Bazylika św. Piotra ma być neutralna klimatycznie. Projekt inspirowany jest encykliką „Laudato si’” papieża Franciszka

Fabryka św. Piotra, instytucja odpowiedzialna za konserwację Bazyliki Watykańskiej ogłosiła plan, którego celem jest uczynienie tej świątyni neutralną klimatycznie. Projekt inspirowany jest encykliką „Laudato si’” papieża Franciszka i ma stać się wzorem dla obiektów dziedzictwa kulturowego na całym świecie.

Ekologiczny zwrot w sercu Kościoła

Projekt ma na celu uczynienie z Bazyliki św. Piotra (…) ‘domu neutralnego klimatycznie’, który wszystkich przyjmuje i każdemu pomaga wzrastać w człowieczeństwie

— powiedział kard. Mauro Gambetti, przewodniczący Fabryki św. Piotra, watykańskiego urzędu odpowiedzialnego za utrzymanie Bazyliki.

Inicjatywa, rozpoczęta w 2022 roku, obejmuje nie tylko samą bazylikę, ale także pobliskie budynki: Pałac Kanonicki, Dom Świętej Marty i Pracownię Mozaik.

Kardynał Gambetti zauważył, że choć w świecie pełnym kryzysów ekologia może wydawać się tematem „niemodnym”, to w rzeczywistości „zmiany klimatu i zrównoważony rozwój stały się trwałą częścią programów edukacyjnych, politycznych i przemysłowych krajów zachodnich”.

Jeden świat – jedno zdrowie

Koordynator Komitetu Naukowego projektu, prof. Walter Ganapini, podkreślił, że celem jest osiągnięcie neutralności emisyjnej. W tym kontekście zwrócił uwagę na przesłanie encykliki „Laudato si’” a także na Cele Zrównoważonego Rozwoju ONZ i Europejskiego Zielonego Ładu.

Nie możemy być zdrowi w chorym świecie

— przypomniał słowa Papieża Franciszka.

Projekt wykorzystuje model „One Health”, traktujący zdrowie ludzi, zwierząt i środowiska jako system współzależny.

Poprawić jakość powietrza, ochronić dziedzictwo

W 2023 roku włoska agencja ENEA przeprowadziła ocenę potrzeb Bazyliki. Priorytetem stała się poprawa jakości powietrza. Codziennie do świątyni wchodzi średnio 45 tys. osób, a w czasie świąt liczba ta sięga nawet 90 tys. Podczas liturgii używa się kadzidła, ale jak zapewniają eksperci, duża przestrzeń i dobra wentylacja sprzyjają rozpraszaniu zanieczyszczeń.

Dzięki systemowi zainstalowanemu w siedmiu punktach bazyliki monitorowane są m.in. poziomy pyłów zawieszonych (PM), lotnych związków organicznych (TVOC), dwutlenku węgla i parametry mikroklimatyczne.

To przestrzenie delikatne, porównywalne do organów żywego ciała

— powiedział prof. Niccolò Aste z Politechniki Mediolańskiej, wskazując na ostrożność w doborze proekologicznych rozwiązań.

W Bazylice św. Piotra skupiono się na usprawnieniu naturalnej wentylacji oraz modernizacji oświetlenia naw bocznych, gdzie zastosowano energooszczędne oprawy LED. W Pracowni Mozaik i Pałacu Kanonickim projekt obejmie również systemy ogrzewania, chłodzenia i osuszania powietrza, zaprojektowane indywidualnie do charakterystyki tych przestrzeni.

Dzięki tym precyzyjnym działaniom możliwe będzie znaczące ograniczenie emisji oraz poprawa warunków zarówno dla zwiedzających, jak i dla ochrony dziedzictwa kulturowego.

Watykan jako wzór dla świata

Inicjatywa dotycząca Bazyliki św. Piotra wpisuje się w szersze działania Stolicy Apostolskiej, takie jak program „Konwersja Ekologiczna 2030” czy projekt Borgo Laudato si’ w Castel Gandolfo — laboratorium ekologii integralnej i zrównoważonej gospodarki zasobami.

Karol Darmoros/Vatican News PL