Dziś uroczystość Najświętszej Maryi Panny Częstochowskiej. Początek trzeciej peregrynacji ikony Matki Bożej Jasnogórskiej w Polsce

26 sierpnia 2025 r., w uroczystość Najświętszej Maryi Panny Częstochowskiej, rozpocznie się trzecia peregrynacja Jasnogórskiej ikony w Polsce. Na początku nawiedzi diecezję sosnowiecką, a po niej diecezje: rzeszowską, siedlecką, świdnicką, drohiczyńską i kolejne. „Uroczystość Matki Bożej Częstochowskiej wprowadzano stopniowo w diecezjach polskich od 1910 roku. W 1931 roku papież Pius XI ustalił ją na dzień 26 sierpnia. Zgodnie z decyzją Piusa XII, od 1956 roku obchodzimy ją jako uroczystość całego Kościoła w Polsce” - przypomina biuro prasowe Episkopatu.

Idea Nawiedzenia zrodziła się w 1955 r. na Jasnej Górze, w czasie obchodów 300-lecia ślubów Króla Jana Kazimierza, kiedy Cudowny Obraz wyniesiono na wały jasnogórskie. 11 kwietnia 1957 r., w czasie 45. zebrania Konferencji Episkopatu Polski, któremu przewodniczył Stefan kard. Wyszyński, zdecydowano o Peregrynacji Obrazu po wszystkich parafiach w Polsce. W maju tego samego roku Prymas Wyszyński zawiózł kopię Ikony do Rzymu, gdzie papież Pius XII ją pobłogosławił dla Nawiedzenia.

Pierwsza Peregrynacja

Pierwsze Nawiedzenie rodziło się w trudnościach, ale i z nadzieją – rozpoczęło się 26 sierpnia 1957 r., w uroczystość Matki Bożej Częstochowskiej, na szczycie jasnogórskim. Tego dnia nastąpiło również symboliczne zetknięcie – rodzaj duchowego pocałunku – przeznaczonej do Peregrynacji kopii z oryginałem Cudownego Obrazu. Z archikatedry warszawskiej rozpoczęła się wędrówka po całej Polsce w ramach przygotowywania wiernych do obchodów Tysiąclecia Chrztu.

Ostatecznie Peregrynacja potrwała znacznie dłużej niż zakładano. W tym czasie Obraz był kilkakrotnie „aresztowany” i przez 6 lat (1966–1972) parafie nawiedzały tylko symboliczne, puste ramy. 18 czerwca 1972 r. Wizerunek wrócił na trasę peregrynacji i wędrował aż do 12 października 1980 r.

Łącznie I etap Nawiedzenia parafii trwał nieprzerwanie przez 23 lata. W tym czasie Ikona nawiedziła ponad 8 tys. kościołów i kaplic. Licznie gromadzący się wierni mogli doświadczać obecności swojej Matki i Królowej, która zeszła z tronu, aby przychodzić do ich środowisk. To doświadczenie dawało olbrzymie wyzwolenie z lęku – stało się porywem wolności, umocnieniem w wierze i obroną przed laicyzacją. Zakończyło się 12 października 1980 r., kiedy Obraz przeniesiono w uroczystej pielgrzymce z katedry częstochowskiej na szczyt Jasnej Góry.

Drugi etap Nawiedzenia

W maju 1981 r. zmarł kard. Wyszyński. Tuż przed jego śmiercią, obraz trafił do Domu Arcybiskupów warszawskich, aby umierający Prymas Tysiąclecia mógł się przed nim pomodlić. 31 maja Ikona towarzyszyła uroczystościom pogrzebowym odbywającym się na Placu Zwycięstwa w Warszawie.

