przystąpią z przyczyn losowych lub zdrowotnych do egzaminów w sesji majowej, mogą zdawać je w sesji dodatkowej w czerwcu. Jej termin wyznaczono na 3-17 czerwca: sesja egzaminów pisemnych potrwa od 3 do 17 czerwca, a sesja egzaminów ustnych od 9 do 11 czerwca.

Prace maturzystów sprawdzą egzaminatorzy. Centralna Komisja Egzaminacyjna wyniki tegorocznych matur ogłosi 8 lipca. Tego też dnia maturzyści poznają swoje indywidualne wyniki i otrzymają świadectwa maturalne.

Maturzysta, który zakwestionuje uzyskany przez siebie wynik, może się odwołać. Procedura jest kilkustopniowa.

Każdy maturzysta może wystąpić do właściwej terytorialne okręgowej komisji egzaminacyjnej (OKE) o wgląd do swojej ocenionej pracy. Może wykonać zdjęcie arkusza egzaminacyjnego. Jeśli ma zastrzeżenia do oceny, może wystąpić o weryfikację do dyrektora okręgowej komisji egzaminacyjnej. Dyrektor OKE – po rozpatrzeniu wniosku – może ocenę zmienić lub podtrzymać dotychczasową.

Maturzysta, który nadal będzie kwestionował wynik, może się odwołać do Kolegium Arbitrażu Egzaminacyjnego przy Centralnej Komisji Egzaminacyjnej. Wniosek taki należy złożyć w siedem dni od otrzymania informacji z OKE o wyniku weryfikacji sumy punktów. Wniosek może dotyczyć tylko oceny zadań, które nie zostały pozytywnie zweryfikowane w OKE. Choć formalnie wniosek kierowany jest do dyrektora Centralnej Komisji Egzaminacyjnej, należy złożyć go w macierzystej okręgowej komisji egzaminacyjnej.

Wniosek jest ponownie rozpatrywany przez OKE. Dyrektor OKE może uznać całe odwołanie, tylko część lub nie uznać go wcale. Odpowiedzi, których nie uzna, przekazuje do Centralnej Komisji Egzaminacyjnej. Dyrektor CKE kieruje je do Kolegium Arbitrażu Egzaminacyjnego. W skład kolegium wchodzą doświadczeni egzaminatorzy i eksperci z określonej dziedziny nauki.

Maturzysta, który nie zda jednego obowiązkowego egzaminu, ma prawo do poprawki. Sesja egzaminów poprawkowych odbędzie się 19-20 sierpnia. Abiturient, który nie zda więcej niż jednego egzaminu, może poprawiać je dopiero za rok. Tak samo maturzysta, któremu unieważniono egzamin, np. za ściąganie.

Sesje pisemne i ustne

Sesja maturalnych egzaminów pisemnych potrwa od 5 do 22 maja. Ich terminy z poszczególnych przedmiotów wyznaczyła Centralna Komisja Egzaminacyjna. Sesja egzaminów ustnych potrwa do 9 do 24 maja. Ich terminy każda szkoła ustala we własnym zakresie.

Egzaminy pisemne będą rozpoczynać się o godzinie 9.00 i 14.00.

Majowa, główna sesja egzaminów maturalnych, rozpocznie się w poniedziałek 5 maja rano egzaminem z języka polskiego na poziomie podstawowym. Tego dnia nie będzie żadnego egzaminu po południu.

6 maja rano będzie egzamin z matematyki na poziomie podstawowym, a po południu odbędą się egzaminy z języka kaszubskiego, z języka łemkowskiego oraz z języka łacińskiego i kultury antycznej. 7 maja rano przeprowadzone będą egzaminy z języków obcych na poziomie podstawowym: angielskiego, francuskiego, hiszpańskiego, niemieckiego, rosyjskiego i włoskiego; po południu będzie egzamin z matematyki w języku obcym zdawany przez absolwentów szkół lub oddziałów dwujęzycznych (rozpocznie się o 14.00) oraz egzamin z geografii w języku obcym zdawany przez absolwentów szkół lub oddziałów dwujęzycznych (rozpocznie się o 15.35).

