Odbyły się uroczystości pogrzebowe biskupa Józefa Kowalczyka. Papież Leon XIV w liście: "Prowadził on wiernych do zbawienia"

Abp Józef Kowalczyk spoczął w podziemiach katedry gnieźnieńskiej; nekropolii arcybiskupów gnieźnieńskich Prymasów Polski. Zmarłego arcybiskupa żegnali w Gnieźnie m.in. przedstawiciele rządu, władz lokalnych, duchowieństwa i wierni archidiecezji.

Abp Józef Kowalczyk, nuncjusz apostolski w Polsce w latach 1989-2010, arcybiskup gnieźnieński i prymas Polski w latach 2010-2014, zmarł 20 sierpnia w wieku 86 lat. W katedrze gnieźnieńskiej odbyły się główne uroczystości pogrzebowe.

CZYTAJ TAKŻE: Nie żyje abp Józef Kowalczyk - były nuncjusz apostolski, metropolita gnieźnieński i prymas Polski. Miał 86 lat

Od godz. 8.00 rano trwało czuwanie modlitewne przy trumnie zmarłego, następnie odprawiona została msza św. pogrzebowa pod przewodnictwem metropolity gnieźnieńskiego, prymasa Polski abp. Wojciecha Polaka. Mszę św. koncelebrowali m.in. przewodniczący KEP abp Tadeusz Wojda, metropolita krakowski abp Marek Jędraszewski, metropolita białostocki abp Józef Guzdek, nuncjusz apostolski w Polsce Antonio Guido Filipazzi i nuncjusz apostolski we Francji abp Celestino Migliore. We mszy św. uczestniczyli przedstawiciele rządu z wicepremierem, szefem MON Władysławem Kosiniakiem-Kamyszem na czele, przedstawiciele władz lokalnych i wojewódzkich.

Homilia

W homilii prymas Polski abp Wojciech Polak przypomniał życiorys abp. Kowalczyka; wspomniał jego rodzinny dom, warmińskie seminarium duchowne, pierwszą parafię w Kwidzynie, a także prawnicze studia w Lublinie i Rzymie, następnie pracę abp. Kowalczyka w Stolicy Apostolskiej i w Nuncjaturze w Warszawie i jego duszpasterską posługę w archidiecezji i metropolii gnieźnieńskiej.

Zaangażowanie, z jakim podejmował zadania powierzane mu na kolejnych etapach jego życia, i jego drogi, wciąż nas przekonywały, że położony w rodzinnym domu fundament był solidny i twórczy, a zaszczepiona przez rodziców wiara pozwalała mu odczytywać wszelkie trudności i wyzwania jako wyjątkową łaskę Boga bogatego w miłosierdzie, niczym nie zasłużoną i bardzo zobowiązującą

— zaznaczył prymas.

Mówiąc o zasługach abp. Kowalczyka dla Kościoła, prymas przypomniał jego działania dotyczące m.in. przywrócenia Ordynariatu Polowego Wojska Polskiego, pracę nad reformą struktur administracyjnych Kościoła w Polsce, a także wspólnie wypracowany i podpisany Konkordat Rzeczypospolitej Polskiej ze Stolicą Apostolską.

Będąc już na emeryturze i dzieląc swój czas między Rzym, Warmię i rodzinne Jadowniki Mokre, nie zapominał o Gnieźnie i było mu ono zawsze bliskie przez miejsca, które tu ukochał i ludzi, których spotykał spacerując ulicami i przysiadając na ławeczce nad Jeziorem Jelonek. Zawsze ciekawy ich opinii, zawsze zainteresowany lokalnymi sprawami, a może bardziej człowiekiem; bezpośredni, szczery, często wręcz familiarny w relacjach z bliźnimi

— podkreślił abp. Polak.

List od papieża Leona IV

Na zakończenie liturgii odczytano m.in. list kondolencyjny, jaki na ręce prymasa Polski abp. Wojciecha Polaka skierował sekretarz stanu Stolicy Apostolskiej kard. Pietro Parolin.