Drugie Nawiedzenie rozpoczęło się kilka lat po obchodach 600-lecia Jasnej Góry (1982 r.). Obraz wyruszył w pielgrzymkę w czasie uroczystości Królowej Polski, 3 maja 1985 r., a jego wędrówka miała trwać tym razem 40 lat. Celem było przygotowanie do Jubileuszu roku 2000. Przeor Jasnej Góry, o. Rufin Abramek, przekazał Wizerunek na ręce Administratora Apostolskiego w Drohiczynie bp. Władysława Jędraszuka. Od diecezji drohiczyńskiej, przez 36 kolejnych, aż po macierzystą archidiecezję częstochowską, Maryja przez 24 godziny przebywała w około 10 tys. parafiach, nie licząc domów zakonnych. Druga Peregrynacja zakończyła się pielgrzymką dziękczynną z katedry częstochowskiej na szczyt jasnogórski 2 maja 2025 r.

Trzecia Peregrynacja

Kopia Obrazu Matki Bożej Częstochowskiej, po krótkiej przerwie, rozpocznie nowy etap historii zbawienia w naszej Ojczyźnie. W patronalną uroczystość, 26 sierpnia 2025 r., oficjalnie wyruszy w drogę do diecezji sosnowieckiej. Jak podkreślają organizatorzy, peregrynacja w diecezji sosnowieckiej będzie miała dwa wymiary. Pierwszy z nich rozpocznie się w katedrze sosnowieckiej 30 sierpnia i będzie poświęcony uzdrowieniu i odnowie. W tym czasie Ikona jasnogórska nawiedzi m.in. te miejsca, gdzie wydarzyły się bolesne i gorszące wydarzenia, z powodu których cierpi cały Kościół. Drugi wymiar będzie tradycyjną formą 24-godznnego Nawiedzenia parafii. Uroczyste zakończenie Peregrynacji w diecezji będzie miało miejsce na Placu Papieskim w Sosnowcu 14 czerwca 2026 r.

Ikona Nawiedzenia powędruje dalej – w najbliższych latach do diecezji: rzeszowskiej, siedleckiej, świdnickiej i drohiczyńskiej, a potem do kolejnych.

Trzecia Peregrynacja, rozpoczęta w Jubileuszowym Roku Nadziei, ma na celu przygotowanie Kościoła w Polsce na Jubileusz Odkupienia Roku 2033. Bowiem obok tych wielkich duchowych perspektyw, Polacy potrzebują, jak podkreślił św. Jan Paweł II w czasie swojej pielgrzymki na 600-lecie sanktuarium jasnogórskiego, Matki, „obecnej pośród całego Ludu, który w kontekście swych dziejowych doświadczeń – trudnych doświadczeń – nabrał i stale nabiera głębokiego przeświadczenia, że Matka Chrystusa jest mu dana jako ‘szczególna pomoc i obrona’”.

Jasnogórska Pani

Wiadomo, że ikonę sprowadził do Częstochowy na przełomie lat 1382-1384 książę Władysław Opolczyk. Obraz uznany został za cudowny i otoczony kultem, a na Jasną Górę zaczęli przybywać pielgrzymi przynoszący z sobą liczne wota. Przyciągnęły one też złodziei, którzy w 1430 r. dokonali napaści na klasztor.

Napad opisał polski kronikarz Jan Długosz. Według jego relacji napastnicy ukradli naczynia i sprzęty liturgiczne, kielichy, krzyże i ozdoby, a także złoto i klejnoty, którymi przyozdobiony był obraz. Następnie, w czasie ucieczki, uszkodzili twarz Maryi cięciem szabli. Choć z rozkazu króla Władysława Jagiełły ikona poddana została renowacji, ślady napaści z 1430 r. pozostały widoczne – są nimi dwa równoległe ślady cięcia miecza na policzku Maryi, przecięte trzecim na linii nosa oraz kilka podobnych, choć znacznie mniejszych cięć na szyi.

Przed ikoną wielokrotnie modlili się polscy królowie i książęta, m.in. Kazimierz Jagiellończyk, Stefan Batory, Zygmunt III Waza, Jan Kazimierz i Jan III Sobieski.