Na 8 maja rano zaplanowano egzaminy z języka angielskiego na poziomach rozszerzonym i dwujęzycznym, po południu - egzamin z historii muzyki. 9 maja rano będzie egzamin z biologii, a po południu z filozofii.

12 maja rano odbędzie się egzamin z matematyki na poziomie rozszerzonym, a po południu egzaminy z języka rosyjskiego na poziomach rozszerzonym i dwujęzycznym. 13 maja rano przeprowadzony zostanie egzamin z wiedzy o społeczeństwie, a po południu - egzaminy z języka niemieckiego na poziomach rozszerzonym i dwujęzycznym. 14 maja rano to termin egzaminu z informatyki, a po południu - z historii sztuki. 15 maja rano odbędzie się egzamin z geografii, po południu - egzaminy z języków mniejszości narodowych zdawane na poziomie podstawowym. 16 maja rano będzie egzamin z chemii, po południu - egzaminy z języków mniejszości narodowych na poziomie rozszerzonym.

19 maja rano przeprowadzony zostanie egzamin z historii, po południu - egzaminy z języka francuskiego na poziomach rozszerzonym i dwujęzycznym. 20 maja rano odbędzie się egzamin z fizyki, po południu - egzaminy z języka hiszpańskiego na poziomach rozszerzonym i dwujęzycznym. 21 maja rano będzie egzamin z języka polskiego na poziomie rozszerzonym, po południu będą egzaminy z języka włoskiego na poziomach rozszerzonym i dwujęzycznym. 22 maja przeprowadzone będą egzaminy w językach obcych przez absolwentów szkół i oddziałów dwujęzycznych (9.00 - egzamin z chemii, 10.35 - egzamin z fizyki, 12.10 - egzamin z biologii, 13.45 - egzamin z historii).

Egzaminy ustne przeprowadzane będą według harmonogramów ustalanych przez przewodniczących zespołów egzaminacyjnych w szkołach.

Dodatkowa sesja maturalna dla maturzystów, którzy z przyczyn zdrowotnych lub losowych nie przystąpią do egzaminów w terminie głównym, zaplanowana została w dniach 3-17 czerwca: sesja egzaminów pisemnych – 3-17 czerwca, sesja egzaminów ustnych – 9-11 czerwca.

Wyniki matur Centralna Komisja Egzaminacyjna ogłosi 8 lipca. Tego samego dnia rano swoje indywidualne wyniki poznają też maturzyści i otrzymają świadectwa maturalne.

Sesja egzaminów poprawkowych odbędzie się 19 i 20 sierpnia: 19 sierpnia będą poprawkowe egzaminy pisemne, a 20 sierpnia poprawkowe egzaminy ustne.

Angielski, matematyka i geografia

Język angielski to najczęściej wybierany przez maturzystów, tegorocznych absolwentów szkół ponadpodstawowych, przedmiot zdawany na poziomie rozszerzonym. Na drugim miejscu jest matematyka, a na trzecim geografia – wynika z danych Centralnej Komisji Egzaminacyjnej.

Każdy maturzysta musi obowiązkowo przystąpić do trzech egzaminów pisemnych na poziomie podstawowym: z języka polskiego, matematyki i języka obcego nowożytnego. Obowiązkowe są też dwa egzaminy ustne: z polskiego i z języka obcego. Abiturienci szkół lub klas z językiem nauczania mniejszości narodowych muszą dodatkowo przystąpić do egzaminu pisemnego i egzaminu ustnego z tego języka.

Maturzyści muszą też przystąpić obowiązkowo do jednego pisemnego egzaminu na poziomie rozszerzonym (w przypadku języka obcego nowożytnego na poziomie rozszerzonym lub dwujęzycznym), czyli do egzaminu z tzw. przedmiotu dodatkowego lub do wyboru. Chętni mogą przystąpić maksymalnie jeszcze do pięciu egzaminów na poziomie rozszerzonym.