W liście napisał, że papież Leon XIV „łączy się duchowo ze wszystkimi uczestnikami liturgii pogrzebowej, dziękując Bogu za gorliwą pasterską służbę śp. arcybiskupa Józefa, którą podejmował dla dobra Kościoła jako kierownik Sekcji Polskiej w watykańskim Sekretariacie Stanu i oddany, bliski współpracownik papieża Jana Pawła II w pierwszych latach jego pontyfikatu, potem jako Nuncjusz Apostolski w Polsce, a szczególnie jako metropolita gnieźnieński i Prymas Polski. Prowadził on wiernych do zbawienia, inspirowany swym pasterskim zawołaniem: Fiat voluntas Tua (Bądź wola Twoja)” – podkreślił w liście.

Przewodniczący KEP abp Tadeusz Wojda zauważył, że wspólnota Kościoła w Polsce wiele zawdzięcza abp. Józefowi Kowalczykowi. Przypomniał, że zmarły hierarcha był współtwórcą dzisiejszego podziału administracyjnego Kościoła w Polsce. Dodał, że w czasach przemian ustrojowych przez wiele lat pełnił posługę Nuncjusza Apostolskiego w Polsce. - To szczególne zadanie, z którego starał się wywiązywać z największą starannością - ocenił.

Wystąpienie Kosiniaka-Kamysza

Wicepremier i szef MON Władysław Kosiniak-Kamysz podkreślił na zakończenie uroczystości, że zgromadzeni przybyli do gnieźnieńskiej katedry żaby podziękować abp. Kowalczykowi „za jego dobre, godne życie, wierne Bogu i służące ludziom”.

Zdaniem wicepremiera wolność, która nastała w Polsce po 1989 r. nie byłaby możliwa, gdyby nie rola Kościoła w Polsce - św. Jan Paweł II, kard. Stefana Wyszyńskiego czy ks. Jerzego Popiełuszki, ale także ich współpracowników, takich jak abp Józef Kowalczyk.

Podkreślił, że jedną z jego zasług było odtworzenie stosunków dyplomatycznych między Polską a Stolicą Apostolską, które nie było jedynie aktem prawnym i umową międzynarodową, ale „filozofią funkcjonowania wolnego państwa”.

Jest podwaliną pod to, że wolności i swobody, zarówno obywatelskie, ale te i religijne, mogą się dobrze rozwijać (…). To jest zbudowanie relacji między państwem a Kościołem, między parlamentem, rządem, prezydentem, a przedstawicielami władzy kościelnej i całą instytucją. To jest godne i uczciwe miejsce dla wspólnoty. To są te relacje, które wtedy zostały wytworzone. Bez Józefa Kowalczyka byłoby to niemożliwe

— ocenił. Dodał, że abp Kowalczyk był „mistrzem dyplomacji”.

Zdaniem Kosiniaka-Kamysza w tamtym okresie Polska potrzebowała „otwartych drzwi na świecie i w Europie”.

Tym, który te drzwi otwierał w relacjach międzynarodowych, w sprawach społecznych, był arcybiskup Józef Kowalczyk

— mówił.

Uroczystości pogrzebowe

Po mszy św. trumna z ciałem abp. Kowalczyka została złożona w podziemiach katedry gnieźnieńskiej; nekropolii arcybiskupów gnieźnieńskich Prymasów Polski.

Uroczystości pogrzebowe rozpoczęły się w Gnieźnie po południu wprowadzeniem trumny z ciałem zmarłego arcybiskupa do katedry. Następnie odprawiona została msza św. żałobna. Po mszy św. – do godz. 21. – trwało czuwanie modlitewne przy trumnie zmarłego.

Uroczystości pogrzebowe abp. Kowalczyka w Gnieźnie poprzedziła msza św. żałobna, która w sobotę, 23 sierpnia odprawiona została w kościele w Jadownikach Mokrych – rodzinnej parafii abpa Kowalczyka. Przed mszą św. miała miejsce procesja z trumną byłego nuncjusza apostolskiego w Polsce z Ośrodka Opiekuńczo–Rehabilitacyjnego dla Dzieci i Młodzieży Niepełnosprawnej Caritas Diecezji Tarnowskiej do kościoła parafialnego. Abp Kowalczyk był inicjatorem powstania ośrodka.

Abp Józef Kowalczyk był bliskim współpracownikiem św. Jana Pawła II, doprowadził do odtworzenia w 1991 r. Ordynariatu Polowego Wojska Polskiego, negocjował i podpisał w 1993 r. umowę konkordatową między Stolicą Apostolską i Rzeczpospolitą Polską. Przez ponad dwie dekady miał wpływ na nominacje biskupie w Polsce.

as/PAP