Obraz Matki Bożej Częstochowskiej został dwukrotnie ozdobiony papieskimi koronami. Pierwsza papieska koronacja obrazu jasnogórskiego – decyzją Klemensa XI – odbyła się w 1717 r. To on sam ufundował korony dla Matki Bożej. Korony te skradziono w nocy z 22 na 23 października 1909 r. wraz z perłową suknią i innymi kosztownościami. Po kradzieży nowe korony ofiarował Maryi papież Pius X. Powtórna koronacja odbyła się 22 maja 1910 r.

Po wieloletnich staraniach uroczystość Najświętszej Maryi Panny Częstochowskiej w 1904 r. ustanowił dla Jasnej Góry i diecezji włocławskiej papież Pius X. Ogłoszenie święta wyjednał u papieża bł. Honorat Koźmiński. W 1931 r. Pius XI rozciągnął obchody na całą Polskę.

Z Matką Bożą na Jasnej Górze od młodości byli mocno związani zarówno św. Jan Paweł II, jak i bł. kard. Stefan Wyszyński. Prymas Tysiąclecia napisał tekst Jasnogórskich Ślubów Narodu Polskiego, które nawiązywały do lwowskich ślubów Jana Kazimierza z 1656 r., oddających naród w opiekę Maryi. Tekst ten w czasie uroczystości odpustowych w 1956 r. odczytał bp Michał Klepacz.

W ramach przygotowanego przez kard. Wyszyńskiego programu odnowy moralno-duchowej Polski przygotowującego do obchodów tysiąclecia chrztu Polski, stworzono kopię obrazu jasnogórskiego, która od 26 sierpnia 1957 r. odwiedza kolejne diecezje w kraju.

4 września 1966 r. obraz został siłą zatrzymany przez władze komunistyczne w drodze do Katowic i odwieziony do Warszawy, gdzie przechowywano go w zakrystii. Jednak, kiedy przed oknem zakrystii zaczęli gromadzić się wierni, kopia ikony została przewieziona do kaplicy św. Antoniego na Jasnej Górze. Po zatrzymaniu obrazu, od 1966 do 1972 r., po polskich diecezjach pielgrzymowały tylko puste ramy i ewangeliarz. „Aresztowanie Matki Bożej” odczytane zostało przez wiernych jako symbol braku wolności religijnej w Polsce i wywołało w społeczeństwie wiele emocji. Ostatecznie obraz powrócił na trasę 18 czerwca 1972 r. po tym, jak potajemnie wykradł go z Jasnej Góry ks. Józef Wójcik z pomocą dwóch sióstr służek z Markówki: s. Heleny Trentowskiej i s. Marii Kordas.

Papież Jan Paweł II podczas mszy św. na Jasnej Górze 4 czerwca 1979 r. wskazał, że „jeśli chcemy dowiedzieć się, jak płyną te dzieje w sercach Polaków, trzeba przyjść tutaj. Trzeba przyłożyć ucho do tego miejsca. Trzeba usłyszeć echo życia całego narodu w Sercu jego Matki i Królowej”.

CZYTAJ TEŻ:

— Uroczystość Najświętszej Maryi Panny Częstochowskiej. Obraz Matki Bożej na Jasnej Górze otaczany jest przez Polaków czcią od XIV w.

— Przerwana peregrynacja. Ikona Matki Bożej Częstochowskiej zatrzymana na granicy Unii Europejskiej! Znajduje się we włoskiej komorze celnej

— Obraz Matki Bożej Jasnogórskiej przeszedł coroczne oględziny. Jest w dobrym stanie. „Wykonano tylko drobne prace kosmetyczne”

— Najświętsza Maryja Panna Częstochowska. Szczególna uroczystość dla polskiego narodu! „Wstawiaj się do Boga za naszą Ojczyzną”

maz/Vatican News PL/o. Mariusz Tabulski OSPPE/episkopat.pl/PAP