Wśród przedmiotów do wyboru są: biologia, chemia, filozofia, fizyka, geografia, historia, historia sztuki, historia muzyki, informatyka, język łaciński i kultura antyczna, wiedza o społeczeństwie, języki mniejszości narodowych i etnicznych, język regionalny, a także matematyka, język polski i języki obce nowożytne. Ponieważ egzaminy z przedmiotu do wyboru zdawane są na poziomie rozszerzonym, do tej grupy zaliczane są także – na tym poziomie – matematyka, język polski i języki obce, które są obowiązkowe na poziomie podstawowym.

Jak podaje CKE, wybory maturzystów w tym zakresie są najczęściej podyktowane wymaganiami rekrutacyjnymi określonymi przez uczelnie.

Absolwenci czteroletniego technikum i absolwenci branżowej szkoły II stopnia nie mają obowiązku przystąpienia do egzaminu z jednego przedmiotu dodatkowego na poziomie rozszerzonym, jeżeli spełnili wszystkie warunki niezbędne do uzyskania dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe albo dyplomu zawodowego w zawodzie nauczanym na poziomie technika. Aby uzyskać takie zwolnienie, trzeba złożyć pisemną informację o rezygnacji z przystąpienia do egzaminu maturalnego z przedmiotu dodatkowego lub z przedmiotów dodatkowych. Z danych CKE (na 17 kwietnia br.) wynika, że na taki krok zdecydowało się 3,1 proc. maturzystów.

Deklaracje o chęci zdawania tylko jednego egzaminu z przedmiotu dodatkowego złożyło 37,5 proc. tegorocznych absolwentów liceów, techników i szkół branżowych II stopnia. Dwa egzaminy – zgodnie z deklaracjami – ma zdawać 30,2 proc., trzy egzaminy – 23,9 proc., cztery egzaminy – 4,7 proc., pięć egzaminów – 0,5 proc., sześć egzaminów – 0,1 proc.

Wśród tegorocznych absolwentów najczęściej wybieranym przedmiotem zdawanym na poziomie rozszerzonym jest język angielski – deklaracje zdawania go złożyło 197,9 tys., czyli 71,9 proc. Na drugim miejscu jest matematyka. Chce ją zdawać 71 tys. tegorocznych absolwentów, czyli 25,8 proc. Trzecia jest geografia - chętnych jest 62,9 tys. absolwentów (22,9 proc.). Na czwartym miejscu znalazł się język polski na poziomie rozszerzonym - 51,6 tys. (18,8 proc.), na piątym: biologia - 44,4 tys. (16,1 proc.), na szóstym: chemia - 21,2 tys. (7,7 proc.), na siódmym: wiedza o społeczeństwie - 16,4 tys. (6,0 proc.), na ósmym: historia - 15,3 tys. (5,6 proc.), na dziewiątym: fizyka - 14,7 tys. (5,4 proc.), na dziesiątym: informatyka - 8,6 tys. (3,2 proc.).

Maturzysta, który jest laureatem lub finalistą olimpiady przedmiotowej, a zadeklarował chęć zdawania go na maturze, jest zwolniony z przystąpienia do egzaminu maturalnego z tego przedmiotu i automatycznie otrzymuje 100 proc. punktów możliwych do uzyskania z egzaminu z tego przedmiotu. Maturzysta olimpijczyk powinien złożyć wniosek do swojego dyrektora szkoły, aby zwolnienie z matury z tego przedmiotu zostało formalnie potwierdzone.

Aby zdać maturę, trzeba uzyskać z przedmiotów obowiązkowych zdawanych na poziomie podstawowym co najmniej 30 proc. punktów. W przypadku przedmiotów do wyboru, zdawanych na poziomie rozszerzonym, nie ma progu zaliczeniowego.

Maturzysta, który nie zdał jednego obowiązkowego egzaminu, ma prawo do poprawki w sierpniu. Natomiast maturzysta, który nie zdał więcej niż jednego obowiązkowego egzaminu, może poprawiać wyniki dopiero za rok.

olnk/PAP